Biến kiểm soát là gì? Vai trò, ý nghĩa và cách kiểm soát

Bạn không biết biến kiểm soát là gì, vai trò và ý nghĩa của biến kiểm soát ra sao. Vậy thì bài viết này của Luận văn 24 chính xác là dành cho bạn rồi đây. Bài viết này sẽ chia sẻ cho bạn khái niệm biến kiểm soát là gì, ý nghĩa, tầm quan trọng, cách kiểm soát biến kiểm soát cũng như so sánh điểm khác nhau giữa biến kiểm soát với nhóm kiểm soát một cách chi tiết và đầy đủ nhất!

Biến kiểm soát là gì

1. Biến kiểm soát là gì? Ý nghĩa của biến kiểm soát

Khái niệm biến kiểm soát là gì
Biến kiểm soát là gì? Biến kiểm soát (hay còn được biết đến với cái tên là biến điều khiển) là bất cứ thứ gì được giữ cố định hoặc giới hạn trong một nghiên cứu nào đó. Biến kiểm soát có thể ảnh hưởng đến kết quả nghiên cứu.
Biến kiểm soát được có thể được kiểm soát trực tiếp hoặc kiểm soát gián tiếp.
Một số ví dụ liên quan đến biến kiểm soát:

.

STT

Câu hỏi

Biến kiểm soát

Ví dụ 1

Sự phát triển của cây trồng có bị chất lượng đất làm ảnh hưởng không?

Lượng nước.
Ánh sáng.
Nhiệt độ

Ví dụ 2

Caffeine có thể cải thiện khả năng thu hồi trí nhớ của con người không?

Thể loại kiểm tra trí nhớ.
Tiếng ồn của môi trường bên ngoài.
Tuổi tác của những người tham gia

.

Để bạn đọc có thể dễ dàng phân biệt biến độc lập, biến phụ thuộc trong mô hình spss, tất cả các biến có thể tác động đến kết quả cần được kiểm soát, hãy tham khảo ngay bài viết về biến độc lập và biến phụ thuộc trong spss từ Luận văn 24 để hiểu rõ hơn rằng chúng ảnh hưởng đến kết quả của bạn như thế nào.

2. 3 vai trò chính của biến kiểm soát

Vai trò của biến kiểm soát

Bên cạnh, giải thích khái niệm biến kiểm soát là gì, Luận văn 24 sẽ giúp bạn nắm được 3 vai trò của biến kiểm soát. Cùng tìm hiểu ngay nhé!

2.1. Kiểm soát các biến trong thử nghiệm

Nhờ các biến kiểm soát mà sẽ giúp đảm bảo kết quả thử nghiệm chỉ do thao tác thử nghiệm tạo ra.
Ví dụ:
Bạn muốn nghiên cứu hiệu quả của việc bổ sung Vitamin D sẽ giúp cải thiện tỉnh táo như thế nào. Bạn sẽ phải thiết kế một thử nghiệm giữa nhóm đối chứng nhận thuốc giả dược với nhóm thử nghiệm nhận thuốc bổ sung.
Để đảm bảo tất cả sự thay đổi liên quan đến mức độ tỉnh táo đều là sự bổ sung Vitamin D chứ không phải do các yếu tố khác thì bạn nên kiểm soát các biến có thể ảnh hưởng đến mức độ tỉnh táo như: Chế độ ăn uống, Thời gian của một bữa ăn, Lượng sử dụng cafein và Thời gian sử dụng.

2.2. Trong nghiên cứu phi thực nghiệm

Các nhà nghiên cứu không có cách nào có thể thao túng được biến độc lập. Cho nên, họ phải sử dụng các biến kiểm soát để đo lường và tính toán. Từ đó, suy ra mối quan hệ giữa các biến quan tâm chính.
Ví dụ:
Bạn muốn điều tra liệu rằng có mối quan hệ giữa hạnh phúc và thu nhập hay không. Giả thuyết đưa ra là dựa vào mức thu nhập có thể dự đoán được mức độ hạnh phúc. Nhưng thực tế cho thấy, biến số thu nhập không thể thao túng được.
Thay vào đó, bạn sẽ tiến hành một cuộc khảo sát nhằm thu thập dữ liệu liên quan đến thu nhập và hạnh phúc. Để xác định sự ảnh hưởng của các yếu tố khác đến kết quả, bạn có thể đo lường một số biến kiểm soát sau: Sức khỏe, Tình trạng hôn nhân và Tuổi tác.

2.3. Biến kiểm soát trong mô hình hồi quy

Ví dụ, bạn muốn phân tích hồi quy mối quan hệ giữa dân chủ và GDP bình quân đầu người hay có thể hiểu là so sánh các nền dân chủ giàu có với những quốc gia có nền dân chủ nghèo. Vậy liệu có tồn tại mối quan hệ nào giữa GDP bình quân đầu người và tuổi thọ của con người hay không?
Khi đó chạy phân tích sẽ tiếp tục sử dụng lại lệnh hồi quy trước đó và chỉ cần thêm gle_rgdpcafter p_polity2.
Kết quả hồi quy dương. Chứng tỏ việc tăng GDP bình quân đầu người sẽ làm tăng tuổi thọ của con người. Như vậy có thể nói, con người sẽ sống lâu sẽ nhiều ở các nước giàu có.
Biến kiểm soát trong mô hình hồi quy

3. 3 cách để bạn kiểm soát một biến

3 cách kiểm soát một biến

Không chỉ chia sẻ đến bạn đọc biến kiểm soát là gì, vai trò của biến kiểm soát, Luận văn 24 còn muốn chỉ bạn 3 cách để bạn dễ dàng kiểm soát được một biến trong mô hình nghiên cứu. Cùng tham khảo nha!

3.1. Phân công một cách ngẫu nhiên

Với những nghiên cứu thử nghiệm có nhiều nhóm, người tham gia sẽ được phân công ngẫu nhiên theo những điều kiện khác nhau.
Việc làm này sẽ giúp cân bằng được các đặc điểm trong nhóm để giữa các nhóm không có nhiều sự khác biệt.
Tuy nhiên phương pháp phân công ngẫu nhiên biến kiểm soát có thể làm sai lệch kết quả nghiên cứu.
Ví dụ:
Trong thử nghiệm, bạn muốn tuyển dụng tình nguyện viên bằng các hình thức sau: quảng cáo trên mạng xã hội, truyền miệng và tờ rơi. Trong đó, có khoảng 40% người tham gia bằng Facebook, hơn 50% qua tờ rơi.
Để đảm bảo đặc điểm của người tham gia không ảnh hưởng đến kết quả nghiên cứu, họ sẽ được phân công ngẫu nhiên vào 2 nhóm, đó là: nhóm thực nghiệm hoặc nhóm đối chứng.

3.2. Quy trình chuẩn hóa

Nên sử dụng quy trình giống nhau đối với tất cả các nhóm trong thử nghiệm. Các nhóm ấy chỉ nên khác nhau về biến độc lập mà bạn có thể tách biệt để không làm ảnh hưởng đến kết quả (biến phụ thuộc).
Có thể kiểm soát các biến bằng cách giữ ở một mức cố định tức là sử dụng một giao thức cho chính bạn thiết kế và sử dụng lên tất cả các phiên của người tham gia.
Ví dụ:
Tất cả mọi người tham gia đều nhận được thông tin giống nhau về một nghiên cứu bao gồm tài liệu tham khảo và hướng dẫn tham gia.
Để kiểm soát được chế độ ăn uống, những bữa ăn tươi và thực phẩm đông lạnh được giao cho những người tham gia ba lần/ngày.
Để kiểm soát thời gian một bữa ăn, người tham gia được hướng dẫn ăn sáng là lúc 9h30p, bữa trưa vào lúc 13h và bữa tối vào lúc 18h30.
Để kiểm soát lượng caffeine, người tham gia được yêu cầu chỉ sử dụng tối đa một tách cà phê/ngày.
Thao tác thử nghiệm ở đây là nhóm đối chứng được dùng giả dược, nhóm thực nghiệm được bổ sung vitamin D. Là những người tham gia vào nghiên cứu những không rõ tình trạng của họ và được yêu cầu uống thuốc này hàng ngày sau mỗi bữa trưa.

3.3. Kiểm soát các thống kê

Có thể đo lường cũng như kiểm soát được các biến không liên quan theo phương pháp thống kê để loại bỏ sự ảnh hưởng của chúng lên các biến khác.
Kiểm soát một biến tức là lập mô hình dữ liệu biến kiểm soát cùng với dữ liệu của biến độc lập và biến phụ thuộc trong mô hình phân tích hồi quy và ANCOVA. Bằng cách này, có thể tách tác động của biến kiểm soát khỏi mối quan hệ giữa các biến được quan tâm.
Ví dụ:
Bạn đang thu thập dữ liệu về các biến chính là thu nhập, sở thích và hạnh phúc và các biến kiểm soát là sức khỏe, tình trạng hôn nhân và tuổi tác.
Trong mô hình phân tích hồi quy tuyến tình nhiều lần, bạn có thêm tất cả các biến độc lập cùng với biến kiểm soát làm yếu tố dự đoán. Kết quả cho bạn biết được mức độ hạnh phúc có thể dự đoán dựa vào thu nhập, trong khi sức khỏe, tình trạng hôn nhân và tuổi tác được giữ cố định.

4. Những điểm khác nhau giữa biến kiểm soát và nhóm kiểm soát

Điểm khác nhau

Biến kiểm soát

Nhóm kiểm soát

Hằng số cố định

Chỉ có một

Một nhóm

Kết quả thử nghiệm

Có thể ảnh hưởng

Không ảnh hưởng

Một thử nghiệm

Có thể có nhiều biến kiểm soát

Không nhất thiết phải có nhóm kiểm soát

Phân loại

Biến kiểm soát định tính và biến kiểm soát định lượng

Nhóm kiểm soát dương tính và nhóm kiểm soát âm tính

.

Xử lý số liệu SPSS là công việc quan trọng có ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả nghiên cứu. Nếu bạn là người mới bắt đầu, cần hiểu rõ hơn về các biến trong spss và gặp khó khăn với phần mềm này thì bạn có thể tìm đến sự trợ giúp từ Luận văn 24 – đơn vị đã hỗ trợ spss cho hàng ngàn sinh viên trên toàn quốc có được kết quả như ý nhất!

5. Câu hỏi thường gặp về các biến kiểm soát

Câu hỏi thường gặp về các biến kiểm soát

Một vài câu hỏi thường gặp về biến kiểm soát:

Biến kiểm soát là gì?
Tại sao các biến kiểm soát lại quan trọng?
Hiệu lực nội bộ là gì?
Kiểm soát một biến nghĩa là gì?

KẾT LUẬN

Như vậy, trên đây là toàn bộ những kiến thức liên quan đến biến kiểm soát là gì cũng như ý nghĩa và vai trò của biến kiểm soát. Hy vọng rằng qua đây sẽ giúp bạn đọc nắm vững biến kiểm soát là gì đồng thời có cái nhìn tổng quan và cặn kẽ nhất về biến kiểm soát.

You May Also Like

About the Author: Nguyễn Thế Hoàng

Là một người đam mê tìm hiểu về kinh doanh, tài chính, ngân hàng, chuyên hỗ trợ tư vấn doanh nghiệp về các thủ tục pháp lý, cách thành lập công ty, làm báo cáo thuế, bảo hiểm.