Tiền tệ là gì? Bản chất và chức năng của tiền tệ

1. Tiền tệ là gì?

Khi nhắc đến tiền tệ, chúng ta đều biết rằng đó là một phương tiện được sử dụng trong các giao dịch thanh toán. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu đúng về khái niệm tiền tệ là gì.

1.1 Khái niệm tiền tệ

Tiền tệ là một phương tiện thanh toán theo quy định của luật pháp, được sử dụng để trao đổi hàng hóa, dịch vụ của một khu vực, quốc gia hoặc một nền kinh tế. Do đó, tiền tệ còn được gọi là “tiền lưu thông”.

Bạn đang xem: Tiền tệ là gì? Bản chất và chức năng của tiền tệ

Thường thì, tiền tệ được phát hành bởi cơ quan nhà nước như Ngân hàng Trung ương. Thực tế, tiền tệ không có giá trị riêng. Giá trị của nó phụ thuộc vào giá trị mà nó đại diện, tùy thuộc vào nền kinh tế và nhà phát hành.

Hiện nay có nhiều quan điểm và khái niệm khác nhau về tiền tệ là gì dựa trên các quan điểm riêng:

• Theo quan điểm của Mác, tiền tệ là một loại hàng hoá, tách biệt với thế giới hàng hoá thông thường. Tiền tệ được sử dụng để đánh giá giá trị của mọi loại hàng hoá khác.

• Theo các nhà kinh tế, tiền tệ là bất kỳ thứ gì được chấp nhận trong thanh toán hàng hoá, dịch vụ hoặc trong việc trả nợ.

• Theo góc nhìn nghiên cứu, tiền tệ là phương tiện chứng minh tốc độ phát triển của một nền kinh tế và là bằng chứng cho các giai đoạn phát triển trong lịch sử.

• Theo quan điểm trọng thương, tiền tệ là biểu hiện của sự giàu có. Một quốc gia được coi là giàu có khi tích lũy được nhiều tiền tệ.

• Theo quan điểm trọng nông, tiền tệ là một thứ hư ảo chỉ có tác dụng như chất bôi trơn trong hoạt động kinh tế.

• Theo N. Gregory Mankiw, tiền tệ là số tiền có thể sử dụng ngay để thực hiện các giao dịch.

• Theo Frederic S. Mishkin, tiền tệ là bất kỳ thứ gì được chấp nhận để trao đổi hàng hoá, dịch vụ hoặc trong thanh toán các khoản nợ.

1.2 Sự ra đời của tiền tệ

Trong thời đại cổ đại, khi chưa có tiền tệ, mọi người sẽ giao dịch hàng hoá, dịch vụ bằng cách trao đổi bằng những sản phẩm có giá trị tương đương.

Vào khoảng 3000 năm trước Công nguyên, tiền xu ra đời. Những đồng tiền xu đầu tiên được đúc bởi người Lưỡng Hà (khu vực ngày nay của Iraq). Ban đầu, tiền xu được làm bằng đồng, sau đó là sắt. Việc thanh toán bằng tiền xu trở nên thuận tiện hơn so với trước đó khi phải cân đo khối lượng hàng hóa. Cải tiến này đã tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động mua bán.

Xem thêm : Số Tổng Đài Vietinbank – CSKH 24/24 Toàn Quốc

Từ năm 600 – 1455, tiền giấy ra đời, xuất phát từ Trung Quốc. Sau đó, ngân hàng Thụy Điển ở châu Âu cũng sản xuất tiền giấy lần đầu tiên. Và đến thập kỷ 1690, tiền giấy trở nên phổ biến tại Mỹ.

Sau một quá trình phát triển dài, tiền đã chính thức được chấp nhận là tiền đại diện trong hoạt động trao đổi hàng hóa. Ngân hàng và các nhà buôn có thể thanh toán bằng cách xuất phiếu trên tờ hóa đơn, được quy đổi bằng tiền mặt. Các tờ hóa đơn này được sử dụng rộng rãi và có giá trị như là tiền.

Ngày nay, ngoài tiền xu và tiền giấy, còn xuất hiện tiền điện tử và tiền mã hóa. Tuy nhiên, các loại tiền này không được chính phủ bảo hộ.

1.3 Các loại tiền tệ

Trong quá trình phát triển của nhân loại, đã xuất hiện và được sử dụng nhiều loại tiền tệ khác nhau, phân thành 4 hình thái chính:

• Hình thái hàng hóa: Đây là hình thái đầu tiên của tiền tệ. Hàng hóa được sử dụng làm phương tiện trao đổi và mua bán hàng hóa.

• Hình thái tín tệ: Đây là hình thái tiền tệ không có giá trị riêng, nhưng dựa trên sự tin tưởng của mọi người để sử dụng và lưu thông, bao gồm tiền kim loại và tiền giấy.

• Hình thái ghi nợ: Đây là hình thái tiền tệ phi vật chất, không có hình dạng vật chất. Đây là hình thức tiền ghi sổ với các con số trả tiền hoặc chuyển tiền quốc tế thể hiện trên tài khoản ngân hàng như séc, lệnh chuyển tiền, …

• Hình thái tiền điện tử: Đây là loại tiền kỹ thuật số được sử dụng để thanh toán tự động. Tiền điện tử sử dụng thuật toán để bảo mật và xác nhận các giao dịch. Hình thái này có hạn chế về cơ sở dữ liệu đầu vào và chưa chính thức được công nhận.

2. Phân tích bản chất của tiền tệ

Bản chất của tiền tệ là một loại hàng hóa đặc biệt, là vật ngang giá chung thống nhất giữa các hàng hóa khác, là vật trung gian môi giới trong quá trình trao đổi hàng hóa, là công cụ để quá trình mua bán diễn ra thuận tiện và dễ dàng hơn.

Để hiểu rõ hơn về bản chất của tiền tệ, chúng ta hãy phân tích hai thuộc tính cơ bản của nó:

• Giá trị sử dụng của tiền tệ:

  • Đây là khả năng đáp ứng nhu cầu trao đổi của xã hội, nhu cầu sử dụng tiền tệ làm phương tiện trung gian trong quá trình trao đổi. Có nghĩa là tiền tệ chỉ tồn tại khi xã hội có nhu cầu sử dụng nó.

  • Giá trị sử dụng của tiền tệ phụ thuộc vào quy định của xã hội, tiền tệ chỉ tồn tại như là một vật trung gian khi xã hội công nhận vai trò của nó.

• Xem thêm : Cách hủy SMS Banking Vietcombank không cần đến điểm giao dịch

  Giá trị của tiền: được thể hiện qua sức mua, tức là khả năng đổi được nhiều hoặc ít hàng hoá khác nhau trong một quá trình trao đổi. “Sức mua” này được tính toán dựa trên toàn bộ hàng hoá có trên thị trường.

3. Chức năng của tiền tệ là gì?

Sau khi đã phân tích rõ về bản chất của tiền tệ, chúng ta cùng đi vào xem tiền tệ có những chức năng gì và đóng góp gì vào sự phát triển của một nền kinh tế? Dưới đây là 5 chức năng cơ bản nhưng rất quan trọng của tiền tệ.

3.1 Phương tiện trao đổi

Quá trình trao đổi hàng hóa trực tiếp giữa các cá nhân dần được thay thế bằng hình thức gián tiếp khi tiền tệ xuất hiện. Tiền tệ đóng vai trò là vật trung gian, tức vật ngang giá chung. Tiền tệ là phương tiện giúp cho quá trình mua bán diễn ra dễ dàng và nhanh chóng.

3.2 Phương tiện đo lường giá trị

Tiền tệ là phương tiện để đo lường giá trị của hàng hóa, dịch vụ. Mỗi hàng hóa sẽ được định giá bằng tiền tệ, tương tự như cách chúng ta định lượng bằng cân hay định đo lường bằng mét.

Giá trị của hàng hóa khi được biểu hiên bằng tiền tệ được gọi là giá cả. Giá cả này lại phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau như giá trị hàng hóa, giá trị của tiền tệ và quan hệ cung-cầu trên thị trường.

Chức năng này của tiền tệ cũng được thể hiện trong việc đo lường sự phát triển của xã hội và đo lường mức sống con người. Từ đó, tiền tệ tạo ra một nền kinh tế có tính chất tiền tệ hóa.

3.3 Phương tiện thanh toán

Tiền tệ đơn giản hóa quá trình trao đổi hàng hóa, dịch vụ giữa các cá nhân. Tiền có thể được sử dụng để mua hàng, trả nợ, nộp thuế,… Tiền tệ được công nhận và có độ chính xác cao trong quá trình trao đổi giá trị.

3.4 Phương tiện tích lũy

Tiền tệ được coi là tài sản tích lũy khi tiền được rút khỏi hoạt động lưu thông trên thị trường và được lưu giữ. Số lượng tiền lưu giữ càng cao, thì tài sản vật chất trong xã hội càng lớn. Đây là biểu hiện của tài sản “có” trong nền kinh tế quốc gia.

3.5 Tiền tệ thế giới

Tiền tệ trở thành tiền tệ thế giới khi nó được các quốc gia trên thế giới công nhận và sử dụng theo tỷ giá hối đoái (khác biệt về giá trị đồng tiền giữa các quốc gia). Tỷ giá hối đoái được quy định dựa trên nền kinh tế của các quốc gia khác nhau. Đây là phương tiện thanh toán quốc tế.

4. Chính sách tiền tệ

Dựa trên mục tiêu và phương thức hoạt động, chính sách tiền tệ được chia thành 2 loại:

• Chính sách tiền tệ lỏng lẻo: Mở rộng cung tiền làm giảm lãi suất, tăng tổng cầu, áp dụng khi nền kinh tế suy thoái. Được thực hiện bằng cách mua các giấy tờ giá trị trên thị trường chứng khoán, hạ mức dự trữ bắt buộc hoặc giảm mức lãi suất chiết khấu trên thị trường.

• Chính sách tiền tệ hẹp hòi: Giảm cung tiền, tăng lãi suất nhằm giảm giá chung, áp dụng với nền kinh tế đang tăng lạm phát. Được thực hiện bằng cách bán các giấy tờ giá trị trên thị trường chứng khoán, tăng mức dự trữ bắt buộc hoặc tăng mức lãi suất chiết khấu.

Bài viết trên đã giải đáp về câu hỏi tiền tệ là gì, phân tích bản chất và chức năng của tiền tệ. Hi vọng rằng những thông tin này sẽ giúp bạn hiểu thêm và có kiến thức rõ hơn về các loại tiền tệ đang tồn tại trên thị trường. Nếu còn bất kỳ vấn đề nào, vui lòng liên hệ số điện thoại 19006192 để được LuatVietnam hỗ trợ và giải đáp.

Nguồn: https://bankstore.vn
Danh mục: Tài Chính