Thặng dư vốn cổ phần là gì? Quy định và cách tính thặng dư vốn cổ phần

Thặng dư vốn cổ phần là thuật ngữ phổ biến trong lĩnh vực kinh tế – tài chính. Khái niệm này thường được đề cập trong báo cáo tài chính hàng tháng hoặc hàng quý của các công ty. Hãy cùng Yuanta Việt Nam tìm hiểu về ý nghĩa và cách tính thặng dư vốn cổ phần thông qua bài viết này.

Thặng dư vốn cổ phần là một thuật ngữ phổ biến trong báo cáo tài chính

Ý nghĩa của thặng dư vốn cổ phần

Vốn cổ phần được coi là cốt lõi của mỗi doanh nghiệp. Quá trình quản lý vốn cổ phần đảm bảo các hoạt động của công ty được thực hiện suôn sẻ. Một công ty có thể huy động vốn thông qua nhiều hình thức khác nhau.

Thặng dư vốn cổ phần (Surplus equity) là sự chênh lệch giữa giá thị trường cổ phiếu và mệnh giá cổ phiếu của công ty.

Để hiểu rõ hơn, cần phải nắm vững hai khái niệm là mệnh giá và giá thị trường. Mệnh giá là giá trị tương ứng với một cổ phiếu doanh nghiệp đã được xác định. Giá thị trường là giá thực tế mà nhà đầu tư phải trả để mua cổ phiếu. Giá thị trường luôn biến đổi theo sự thay đổi của thị trường.

Cách tính thặng dư vốn cổ phần

Theo định nghĩa, thặng dư vốn cổ phần được tính bằng công thức sau:

Thặng dư vốn cổ phần = (Giá thị trường – Mệnh giá) x Số lượng cổ phiếu công ty đã phát hành

Trong đó, số tiền tính được không bao gồm thuế thu nhập doanh nghiệp hoặc thuế giá trị gia tăng.

Dưới đây là một ví dụ để minh họa cách tính thặng dư vốn cổ phần.

Ví dụ: Năm 2020, công ty cổ phần ABC đã bán hơn 120 triệu cổ phiếu cho tập đoàn XYZ với giá 100.000 VNĐ/cổ phiếu. Mệnh giá của cổ phiếu công ty là 10.000 VNĐ/cổ phiếu.

Để tính thặng dư vốn, ta sử dụng công thức:

(100.000 – 10.000) x 120.000.000 = 10.800.000.000 (Tức là 10.8 tỷ đồng)

Quy định mới nhất về thặng dư vốn cổ phần cho doanh nghiệp

Hiện nay, pháp luật Việt Nam đã ban hành, sửa đổi và bổ sung quy định về thặng dư vốn cổ phần cho các doanh nghiệp hoạt động hợp pháp. Dưới đây là những quy định mới nhất mà nhà đầu tư và doanh nghiệp cần biết.

Quy định về thuế

Theo quy định của Nhà nước, những khoản thặng dư vốn cổ phần sẽ không chịu thuế như các khoản thu nhập khác. Lý do là thặng dư vốn không được coi là thu nhập từ hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Do đó, doanh nghiệp được hưởng toàn bộ số tiền từ thặng dư vốn cổ phần mà không phải chịu thuế.

Hạch toán của doanh nghiệp

Khoản thặng dư vốn không được tính vào thu nhập của doanh nghiệp theo Luật doanh nghiệp. Vì thặng dư vốn cổ phần phát sinh từ việc mua bán cổ phiếu, nó không được xem là hoạt động kinh doanh của công ty. Thặng dư vốn cổ phần sẽ được tính vào khoản thặng dư vốn.

Khoản chênh lệch giảm

Khoản chênh lệch giảm xảy ra khi giá cổ phiếu của doanh nghiệp thấp hơn mệnh giá. Mặc dù không thường xảy ra, trong trường hợp xấu nhất, doanh nghiệp phải sử dụng thặng dư vốn tích lũy để bù đắp khoản lỗ. Nếu khoản thặng dư vốn không đủ để bù vào chênh lệch giảm, doanh nghiệp sẽ phải sử dụng doanh thu trừ thuế để bù vào.

Điều chỉnh tăng vốn điều lệ

Theo quy định, các doanh nghiệp có thể chuyển thặng dư vốn cổ phần để điều chỉnh tăng vốn điều lệ. Tuy nhiên, việc chuyển đổi này phải tuân theo một số quy định:

  • Đối với cổ phiếu được phát hành để thực hiện dự án đầu tư: Để chuyển thặng dư vốn để tăng vốn điều lệ, công ty phải đảm bảo dự án đã hoàn thành và đi vào hoạt động sau 3 năm.
  • Đối với cổ phiếu được phát hành để bổ sung vốn kinh doanh: Công ty chỉ có thể chuyển thặng dư vốn cổ phần sau khi đã phát hành cổ phiếu trong ít nhất 1 năm.
  • Đối với cổ phiếu quỹ: Nếu công ty bán hết cổ phiếu quỹ, có thể ngay lập tức chuyển khoản thặng dư vốn để tăng vốn điều lệ. Nếu còn cổ phiếu quỹ chưa bán hết, công ty phải đáp ứng khoản thặng dư vốn lớn hơn số lượng cổ phiếu quỹ chưa bán mới có thể tiến hành chuyển đổi.

Qua bài viết này, chúng tôi đã giải thích ý nghĩa của thặng dư vốn cổ phần, cung cấp ví dụ cụ thể và hướng dẫn cách tính thặng dư vốn cổ phần một cách chính xác. Hiểu rõ thông tin và quy định về thặng dư vốn cổ phần sẽ giúp công ty của bạn phát triển một cách thuận lợi và tối đa hóa lợi nhuận.

You May Also Like

About the Author: Nguyễn Thế Hoàng

Là một người đam mê tìm hiểu về kinh doanh, tài chính, ngân hàng, chuyên hỗ trợ tư vấn doanh nghiệp về các thủ tục pháp lý, cách thành lập công ty, làm báo cáo thuế, bảo hiểm.