Cảm nhận bài thơ Chiều tối của Hồ Chí Minh để thấy đây là một tác phẩm hàm chứa giá trị tư tưởng thâm thúy. Tìm hiểu về thi phẩm này, ta không chỉ cảm nhận được tài năng của người viết mà còn thấy được tác phẩm đã chứa đựng cả một tâm hồn, một cốt cách của thi nhân. Trong nội dung bài viết về sau, hãy cùng Bankstore cảm nhận bài thơ Chiều tối của Hồ Chí Minh để thấy được tác phẩm đã chạm vào đáy hồn nhân thế.
- Ngành Quản Trị Nhân Sự Thi Khối Gì?
- Hướng dẫn làm bài văn nghị luận xã hội về tình cảm gia đình
- Tìm hiểu về cách phân tích khổ 1 bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ của Hàn Mặc Tử
- Đau nửa đầu là gì? Những thông tin quan trọng cần biết về một số căn bệnh liên quan đến đau nửa đầu
- 5m là gì? Nội dung và Ý nghĩa của Quy tắc 5m trong sản xuất và kinh doanh
Ngữ văn 11: Chiều tối của Hồ Chí Minh | HỌC247
Phần 1: TÁC GIẢ HỒ CHÍ MINH
1. Giới thiệu sơ lược tác giả Hồ Chí Minh [02:20]
Bạn đang xem: Phát biểu Cảm nhận của bản thân về bài thơ Chiều tối của Hồ Chí Minh
Phần 2: BÀI THƠ CHIỀU TỐI
1. Tìm hiểu chung bài thơ Chiều tối [06:32]
2. Đoạn 1: Chim mỏi về rừng…giữa tầng mây [27:13]
3. Đoạn 2: Cô em xóm núi…đã rực hồng [49:24]
4. Khối hệ thống hóa kiến thức toàn bài [01:00:48]
Phần 3: TỔNG KẾT
1. Giá trị nội dung, nghệ thuật và thẩm mỹ và tư tưởng bài thơ [01:02:28]
Cảm ơn các em đã theo dõi video bài giảng Chiếu tối – Hồ Chí Minh của cô Phan Thị Mỹ Huệ trên kênh HỌC247 trung học phổ thông. Nội dung của bài giảng sẽ giúp các em cảm nhận được văn pháp tả cảnh ngụ tình vừa cổ điển vừa tiến bộ của bài thơ đồng thời thấy được vẻ đẹp của tâm hồn Hồ Chí Minh: dù hoàn cảnh khắc nghiệp đến đâu vẫn luôn hướng về việc sống và ánh sáng.
👉 Đăng kí học miễn phí tại: https://goo.gl/n6GJ6A
👉 LIKE và SHARE các bài giảng để bạn bè cùng vào học tập nhé!
👉 Xem soạn bài Khái quát văn học Việt Nam từ trên đầu thế kỉ XX đến cách mệnh tháng Tám năm 1945 tại: xhttps://goo.gl/vQB53k
— Theo dõi HỌC247 trên MXH —
+ Facebook: https://goo.gl/DA4RDi
+ Youtube: https://goo.gl/n6GJ6A
+ Website học tập: hoc247.vn và hoc247.net
— Xem video bài giảng kế tiếp —
-Bài Từ ấy của Tố Hữu https://goo.gl/n6GJ6A
Mong được sát cánh cùng các em học sinh
Trân trọng!
—————————————-
© Copyright by HỌC247 trung học phổ thông ❌ Do not Reup ❌
Mở bài: Nhà phê bình văn học Phạm Xuân Nguyên từng nói: “Thời gian có thể phủ bụi một số thứ. Nhưng cũng đều có những thứ càng rời xa thời gian, càng sáng lại càng đẹp”. Và thi phẩm Chiều tối của Hồ Chí Minh là một bài thơ như vậy. Nhắc đến thơ ca Hồ Chí Minh thì không có ai có thể quên được tập thơ “Nhật kí trong tù”. Đây là tập hợp những bài thơ đặc sắc viết về một hành trình dài đầy gian khó và thử thách trong cuộc đời hoạt động của Người. Tuy phải sống trong hoàn cảnh tù đày khắc nghiệt nhưng ở Bác bỏ vẫn ngời sáng những phẩm chất tốt đẹp về ý chí và nghị lực. Điều này được bộc lộ xuyên thấu trong tập thơ này, và “Chiều tối” có thể xem là một trong những trường hợp tiêu biểu:
“Quyện điểu quy lâm tầm túc thụ,
Cô vân mạn mạn độ thiên không;
Sơn thôn thiếu nữ ma bao túc,
Bao túc ma hoàn lô dĩ hồng.”
Những nét chính về tác giả và tác phẩm
Cảm nhận bài thơ Chiều tối với vẻ đẹp nội dung và nghệ thuật và thẩm mỹ cần nắm được những nét cơ bản về tác giả cũng như tác phẩm.
Giới thiệu Hồ Chí Minh
Hồ Chí Minh là người con xuất sắc ưu tú của vùng đất Nghệ An. Đó cũng là nơi sinh thành của rất nhiều những tên tuổi nổi tiếng như Hồ Xuân Hương, Phan Bội Châu… Nhắc đến Hồ Chí Minh, dân tộc bản địa Việt Nam chắc hẳn cảm thấy luôn tự hào và kính trọng bởi Người đã dành cả cuộc đời của mình để sát cánh cùng với nhân dân trong sự nghiệp giành và giữ nền độc lập, tự do cho đất nước.
Từ thuở thiếu thời, ngay từ khi còn là một một chàng thành niên, Bác bỏ đã nuôi trong mình chí lớn được đi ra nước ngoài để học tập những điều tiến bộ có thể giúp đất nước thoát khỏi ách thống trị của giặc ngoại xâm. Ý nghĩ này đã thôi thúc và giúp Bác bỏ quyết định vào năm tôi vừa 21 tuổi – 1911. Thế là Người bắt đầu cuộc hành trình dài dạt dẹo khắp các châu lục và hành trình dài ấy kéo dãn đằng đẵng suốt ba mươi năm.
Sau khoản thời gian lĩnh hội những bài học kinh nghiệm quý giá từ nước bạn, Bác bỏ trở về nước và trực tiếp làm nhiệm vụ lãnh đạo dẫn đường và đến tháng 8 năm 1945, mọi sự nỗ lực và nỗ lực cố gắng của Bác bỏ và quân dân đã được đền đáp bằng thắng lợi của cuộc Tổng khởi nghĩa. Sau đó, Bác bỏ cũng đây là người hiên ngang đứng trước trung tâm vui chơi quảng trường Ba Đình để thay mặt nhân dân Việt Nam, tuyên bố với thế giới về việc khai sinh của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
Sự kiện trọng đại trong năm 1945 trong thời gian ngày 2 tháng 9 ấy sẽ mãi mãi in sâu vào trong tâm trí của mọi người con Việt Nam. Trong khoảng time tháng sau đó, Người vẫn nhiệt thành trong vai trò là người lãnh đạo để tiếp tục giúp dân ta đánh đuổi đế quốc Mĩ thế nhưng khi còn chưa kịp nhìn thấy nhân dân Nam – Bắc sum họp một nhà thì năm 1969, Người đã ra đi để lại niềm tiếc thương vô hạn cho con cháu ở lại. Tuy nhiên, những sẽ thêm phần của Hồ Chí Minh cho nền độc lập nước nhà vẫn sẽ vĩnh cửu cùng năm tháng.
Cùng với những sẽ thêm phần cho cách mệnh, Hồ Chí Minh cũng để lại cho văn học Việt Nam một sự nghiệp sáng tác đồ sộ với rất nhiều những tác phẩm nổi tiếng, thuộc nhiều thể loại khác nhau, một số tác phẩm có thể nhắc đến như: “Bản án cơ chế thực dân Pháp” (1925), “Tuyên ngôn Độc lập” (1945), “Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến” (1946), “Không có gì quý hơn độc lập, tự do” (1966), “Vi hành” (1923), “Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu” (1925), “Nhật kí chìm tàu” (1931), “Nhật kí trong tù” (1942 – 1943).
Đôi nét bài thơ Chiều tối
Khi cảm nhận bài thơ Chiều tối, ta thấy tác phẩm này được Hồ Chí Minh sáng tác trong hoàn cảnh trên đường chuyển lao từ Tĩnh Tây đến Thiên bảo vào thời gian cuối ngày thu năm 1942. Đây là bài nằm ở vị trí thứ 31 của tập thơ “Nhật kí trong tù”, một tập thơ gồm có 134 bài thơ được sáng tác bằng chữ Hán nhằm tố cáo sự tàn bạo của cơ chế nhà tù Tưởng Giới Thạch. Đồng thời bài thơ cũng phần nào khắc họa bức chân dung tự họa của người tù cộng sản Hồ Chí Minh trong thời gian bị tóm gọn giam vô cớ từ ngày thu năm 1942 – 1943 tại tỉnh Quảng Tây, Trung Quốc.
Để thể hiện những nội dung nói trên, trong bài thơ nói riêng và tập thơ nói chung, tác giả đã sử dụng lời thơ cô đọng, hàm súc và đặc biệt quan trọng là cho thấy sự khéo léo trong việc kết hợp hài hòa giữa vẻ đẹp cổ điển và tinh thần tiến bộ.
hình ảnh minh họa cảm nhận bài thơ chiều tối
Cảm nhận bài thơ Chiều tối của Hồ Chí Minh
Thiên nhiên và con người trong “Chiều tối” là những hình tượng chủ đạo trong bài thơ. Khi cảm nhận bài thơ Chiều tối, ta thấy Hồ Chí Minh dường như đã phác họa ra trước mắt người đọc bức tranh tuyệt đẹp trong thời điểm chiều tối. Và để tạo nên sự kì diệu ấy là nhờ có sự hiện hữu của tất cả thiên nhiên và con người trong bức tranh.
Cánh chim cô đơn lạc lõng giữa không trung
Mở đầu bài thơ, Hồ Chí Minh viết:
“Quyện điểu quy lâm tầm túc thụ”
Dịch nghĩa:
“Chim mỏi về rừng tìm cây ngủ”
Câu thơ đầu đã cho tất cả những người đọc hình dung về một không gian mênh mông, rộng lớn của núi rừng khi về chiều. Trong không gian ấy, cánh chim trời xuất hiện để “tầm túc thụ”. Có lẽ, chúng đang tìm về tổ ấm của mình trong trạng thái mỏi mệt sau một ngày mải miết, rong ruổi bay lượn trên không trung. Đó là hình ảnh rất có sức gợi về buổi chiều tà và không gian bát ngát của núi rừng. Cảm nhận bài thơ Chiều tối, ta thấy trong thời gian ấy, không gian ấy, sự hiện hữu của cánh chim như chơi vơi hơn, lạc lõng hơn và lòng người tự nhiên cũng đều có cảm giác bộn bề, man mác.
Chòm mây mỏi mệt lững lờ trôi
Đến câu thơ thứ hai, nhà thơ tiếp tục vẽ ra một hình ảnh thiên nhiên khác, nhưng cũng lại là hiện thân của sự việc mỏi mệt, đó là hình ảnh chòm mây lững lờ trôi trên khung trời:
“Cô vân mạn mạn độ thiên không”
Dịch nghĩa:
“Chòm mây lẻ trôi lững lờ trên tầng không”
Không khác gì cánh chim trên không trung, giữa tầng không nổi bật hình ảnh đám mây lững lờ trôi như mang tâm trạng cô đơn. Chính hình ảnh này cũng góp phần tạo cho không gian khung trời trở nên bất tận hơn và thời gian dường như đã ngừng trôi theo trạng thái chùng chình của đám mây ấy.
Với hình ảnh cánh chim và chòm mây, tác giả đã cho thấy sự tinh ý của mình khi đã cảm nhận sự vật từ trạng thái, tính chất của nó, đó là việc cảm nhận có cơ sở, có điểm tựa. Riêng với hình ảnh “cô vân”, nếu đem so sánh với bản dịch thơ có thể thấy một số điều như sau. Trong bản dịch thơ (“Chòm mây trôi nhẹ giữa tầng không”), từ “cô” (cô đơn, lẻ loi) dường như không được dịch, điều này đương nhiên đã làm mất đi đi tính cô độc, lẻ loi của áng mây.
Không chỉ vậy, bản dịch này cũng dường như không dịch từ “mạn mạn” (lững lờ) nên chưa cho thấy được tư thế chậm chạp, ngập ngừng như không muốn trôi của áng mây. Dù tinh thần của ý thơ bị giảm đi ít nhiều nếu như không có từ ngữ thể hiện các ý cô đơn, lững lờ, thế nhưng cũng cần được ghi nhận nỗ lực của người dịch.
Đặc biệt quan trọng khi cảm nhận bài thơ Chiều tối, người đọc cũng nhận thấy trong hai hình ảnh nổi bật của thiên nhiên được sử dụng trong hai câu thơ đầu này, tác giả như tái hiện trước mắt người đọc hình ảnh thiên nhiên vừa mang tính cổ điển, vừa mang tính tiến bộ. Hình ảnh cánh chim là hình ảnh rất quen thuộc trong thơ xưa:
“Chim bay về núi tối rồi”
(Ca dao)
“Ngàn mai gió cuốn chim bay mỏi”
(Bà Huyện Thanh Quan)
“Chim hôm thoi thóp về rừng”
Xem thêm : Lịch Sử 11 Bài 7 – Những thành tựu văn hóa thời cận đại
(Nguyễn Du)
Với việc nhân hóa hai hình ảnh trên trong trạng thái mỏi mệt, cô đơn, lững lờ trôi, nhà thơ cũng đồng thời cho thấy nghệ thuật và thẩm mỹ tương phản giữa sự tìm về của cánh chim và sự trôi đi của chòm mây, giữa đích đến là núi rừng và sự vô định của tầng không. Chính vì thế bức tranh thiên nhiên bỗng trở nên gần gũi, yên ả lạ thường.
Sự xuất hiện của con người trong bài thơ
Sang câu thơ thứ ba, nhà thơ đã bổ sung vào bức tranh thiên nhiên sự hiện hữu của con người:
“Sơn thôn thiếu nữ ma bao túc”
Dịch nghĩa:
“Thiếu nữ xóm núi xay ngô”
Không gian bát ngát của núi rừng ở hai câu thơ đầu bỗng thu lại trong không gian nhỏ của xóm núi. Điểm nhìn từ trên trời ca di chuyển xuống sống lưng núi và phát hiện hình ảnh “sơn thôn thiếu nữ” trong công việc xay ngô. Khi cảm nhận bài thơ Chiều tối, ta thấy giữa sự mênh mang, buồn vắng, người con gái miền sơn cước xuất hiện trong việc lao động như thay mặt cho vẻ đẹp của sức trẻ đầy nhiệt huyết và của người làm chủ thiên nhiên và cả vũ trụ. Chính điều này đã mang lại hơi ấm cho việc sống của người đi đường.
Ý nghĩa này sẽ tiến hành thể hiện độc đáo hơn nếu bản dịch không thêm vào từ “tối” vì việc thêm vào này đã làm lộ ý thơ vì người đọc có thể nên cảm nhận được thời gian được nhắc đến trong câu thơ thứ ba này là thời gian đã chuyển sang tối bằng sự thông báo ngầm của hình ảnh đốt lò than ở câu thứ tư.
Trước đó, nếu như hình ảnh chim trời và chòm mây dễ dàng và đơn giản làm cho nhân vật trữ tình cảm thấy sự khác biệt, có phần đối lập giữa thiên nhiên và chính mình. Nếu như cánh chim mỏi mệt, chòm mây cô đơn nhưng chúng lại được tự do, còn người tù thì đang trong hoàn cảnh cổ đeo gông, chân vướng xiềng.
Tuy nhiên, dù hoàn cảnh có nghiệt ngã thế nào thì ở nhân vật cũng toát lên những vẻ đẹp đáng trân trọng. Đó là vẻ đẹp của con người yêu thiên nhiên, thả mình với thiên nhiên và luôn có khát vọng tự do, ước mong được sum họp nơi quê nhà. Đó đây là tinh thần tự chủ, sáng sủa, không chịu khuất phục trước nghịch cảnh rất đáng để được ca tụng.
Còn trong câu thơ thứ ba này, sự cô đơn, lạc lõng của nhân vật như được xoa dịu hơn bởi sự xuất hiện của bóng hình con người trong hoạt động lao động. Cảm nhận bài thơ Chiều tối, ta thấy với hình ảnh đó, người tù lại cho thấy ở mình có sự tồn tại của tinh thần thần sáng sủa đã tìm thấy nụ cười, sự yên ủi cho mình nơi cuộc sống người lao động.
Ánh sáng sưởi ấm lòng người chiến sĩ
Sự xuất hiện của hình ảnh lò than ở câu thứ cuối cùng của bài như đã nói chinh slaf sự thông báo ngầm của bước chuyển biến thời gian từ chiều sang tối:
“Bao túc ma hoàn lô dĩ hồng”
Dịch nghĩa:
“Ngô xay vừa xong, lò than đã đỏ”
Ý thơ trong câu cuối nếu kê trong kết cấu của câu hai câu thơ ba và bốn đã tạo nên cấu trúc điệp vòng “ma bao túc” – “bao túc ma hoàn”. Cấu trúc này còn có tác dụng rất lớn trong việc diễn tả được vòng xoay của chiếc cối xay và đồng thời cũng diễn tả được nhịp điệu lao động hăng say, khỏe khoắn của con người.
Đặc biệt quan trọng, khi cảm nhận bài thơ Chiều tối, ta thấy từ “hồng” cuối bài đã hiện hữu như một nhãn tự làm bừng sáng cả bài thơ. Nó góp phần xua đi cái lạnh lẽo của núi rừng và sưởi ấm người chiến sĩ. Giữa không gian núi rừng chiều tối u ám, heo hút, hình ảnh con người lao động tuy vất vả mà tự do đã mang lại chút nụ cười và sự sung sướng cho tất cả những người tù chuyển lao.
Chấm lửa đỏ rực lên nơi lò than đã làm ra thần sắc cho toàn cảnh nếu ví bài thơ là một bức tranh. Bức tranh vốn đẹp vì có hình ảnh thiên nhiên, nay càng lại được tô điểm thêm bởi cuộc sống lao động của con người. Có lẽ, để hòa nhịp và có thể vui nụ cười cùng với những người lao động như Bác bỏ thể hiện thì đó phải là một tâm hồn thật sự nghệ sĩ.
Bởi trong hoàn cảnh xiềng xích trói buộc tự do, con người ta khó lòng có thể tìm vui trong cảnh vật thế nhưng Bác bỏ đã làm được điều đó và làm thật cảm động. Khi cảm nhận bài thơ Chiều tối, ta cũng nhận thấy dù cảnh tù đày khổ sở nhưng dường như Bác bỏ vẫn dành sự quan tâm tới con người. Không những thế, Bác bỏ còn cho thấy một tinh thần cách mệnh tích cực: luôn rực lên sắc hồng tha thiết, tin yêu vào cuộc sống.
Thẩm định tác phẩm khi cảm nhận bài thơ Chiều tối
Một cách khái quát, khi cảm nhận bài thơ Chiều tối, ta thấy Bác bỏ đã rất thành công khi phác họa được bức tranh tuyệt đẹp giữa thiên nhiên và con người. Thông qua đó, ta có thể thấy ở Người những nét đẹp tâm hồn cao quý của một nghệ sĩ nhân đạo. Đó là tình yêu thiên nhiên tha thiết và sự trân trọng giá trị con người. Đồng thời trong nhà thơ ấy còn toát lên tinh thần thép của người chiến sĩ: đương đầu với khó khăn, thử thách bằng phong thái ung dung, tự tại và đầy sáng sủa, tin tưởng.
Tất cả những nội dung này đã được Bác bỏ thể hiện thành công nhờ việc kết hợp hài hòa giữa chất cổ điển và tiến bộ cùng với mạng lưới hệ thống từ ngữ cô đọng, hàm súc, thủ pháp đối lập có sự vận dụng tinh tế và đặc biệt quan trọng là phát huy vai trò của phép điệp liên hoàn.
Kết bài: Cảm nhận bài thơ Chiều tối, người đọc thấy được thi phẩm là việc kết hợp tuyệt mĩ không chỉ là dựa trên nội dung và nghệ thuật và thẩm mỹ mà Bác bỏ thể hiện trên mặt bằng câu chữ mà nó còn là một minh chứng rõ rệt nhất cho tinh thần, ý chí tuyệt vời của Hồ Chí Minh. Những vần thơ hướng về ánh sáng cũng đây là tâm hồn sáng sủa của Người.
Dàn ý cảm nhận bài thơ Chiều tối của Hồ Chí Minh
Ở chỗ này là dàn ý cảm nhận bài thơ Chiều tối ngắn gọn:
Mở bài Cảm nhận bài thơ chiều tối
- Giới thiệu sơ nét về tác giả Hồ Chí Minh và bài thơ Chiều tối.
- Giá trị nội dung và nghệ thuật và thẩm mỹ của tác phẩm Chiều tối.
Thân bài cảm nhận bài thơ Chiều tối
- Cánh chim cô đơn lạc lõng giữa không trung
- Chòm mây mỏi mệt lững lờ trôi trên không trung.
- Hình ảnh con người xuất hiện trong bài thơ.
- Ánh sáng sưởi ấm lòng người chiến sĩ.
Kết bài cảm nhận bài thơ Chiều tối
- Tóm tắt giá trị nội dung và nghệ thuật và thẩm mỹ của bài thơ.
- Những nét đặc sắc của thi phẩm Chiều tối.
- Nếu cảm nghĩ về bài thơ khi cảm nhận.
Như vậy, cảm nhận bài thơ Chiều tối giúp ta thấy được đây là bài thơ tiêu biểu cho phong cách nghệ thuật và thẩm mỹ thơ của Bác bỏ. Sử dụng thể thơ luật Đường, Hồ Chí Minh đã vận dụng tinh tế và nhuần nhuyễn văn pháp chấm phá để tả cảnh, lấy động tả tĩnh, đặc biệt quan trọng là lấy cảnh tả tình. Tuy nhiên, “Chiều tối” dù mang phong vị cổ điển Đường thi, đây vẫn là bài thơ tiến bộ. Chất tiến bộ trong thi phẩm bộc lộ ở sự vận động hình tượng thơ, nhất là ở tấm lòng và tư tưởng của thi nhân. Dù bị gông cùm và xiềng xích, nhưng con người này vẫn hết sức ung dung tự tại, luôn quên mình để xem ngắm cuộc sống và rung động với từng biểu hiện tinh tế.
Trên đây là những cảm nhận bài thơ Chiều tối, hy vọng đã mang đến cho bạn kiến thức tham khảo hữu ích. Nếu có bất kể đóng góp hay băn khoăn gì về chủ đề cảm nhận bài thơ Chiều tối, nhớ rằng để lại nhận xét phía bên dưới để cùng Bankstore trao đổi thêm nhé. Chúc bạn luôn học tốt!
Xem thêm >>> Phân tích bài thơ Chiều tối của Hồ Chí Minh – Ngữ Văn 11
Xem thêm >>> Nét cổ điển và tiến bộ trong Chiều tối của Hồ Chí Minh
Xem thêm >>> Chất thép và chất tình trong bài thơ Chiều tối của Hồ Chí Minh
Nguồn: https://bankstore.vn
Danh mục: Giáo Dục
