Văn bản thuyết minh là gì? Đặc điểm – Tính chất và Cách làm bài văn thuyết minh

Văn thuyết minh là gì? Đặc điểm của văn thuyết minh là gì? Tính chất của văn bản thuyết minh?… Có thể thấy, mỗi một loại văn bản sẽ có được những đặc trưng riêng và phân biệt rõ với thể loại văn khác. Trong nội dung bài viết sau đây, hãy cùng Bankstore tìm hiểu rõ ràng và cụ thể về chủ đề văn thuyết minh là gì cùng những nội dung liên quan nhé!

Lưu ý khi làm bài văn thuyết minh – Ngữ văn 9 – Thầy Nguyễn Phi Hùng – HOCMAI

► Lưu ý khi làm bài văn thuyết minh – Ngữ văn 9 – Thầy Nguyễn Phi Hùng – HOCMAI

► SUBSCRIBE: http://bit.ly/youtubeHOCMAI

Bạn đang xem: Văn bản thuyết minh là gì? Đặc điểm – Tính chất và Cách làm bài văn thuyết minh

► THAM KHẢO CHƯƠNG TRÌNH HỌC TỐT: http://bit.ly/chuong-trinh-hoc-tot-1920

►Hotline : 1900-6933 nhánh 2

► Page: facebook.com/trung học cơ sở.Tieuhoc

—————————————————————————————————

Các phương pháp thuyết minh

a. Phương pháp nêu đinh nghĩa, giải thích

Đây là phương pháp thuyết minh khá phổ biến. Người thuyết minh sẽ xác định đối tượng người dùng thuộc loại sự vật, hiện tượng kỳ lạ gì, đặc điểm của nó là thế nào. Chẳng hạn, nếu văn bản trữ tình chú ý đến vẻ đẹp của Huế: Đường vô xứ Huế quanh quanh – Non xanh nước biếc như tranh hoạ đồ – Ai vô xứ Huế thì vô (Ca dao) thì văn bản thuyết minh chú ý đến việc nêu vị trí vai trò của Huế: Huế là cố đô của nước ta, là một trung tâm văn hoá, thẩm mỹ và làm đẹp của miền Trung và toàn quốc.

Khi nêu định nghĩa hay giải thích, người viết cần chú ý đến giới hạn chính xác. Không định nghĩa quá hẹp hay quá rộng sự vật khiến cho những người khác khó hình dung và khó hiểu.

b. Phương pháp liệt kê

Đây là một phương pháp để người viết trình bày những tri thức liên qua tới sự việc vật, hiện tượng kỳ lạ được thuyết minh. Chẳng hạn, thuyết minh về cây dừa, tác giả Hoàng Văn Huyền viết: Cây dừa sẽ tăng thêm phần tất cả của cải của mình cho con người: thân cây làm máng, lá làm tranh, cọng lá chẻ nhỏ làm vách, gốc dừa già làm chõ đồ xôi, nước dừa để uống, để kho cá, kho thịt, nấu canh, làm nước mắm,… (Ngữ văn 8, tập một, trang 114). Như vậy, tác giả đã liệt kê về sự việc sẽ tăng thêm phần của cây dừa. Trong những khi nói về nước dừa, tác giả lại liệt kê những ích dụng của nó: để uống, để kho cá, kho thịt, nấu canh, làm nước mắm.

Nguyễn Trọng Tạo khi viết về cây chuối cũng sử dụng phương pháp liệt kê: Chuối xanh nấu với những loại thực phẩm có vị tanh như cá, ốc, lươn, chạch có sức khử tanh rất tốt, nó không chỉ làm cho thực phẩm ngon hơn mà chính nó cũng xuất hiện cái ngon bổ riêng không thay thế được. Người ta có thể chế biến nhiều món ăn từ quả chuối như chuối ép,- mứt chuối, kẹo chuối, bánh chuối,… (Cây chuối Việt Nam)

c. Phương pháp nêu ví dụ để thuyết minh, người viết có thể nêu ra một ví dụ có tính chất tiêu biểu. Ví dụ càng độc đáo, càng chính xác và được đưa ra đúng lúc, đúng chỗ thì sức thuyết phục càng cao. Nói về khả năng, gây bệnh ung thư của thuốc lá, tác giả Nguyễn Khắc Viện (trong bài Ôn dịch thuốc lá) nêu ví dụ: Thấm vào các tê bào, chất hắc ín lại thường gây ra ung thư. Ta đến bệnh viện K sẽ thấy rõ: Bác bỏ sĩ viện trưởng đã cho chúng ta thấy trên 80% ung thư vòm họng và ung thư phổi là vì thuốc lá. (Ngữ vãn 8, tập một, trang 119)

d. Phương pháp dùng số liệu (số lượng)

Xem thêm : Airdrop là gì?Airdrop bounty là gì? Lý do nên sử dụng Airdrop

Thật ra, nêu các số lượng cũng là một cách nêu ví dụ. Nhưng ở đây nhấn mạnh vấn đề đến ý nghĩa của số lượng. Các số lượng thống kê tự bản thân nó đã có ý nghĩa lớn, gây ấn tượng mạnh mà không nhất thiết phải thuyết minh thêm. Trong bài Đấu tranh cho một thế giới hoà bình, G. Mác-két sử dụng việc nêu số liệu rất ấn tượng: Một ví dụ trong ngành nghề tiếp tế thực phẩm: Theo tính toán của FAO, năm 1985, người ta thấy trên thế giới có khoảng gần 575 triệu người thiếu dinh dưỡng. Số lượng ca-lo trung bình cần thiết cho những người dân đó chỉ tốn kém không bằng 149 tên lửa MX… Chỉ việc 27 tên lửa MX là đủ trá tiền nông cụ cần thiết cho những nước nghèo để họ đã đoạt thực phẩm trong bốn năm tới. (Ngữ văn 9, tập một, trang 18)

e. Phương pháp so sánh

So sánh là một biện pháp nhằm làm cho những người đọc, người nghe hình dung rõ, sự vật được nói tới. So sánh là một trong ba thể tiêu biểu để triển khai nội dung của một bài ca dao: phú, tỉ (so sánh) và hứng. Diễn tả vẻ đẹp của cô gái, ca dao viết:Cổ tay; em trắng như ngà – Con mắt em sắc như thể dao cau. Ngà làm cho ta cảm nhận được white color cổ tay, dao cau giúp ta cảm nhận được độ sắc của cặp mắt. Nhờ so sánh mà đối tượng người dùng được hình dung rất cụ thể, sính động.

Khái niệm thuyết minh là gì?

• Thuyết minh theo khái niệm với nghĩa là làm rõ, giải thích hay giới thiệu.
• Thuyết minh cũng xuất hiện nghĩa là giúp hướng dẫn, giải thích cách dùng.

Văn bản thuyết minh là gì?

Văn thuyết minh là gì? Văn bản thuyết mình là dạng văn bản rất thường gặp trong cuộc sống thường ngày. Trong giáo dục các giáo viên rất chú trọng học xá sinh nội dung thể loại văn này để sử dụng, nhận biết và giúp thể hiện được chân thực các hiện tượng kỳ lạ, sự vật.

Văn bản thuyết minh sẽ cung cấp cho những người đọc, người nghe những kiến thức cụ thể về đặc điểm, tính chất, tác dụng, thành phần,… của những hiện tượng kỳ lạ và sự vật trong tự nhiên cũng như trong xã hội bằng phương pháp giải thích, giới thiệu hay trình bày. Với thuyết minh, người ta thể hiện văn chương qua phương cách trình bày giới thiệu hoặc giải thích cho những người nghe nắm vững.

Khác với những dạng văn trừu tượng, văn thuyết minh phải được chủ thể trình bày một cách chính xác, chặt chẽ, rõ ràng. Nhằm cung cấp thông tin chuẩn xác cho những người nghe, không xen kẹt trí tưởng tượng hay thêm bớt, nói quá.

Chính vì vậy, cách thức trình bày văn bản thuyết minh yêu cầu mạch lạc, rõ ý, kết cấu chặt chẽ và cuốn hút người đọc. Không trình bày lủng củng theo ý khiến người đọc không hiểu hết ý của người viết. Lời văn lịch sự, chuẩn văn phong ngữ pháp tiếng Việt, rõ ràng.

Tuy nhiên, người viết văn bản thuyết minh cũng cần phải ghi điểm, truyền cảm hứng cho đối phương, tạo nên sự hấp dẫn riêng của văn bản. Vì thế nên chúng ta cũng có thể thấy người viết đưa vào câu truyện để kể. Đôi khi chúng ta đi vào các viện bảo tồn, các hướng dẫn viên du lịch sẽ thuyết minh về lịch sử dân tộc địa danh cụ thể, chiến tích.

Văn thuyết minh là gì, nội dung truyền đạt điều gì? Những nội dung được biểu đạt dựa trên sự thật hoàn toàn có đưa vào những lời diễn đạt lôi cuốn hơn để người nghe tiện dụng cảm nhận và ngọt ngào lại. Hoặc tất cả chúng ta có thể phát hiện các tấm bia ghi đầy đủ những thông tin rõ ràng và cụ thể về sự việc kiện lịch sử dân tộc có từ xa xưa.

Ví dụ:

• Giới thiệu về một nhân vật lịch sử dân tộc cụ thể
• Giới thiệu về một vùng quê, một khu vực địa lý
• Giới thiệu về một vài món đặc sản nổi tiếng, hay món ăn cụ thể nào đó
• Giới thiệu về vị thuốc, thảo dược có lợi cho sức khỏe
• Giới thiệu về một loài hoa, sinh vật có trong tự nhiên,…

Các phương pháp thuyết minh

Để sở hữu một văn bản thuyết minh mạch lạc, rõ ràng, tiện dụng hiểu cũng như thuyết phục, bạn phải nắm rõ các phương pháp thuyết minh để ứng dụng một cách tốt nhất.

Phương pháp liệt kê

Phương pháp liệt kê các măt, hoặc các phần, các tính chất hay các phương diện… của đối tượng người dùng theo một trình tự nhất định. Điều này giúp cung cấp cho những người đọc đã đoạt cái nhìn toàn cảnh về đối tượng người dùng một cách khách quan nhất.

Phương pháp so sánh

Đây là phương pháp giúp so sánh đối tượng người dùng hay các khía cạnh của đối tượng người dùng… khi đối chiếu với những cái gần gũi và cụ thể đề giúp cho những người đọc có thể tiếp cận vấn đề một cách tiện dụng hiệu và nhanh chóng.

Phương pháp nêu ví dụ

Đây là phương pháp giúp đưa ra những ví dụ thực tiễn và sinh động, một cách chính xác và cụ thể, đồng thời cũng xuất hiện tác dụng thuyết phục cao, làm cho những người đọc tin cậy.

Phương pháp nêu số liệu

Xem thêm : Ôn tập về luận điểm: Lý thuyết cơ bản và Cách trình bày

Phương pháp nêu số lượng (số liệu) có tác dụng giúp làm cụ thể và sáng tỏ vấn đề đồng thời có sức thuyết phục nhất về đặc điểm cũng như vai trò nào đó của đối tượng người dùng.

Phương pháp giải thích, nêu định nghĩa

Phương pháp này sử dụng kiểu câu trần thuật với từ “là” nhằm giải thích, định nghĩa hay giới thiệu sự vật, hiện hượng, vấn đề nào đó.

Phương pháp phân tích hay phân loại

Phương pháp này bản chất đó chính là việc phân loại hay chia ra từng phần theo những đặc điểm của đối tượng người dùng thuyết minh. Phương pháp phân loại hay phân tích này còn có ưu điểm là mang tính khách quan, lại đầy đủ và tiện dụng hiểu với đối tượng người dùng người đọc.

Tìm hiểu bố cục tổng quan bài văn thuyết minh

Gồm có 3 phần là mở bài, thân bài và kết bài. Cụ thể như sau

• Mở bài: Giới thiệu sơ qua về đối tượng người dùng được thuyết minh, gợi mở cho quý khách
• Thân bài: Trình bày rõ ràng và cụ thể về tính chất chất, đặc biệt quan trọng, sự kiện và bản chất của sự việc việc, hiện tượng kỳ lạ hướng tới. Giải thích được nguyên nhân, nguồn gốc, kết cấu, chức năng, kết cấu để cung cấp thông tin rõ ràng và cụ thể cho những người đọc.
• Kết bài: Xếp loại về đối tượng người dùng, tổng kết lại nội dung của toàn bài.

Tính chất của văn thuyết minh là gì?

Toàn bộ kiến thức được trình bày trong văn thuyết minh yên cầu tính chính xác, khách quan không xuất phát từ ý kiến chủ quan của con người. Vì thế mà người viết cần có sự tìm hiểu về sự việc vật, hiện tượng kỳ lạ đó trước lúc trình bày. Đem lại kiến thức hữu dụng cho những người nghe như dạng trang bị thêm thông tin.

Thể loại văn này khác với văn nghị luận, miêu tả, tự sự, toàn bộ thông tin phải được cung cấp đúng sự thật, không mang tính chất hư cấu. Bởi vậy mọi người khi có nhu cầu đọc văn này sẽ nhận được thông tin mà mình mong muốn chuẩn nhất. Tránh trường hợp hiểu sai dẫn tới nhiều việc sai lầm. Con người sẽ vận dụng kiến thức này vào cuộc sống để thực hiện công việc có lợi cho mình.

Văn bản này gắn liền với tư duy khoa học ở trình độ sâu, yên cầu sự chính xác. Người làm văn bản phải trải qua quá trình tìm hiểu, điều tra, nghiên cứu, học hỏi kiến thức để thể hiện cụ thể, rõ ràng nhất. Thông dụng nhất tất cả chúng ta thường thấy văn bản thuyết minh trình bày kết cấu, chức năng, cách dùng,…để con người hiểu.

Các văn bản thuyết minh quan trọng là yếu tố xác thực luôn luôn được đặt lên hàng đầu để nhìn nhận và đánh giá chất lượng sản phẩm và dịch vụ. Phân tích kỹ nghĩa của từ thuyết minh, trong đó thuyết là thuyết phục, minh là chứng minh. Đó đó chính là dùng lập luận, lý lẽ dẫn chứng để giải thích cụ thể, làm sáng tỏ vấn đề.

Tính chất của thể loại này là độ chính xác cần cao độ, người viết có kiến thức sâu rộng về ngành nghề mình viết và trình bày. Số liệu tìm hiểu chuẩn, không ước chừng hay vay mượn ở nơi khác.

Ngôn ngữ diễn đạt trong văn bản cô đọng, tiện dụng hiểu, rõ ràng, chính xác và lịch sự. Không viết kiểu văn dài dòng, mơ hồ hay văn vẻ, trừu tượng trong thể loại thuyết minh này.

Đặc điểm của văn thuyết minh là gì?

• Văn bản thuyết minh đỏi hòi tính khách quan, chính xác, mang lại lợi ích cho con người phục vụ công việc và cuộc sống tốt nhất
• Trình bày văn bản rõ ràng, mạch lạc, đủ nội dung đúng ý, kết cấu phân chia rõ
• Người viết am hiểu về nội dung mình đang viết tới để trình bày đúng, đủ ý, truyền đạt cho những người đọc hiểu và sử dụng có ích
• Để văn thuyết minh trở nên hấp dẫn thì người viết có thể sử dụng các biện pháp thẩm mỹ và làm đẹp. Góp phần làm nổi bật đặc điểm, tính chất, nhấn mạnh vấn đề ý chính trong nội dung bài viết và gây hứng thú cho những người đọc. Một số biện pháp nổi bật như kể chuyện, tự thuật, đối thoại, diễn ra, tự luận, ẩn thụ,…

Các yếu tố xen kẹt trong văn thuyết minh

Sử dụng kết hợp các biện pháp tu từ

Với mục đích giúp văn bản thuyết minh được sinh động, cụ thể và hấp dẫn hơn, ta có thể thêm một số biện pháp tu từ trong văn bản, điển hình như ẩn dụ, hoán dụ, nhân hóa, so sánh…. Các biện pháp này khi được kết hợp sẽ giúp khơi gợi sự cảm thụ về đối tượng người dùng thuyết minh.

Yếu tố miêu tả trong văn thuyết minh

Biện pháp miêu tả được sử dụng trong văn bản thuyết minh giúp hiện tượng kỳ lạ, sự vật trở nên chân thực, rõ nét và khách quan hơn. Với sắc tố, đường nét, âm thanh hay mùi vị từ miêu tả mà giúp người đọc có thể cảm nhận cụ thể hơn.

Tìm hiểu cách làm bài văn thuyết minh

Các dạng văn thuyết minh hay cách làm bài văn thuyết minh là thắc mắc chung của nhiều học sinh. Để văn bản thuyết minh có sức thuyết phục và đầy tính hấp dẫn, bạn phải nắm được những bước làm bài văn thuyết minh tiếp sau đây:

• Bước 1:
  • Xác định đối tượng người dùng cần phải thuyết minh.
  • Sưu tầm và ghi chép, lựa chọn các tư liệu cho nội dung bài viết.
    • Lựa chọn phương pháp thuyết minh sao cho phù hợp.
  • Sử dụng ngôn từ tiện dụng hiểu nhằm làm nổi bật đặc điểm của đối tượng người dùng.
• Bước 2: Lập dàn ý bài văn thuyết minh rõ ràng và cụ thể.
• Bước 3: Viết bài văn thuyết minh hoàn chỉnh.

Qua nội dung bài viết trên đây, tất cả chúng ta đã hiểu được văn bản thuyết minh là gì để tham khảo sử dụng trong cuộc sống. Hy vọng những kiến thức về chủ đề văn bản thuyết minh là gì đã cung cấp cho bạn những kiến thức hữu ích. Nếu thấy hay nhớ rằng share nhé!. Chúc bạn luôn học tốt!

Xem thêm:

• Bình giảng là gì? Lời bình là gì? Các phương pháp bình giảng văn học
• Văn tự sự là gì? Đặc điểm, Yêu cầu và Cách làm văn tự sự

Nguồn: https://bankstore.vn
Danh mục: Giáo Dục