Khái niệm về chữ thư pháp là gì? Nguồn gốc và đặc điểm của chữ thư pháp ở Việt Nam

Chữ thư pháp được xem là một bộ môn nghệ thuật và thẩm mỹ được nhiều người yêu thích và muốn tìm hiểu. Đặc biệt quan trọng là các bạn trẻ ngày càng có nhiều hứng thú hơn với bộ môn nghệ thuật và thẩm mỹ mang nhiều ý nghĩa thẩm mỹ này. Tuy nhiên để sở hữu thể tự luyện tập viết chữ thư pháp đẹp thì trước hết bạn phải nắm rõ về đặc điểm của loại chữ này. Trong nội dung bài viết về sau chúng tôi sẽ cung cấp tới những bạn một số thông tin có ích nhất liên quan đến đặc điểm và ý nghĩa của chữ thư pháp Việt Nam.

Đặc điểm và ý nghĩa của chữ thư pháp Đặc điểm và ý nghĩa của chữ thư pháp

Thư Pháp

Thư pháp (chữ Hán: 書法) là nghệ thuật và thẩm mỹ viết chữ đẹp. Theo Từ điển Bách khoa Việt Nam, thư pháp là phép viết chữ của người Trung Hoa và người Ả Rập được thổi lên thành một nghệ thuật và thẩm mỹ. Về gốc Hán Việt, thư pháp có nghĩa là phép viết chữ. Nhưng không đơn giản chỉ với cách hiểu là phép viết chữ sao cho đẹp, thư pháp, hay thư đạo trong hàm nghĩa sâu xa còn là một phương tiện để biểu hiện tâm, ý, khí, lực của người dụng bút.

Tại Việt Nam, nghệ thuật và thẩm mỹ thư pháp thường theo phong cách thư pháp Trung Hoa, dùng bút lông và mực tàu.

I. Chữ thư pháp là gì

Chữ thư pháp là một quy mô giúp người viết biểu hiện được những tâm tư tình cảm, cảm xúc của chính mình thông qua các con chữ. Chữ thư pháp không chỉ đơn thuần chỉ được viết bằng cọ, bằng mực mài, sắc nét bút bay bổng là sẽ tiến hành gọi là thư pháp. Chính vì vậy mà để đã sở hữu những tác phẩm chữ thư pháp đẹp, mang nhiều chiều sâu cảm xúc, thể hiện được thông điệp, tình cảm của người viết cũng như tính thẩm mỹ và chất nghệ thuật và thẩm mỹ thì không phải là điều thuận tiện dàng. Tất cả những vấn đề trên đều được thể hiện qua nét chữ, các phương pháp thức trình bày, sắc tố, hình dáng câu chữ,… Như vậy để học viết thư pháp đẹp không hề đơn giản, yên cầu nhiều thời gian và sức lực của người học.

Thư pháp không phải là bộ môn nghệ thuật đơn giảnThư pháp không phải là bộ môn nghệ thuật và thẩm mỹ đơn giản

Chính vì vậy mà người ta hay gọi thư pháp chính cách thể hiện thông điệp của người viết thông qua ngôn ngữ viết. Hoặc cũng đều có thể được gọi là bộ môn nghệ thuật và thẩm mỹ biểu lộ tình cảm- ý nghĩ của người viết thông qua mặt chữ.

Cùng với sự ra đời và được đón nhận thì thư pháp đó là một bộ môn nghệ thuật và thẩm mỹ giúp thể hiện tình cảm, tâm tư của con người. Không chỉ vậy nó còn chứa đựng rất nhiều những giá trị truyền thống văn hóa truyền thống dân tộc bản địa, mang nhiều tính chất giáo dục con người về đạo đức và nhân sinh quan trong cuộc sống hàng ngày.

Thư pháp thể hiện tâm tư tình cảm của người viếtThư pháp thể hiện tâm tư tình cảm của người viết

II. Sơ lược về chữ thư pháp của khá nhiều nước trên thế giới

Thư pháp là loại chữ không chỉ xuất hiện và phát triển ở mình đất nước Trung Quốc như nhiều người vẫn nghĩ hiện nay. Thư pháp còn xuất hiện ở rất nhiều nước trên khắp thế giới với những cách viết, đặc điểm và tên gọi rất khác nhau. Về sau là một số thông tin về đặc điểm của chữ thư pháp ở một số nước trên thế giới.

1. Thư pháp ở Trung Quốc

Thư pháp là bộ môn nghệ thuật và thẩm mỹ được sử dụng để thể hiện tâm tư, tình cảm của người viết, thường hay được thể hiện cùng tranh thủy mặc để tăng tính thẩm mỹ cho tác phẩm.

Thư pháp ở Trung Quốc phát triển rất mạnh mẽThư pháp ở Trung Quốc phát triển rất mạnh mẽ

Đây được xem là bộ môn nghệ thuật và thẩm mỹ đỉnh cao mang ý nghĩa văn hóa truyền thống rất lớn, được phát triển mạnh mẽ cho tới ngày này ở Trung Quốc.

2. Thư pháp ở Nhật Bản

Chữ thư pháp ở Nhật Bản mang tính phóng khoángChữ thư pháp ở Nhật Bản mang tính phóng khoáng

Thư pháp ở Nhật Bản là bộ môn nghệ thuật và thẩm mỹ yêu thích của khá nhiều thiền sư. Vì vậy mà thiền sư là những người dân viết thư pháp nhiều nhất, bộ môn này còn được gọi là thư đạo và luôn gắn liền với nghệ thuật và thẩm mỹ thiền đạo. Thư pháp Nhật Bản thường trọng ý nghĩ của câu chữ hơn là về phần hình ảnh, các nét chữ thường rất phóng khoáng, tự do, mang đậm màu của khá nhiều thiền sư Nhật Bản.

3. Thư pháp ở những nước Hồi giáo

Thư pháp cũng là bộ môn nghệ thuật và thẩm mỹ rất phát triển ở những nước hồi giáo, đặc biệt quan trọng nhất là Ả Rập. Ở đất nước này thì thư pháp giống như một khía cạnh của Hồi giáo được phát triển song song cùng với đạo hồi và ngôn ngữ Ả Rập. Thư pháp còn được sử dụng rất nhiều để trang trí tường, xà nhà ở những thánh địa Hồi giáo hay các bìa sách và trang sách trong kinh Thánh.

Xem Thêm  Hiện tượng Cực quang là gì? Nguyên nhân - Đặc điểm và Tính chất của hiện tượng Cực quang

Thư pháp ở Ả Rập xuất hiện rất nhiều trong kinh thánhThư pháp ở Ả Rập xuất hiện rất nhiều trong kinh thánh

So với các tín đồ hồi giáo thì thư pháp không chỉ đơn giản là bộ môn nghệ thuật và thẩm mỹ mà nó còn là việc biểu đạt của quy mô nghệ thuật và thẩm mỹ cao quý nhất – nghệ thuật và thẩm mỹ của thế giới tâm linh. Chính vì vậy mà thư pháp rất được tính trọng ở những nước Hồi giáo.

4. Thư pháp ở những nước phương Tây

Thư pháp ở các nước phương TâyThư pháp ở những nước phương Tây

Thư pháp ở những phương Tây có đặc điểm khác hẳn so với so với thư pháp ở những nước Á Đông. Thay cho lối chữ thảo thường thấy trong thư pháp cử các nước á Đông thì thư pháp của khá nhiều nước phương Tây thường được nắn nót theo những tỷ lệ và chuẩn mực. Cùng với đó thì thư pháp ở những nước phương Tây rất hay nhấn mạnh vấn đề vào các chủ đề cần thiết. Có nhiều phương tiện để sở hữu thể viết chữ thư pháp phương Tây như thước kẻ, compa, cọ viết, bút sắt, êke,…

III. Nguồn gốc và đặc điểm của chữ thư pháp tại Việt Nam

Chữ thư pháp xuất hiện ở rất nhiều đất nước trên thế giới, và ở mỗi quốc gia khác nhau thì thư pháp sẽ sở hữu được một nguồn gốc hình thành cũng như đặc điểm riêng biệt. Và chữ thư pháp ở Việt Nam cũng mang rất nhiều điểm khác biệt, thể hiện được đặc trưng của dân tộc bản địa. Để nắm rõ hơn về nguồn gốc và đặc điểm của chữ thư pháp Việt Nam thì hãy cùng theo dõi phần nội dung về sau nhé.

Nguồn gốc hình thành thư pháp ở nước taNguồn gốc hình thành thư pháp ở nước ta

1. Nguồn gốc chữ thư pháp Việt Nam

Chữ thư pháp Việt Nam có nguồn gốc khởi nguồn từ thư pháp chữ Hán, bởi trong suốt thời kỳ Bắc thuộc, người hán đã thực hiện truyền bá văn hóa truyền thống và chữ viết của họ vào nước ta. Cùng với đó họ cũng truyền bá cả nghệ thuật và thẩm mỹ thư pháp vào nước ta. Trải qua một quãng thời gian hơn 1000 năm đô hộ thì chữ thư pháp của người Hán đã và đang phát triển rất rộng rãi và phổ biến ở trên khắp đất nước ta. Người đầu tiên ở nước ta sử dụng mực tàu để viết chữ quốc ngữ đó là nhà thơ Đông Hồ, từ lúc đó mới bắt đầu xuất hiện thư pháp chữ quốc ngữ. Và chính ông cũng là người truyền bá và phổ biến thư pháp chữ quốc ngữ cho những người dân Việt Nam xưa.

Nhà thơ Đông Hồ là người sáng tạo ra thư pháp chữ Việt NamNhà thơ Đông Hồ là người sáng tạo ra thư pháp chữ Việt Nam

Những tác phẩm chữ thư pháp mà nhà thơ Đông Hồ để lại sở hữu thể chưa đạt đến trình độ hoàn chỉnh cao về một khía cạnh nào đó trong chữ thư pháp. Đến hiện nay thì người ta cũng chưa tìm được một nghiên cứu hay một lý luận nào đó về phong thái viết chữ thư pháp quốc ngữ của ông. Tuy nhiên không thể phủ nhận công lao to lớn cũng như sự đóng góp của ông trong sự phát triển của cục môn nghệ thuật và thẩm mỹ chơi chữ này ở Việt Nam. Ông đó là người đặt những viên gạch đầu tiên cho ngành thư pháp quốc ngữ, cũng như truyền bá cho quy mô nghệ thuật và thẩm mỹ chơi chữ được nhiều người yêu thích cho tới tận ngày này.

Tác giả đã đặt những viên gạch đầu tiên cho nghệ thuật thư pháp ở Việt NamTác giả đã đặt những viên gạch đầu tiên cho nghệ thuật và thẩm mỹ thư pháp ở Việt Nam

2. Đặc điểm của chữ thư pháp Việt Nam

Chữ thư pháp Việt Nam tuy có nguồn gốc hình thành và phát triển từ chữ Hán nhưng nó lại mang nhiều đặc điểm vô cùng khác biệt, tạo nên cái nét độc đáo riêng của mình. Bạn cũng có thể thuận tiện dàng thể hiện và viết thư pháp Việt theo rất nhiều cách thức thức khác nhau, từ này mà bạn cũng có thể tự do sáng tạo chữ viết theo mong muốn và tình cảm của mình. Khi viết thư pháp Việt thì không bị trói buộc trong bất kể một khuôn khổ nhất định so với chữ Hán, tùy vậy bạn cũng cần được phải tuân thủ chính xác cấu trúc của từng chữ.

Chữ thư pháp Việt được tự do sáng tạoChữ thư pháp Việt được tự do sáng tạo

Thư pháp Việt đó là chữ Latin chứ không phải chữ tượng hình giống chữ Hán như bao người lầm tưởng lâu nay. Vì lý do này mà qua chữ thư pháp Việt khó mà biểu đạt được những tâm tư, tình cảm của người viết. Như vậy, người viết thường hay tạo ra những tác phẩm mang hình ảnh khi viết thư pháp Việt để biểu lộ tình cảm. Việc biểu đạt tâm tư qua hình ảnh của câu chữ phải giữ được cấu trúc chính xác của câu chữ để tránh cho những người đọc không thể đọc được nội dung chữ thư pháp.

Thư pháp chữ Việt khó biểu đạt được tình cảm của người viếtThư pháp chữ Việt khó biểu đạt được tình cảm của người viết

3. Ảnh hưởng tác động của thư pháp Việt đến đời sống văn hóa truyền thống dân tộc bản địa

Bộ môn nghệ thuật và thẩm mỹ chơi chữ thư pháp Việt Nam ngày càng được nghe biết nhiều hơn và phổ biến trong khắp toàn nước ta. Chính vì vậy mà đã có rất nhiều câu lạc bộ luyện tập viết thư pháp được thành lập để tạo ra sân chơi cho những người dân có đam mê và nhiệt huyết với bộ môn nghệ thuật và thẩm mỹ này. Cùng với nhiều lứa tuổi khác nhau, thì những bạn trẻ và thanh thiếu niên đó là những người dân cực kỳ đam mê môn nghệ thuật và thẩm mỹ thư pháp này.

Thư pháp là bộ môn nghệ thuật được nhiều người yêu thíchThư pháp là bộ môn nghệ thuật và thẩm mỹ được nhiều người yêu thích

Không dừng lại ở đó thì nhiều vô kể cuộc triển lãm những tác phẩm thư pháp nổi tiếng và đẹp mắt cũng được tổ chức thường xuyên, từ đó giúp thư pháp đi sâu vào cuộc sống thực tại của con người Việt Nam hơn. Không chỉ vậy mà nó còn làm cho việc sáng tạo và phát triển không ngừng nghỉ của cục môn nghệ thuật và thẩm mỹ mang đậm màu văn hóa truyền thống này.

Xem Thêm  Freelanecer là gì? Ưu nhược điểm của Freelancer và Cách để trở thành 1 Frelancer

Hiện nay, chữ thư pháp ngày càng xuất hiện phổ biến hơn, đi đến đâu trên khắp đất nước Việt thì bạn cũng sẽ thuận tiện dàng phát giác những tác phẩm chữ thư pháp Việt như: biển hiệu cửa hàng, tiêu đề sách, in trên một số vỏ hộp của sản phẩm, trong đền chùa, trong các quán café với phong cách cổ xưa,…

Thư pháp xuất hiện ở rất nhiều nơi ở nước taThư pháp xuất hiện ở rất nhiều nơi ở nước ta

4. Các lối viết trong thư pháp chữ Việt

Thư pháp chữ Việt gồm có 4 lối viết phổ biến như sau, bất kể người nào muốn tập luyện viết chữ thư pháp thì đều cần phải nắm rõ:

4.1 Chữ chân phương

Đây là lối viết phổ biến nhất trong thư pháp chữ Việt. Chữ chân phương thì rất thuận tiện viết, thuận tiện đọc, có sự rõ ràng, rành mạch, có sự uyển chuyển giữa các nét bút đậm nhạt khác nhau, tuy nhiên chữ chân phương vẫn giữ đúng được cấu trúc chính của khá nhiều con chữ. Bởi vì rất thuận tiện viết và thuận tiện đọc nên người ta thường sử dụng chữ chân phương rất nhiều, loại chữ này rất phổ biến và phát triển mạnh mẽ.

Chữ chân phương là lối chữ phổ biến nhất trong thư pháp chữ ViệtChữ chân phương là lối chữ phổ biến nhất trong thư pháp chữ Việt

4.2 Chữ cách điệu

Đây là loại chữ dùng để làm viết chữ để thể hiện những hình tượng khác nhau. Bạn cũng có thể tự do sáng tạo và biến hóa các con chữ thành những hình ảnh mà người viết chữ muốn truyền đạt và miêu tả. Đặc điểm của chữ cách điệu là có thể đánh lừa thị giác của người xem, vì đây là tác phẩm nặng về phần hình hơn là phần chữ. Mặc dù chữ cách điệu rất khó viết và cũng khó đọc, nhưng khi nhìn chữ thì bạn cũng có thể thuận tiện dàng cảm nhận được tâm ý của tác giả được thể hiện qua những hình ảnh ẩn trong tác phẩm.

Lối chữ cách điệu nặng về phần hình ảnh hơn phần chữLối chữ cách điệu nặng về phần hình ảnh hơn phần chữ

4.3 Chữ Thảo

Chữ Thảo là lối viết thư pháp chữ Việt thể hiện cái hồn của từng con chữ nhiều hơn là về phần ý nghĩa của câu chữ. Khi viết chữ Thảo thì người viết có thể rất tùy ý và phóng túng, luôn chứa đựng rất nhiều phần nội lực của người viết. Tuy nhiên vì kiểu chữ hơi tùy ý nên người đọc thường rất khó để nhận biết được mặt chữ. Chính vì thế mà khi người xem ngắm nhìn những tác phẩm chữ thư pháp viết theo lối chữ thảo thường phải tốn rất nhiều thời gian để sở hữu thể đọc được chữ viết của tác giả. Thậm chí là còn tồn tại trường hợp người xem không thể đọc được chữ viết của tác giả nữa. Mặc dù thế nhưng các tác phẩm thư pháp chữ Việt theo lối chữ thảo thường mang tính nghệ thuật và thẩm mỹ rất cao và thu hút sự chú ý của rất nhiều người xem.

Lối chữ thảo thường rất khó đọc nhưng mang tính thẩm mỹ caoLối chữ thảo thường rất khó đọc nhưng mang tính thẩm mỹ cao

4.4 Chữ Mộc

Đây là kiểu thư pháp chữ Việt viết theo phong cách chữ ngược, thường được sử dụng để khắc lên bảng in được làm bằng gỗ, và để đọc được chữ thì người đọc cần phải soi chữ vào gương mới có thể đọc được. Đây là trường phái về chữ Mộc mang đặc điểm và phong thái rất riêng và độc đáo, có tạo hình thể chữ quốc ngữ gần giống với chữ Hán về phong thái viết. Chữ Mộc thường được viết theo từng bộ cụ thể, rất giống với chữ Hán nhưng lại không phải. Này cũng là một trong lối viết thư pháp chữ Việt của nước ta khá phổ biến và được nhiều người yêu thích vì sự đặc biệt quan trọng của kiểu chữ này.

Lối chữ mộc cần phải chiếu vào gương mới đọc đượcLối chữ mộc cần phải chiếu vào gương mới đọc được

IV. Ý nghĩa của chữ thư pháp Việt Nam

Từ xa xưa thì nước ta là một đất nước luôn đề cao trình độ học vấn, đề cao nhân cách của người học chữ. Chính vì vậy mà từ xa xưa nghệ thuật và thẩm mỹ thư pháp đã rất được xem trọng, vì rất khó để học viết thư pháp đẹp và có hồn. Những người dân có đam mê với thư pháp thường là người dân có tâm hồn cao quý, trong sáng, rất có cốt cách. Cái đẹp của tác phẩm không chỉ được thể hiện qua mặt chữ mà còn thể hiện qua cái hồn của tác giả.

Thư pháp mang rất nhiều ý nghĩa đẹp trong cuộc sốngThư pháp mang rất nhiều ý nghĩa đẹp trong cuộc sống

Rèn chữ thư pháp còn đó là rèn luyện nhân cách, những người dân học viết thư pháp thì sẽ thông qua cái đẹp của con chữ để rèn giữ tâm hồn trở nên đẹp theo. Còn những người dân xem tác phẩm chữ thư pháp thì sẽ qua vẻ đẹp của chữ để làm phong phú thêm đời sống tinh thần của mình hơn. Chính vì vậy để sở hữu thể rèn được chữ thư pháp, người học cần phải nắm rõ về nguồn gốc của cục môn nghệ thuật và thẩm mỹ, đồng thời còn phải là người dân có tâm hồn đẹp, trong sáng. Như vậy, thư pháp không chỉ là bộ môn nghệ thuật và thẩm mỹ đơn thuần, nó còn mang rất nhiều ý nghĩa trong việc giáo dục con người những điều thiện trong cuộc sống.

Người viết chữ thư pháp cần phải có tâm hồn đẹp, trong sáng

Như vậy, trong nội dung bài viết trên chúng tôi đã cung cấp tới những bạn những thông tin vô cùng có ích liên quan đến một số đặc điểm và ý nghĩa của chữ thư pháp Việt Nam cũng như một số nước trên thế giới. Hy vọng sau khoản thời gian tham khảo nội dung bài viết trên các bạn sẽ sở hữu được thêm nhiều kinh nghiệm, hiểu biết để sở hữu thể luyện tập viết chữ thư pháp ngày càng tiến bộ hơn.

Xem Thêm  Cushion là gì? Tổng hợp những kiến thức về Cushion

You May Also Like

About the Author: Nguyễn Thế Hoàng

Là một người đam mê tìm hiểu về kinh doanh, tài chính, ngân hàng, chuyên hỗ trợ tư vấn doanh nghiệp về các thủ tục pháp lý, cách thành lập công ty, làm báo cáo thuế, bảo hiểm.