Phân tích và nêu cảm nhận về đoạn 1 bài thơ Việt Bắc của nhà thơ Tố Hữu

Phân tích đoạn 1 bài thơ Việt Bắc của tác giả Tố Hữu để thấy ý thơ đây chính là khúc ca ân nghĩa và ân tình sâu nặng. Việt Bắc cũng là việc hồi tưởng đầy cảm phục về đoạn đường mười lăm năm đã qua, từ đó giãi bày sự trân trọng và tấm lòng hàm ơn khi đối chiếu với nhân dân Việt Bắc. Không những thế, phân tích đoạn đầu bài thơ Việt Bắc còn cho thấy tình cảm thực tâm mà nhân dân Việt Bắc và người cán bộ cách mệnh giành cho nhau… Hãy cùng Bankstore tìm hiểu và phân tích đoạn 1 bài thơ Việt Bắc qua nội dung bài viết ở đây.

Mở bài: Nhắc đến Tố Hữu, người ta thường nghe biết ông với một phong cách thơ độc đáo và đầy hấp dẫn. Đặc điểm nổi bật trong những sáng tác của Tố Hữu là chất trữ tình – chính trị thâm thúy. Một trong những tác phẩm thể hiện sự độc đáo trong phong cách sáng tác của Tố Hữu là bài thơ “Việt Bắc”. Tác phẩm đã ghi lại những kỉ niệm đẹp đẽ và sâu nặng trong thâm tâm người lính khi đối chiếu với một vùng đất đã từng gắn bó qua giọng điệu thiết tha và thực tâm. Ngay từ tám câu thơ đầu của bài, Tố Hữu đã thể hiện những nỗi niềm, tâm tư của mình bằng những dòng viết rất đỗi da diết sâu nặng.

“Mình về phần mình có nhớ ta

Mười lăm năm ấy thiết tha mặn nồng.

Mình về phần mình có nhớ không

Nhìn cây nhớ núi, nhìn sông nhớ nguồn?

Tiếng ai tha thiết bên cồn

Bâng khuâng trong dạ, bồn chồn bước đi

Áo chàm đưa buổi phân li

Cầm tay nhau biết nói gì hôm nay…”

Phân tích 8 câu đầu bài thơ Việt Bắc – thầy Nhật dạy văn


👉 Tải App HOC247 cho iOS/Android: http://onelink.to/4nuchu

PHẦN 1: TÁC GIẢ TỐ HỮU

1. Vài nét về tiểu sử Tố Hữu [2:23]

2. Đường cách mệnh, đường thơ [9:26]

3. Phong cách thơ Tố hữu [39:45]

PHẦN 2: BÀI THƠ VIỆT BẮC

1. Giới thiệu sơ lược bài thơ [59:33]

2. Đoạn 1: Mình về phần mình có nhớ ta… [01:17:06]

3. Đoạn 2: Mình đi có nhớ những ngày…[01:56:06]

4. Đoạn 3: Ta với mình, mình với ta…[02:28:04]

5. Đoạn 4: Ta đi ta nhớ những ngày…[03:05:43]

6. Đoạn 5: Ta về phần mình có nhớ ta…[03:35:25]

7. Đoạn 6: Nhớ khi giặc đến giặc lùng…[04:07:34]

8. Đoạn 7: Những đường Việt Bắc của ta…[04:34:40]

PHẦN 3: TỔNG KẾT

1. Thẩm mỹ và nội dung [05:04:52]

Cảm ơn các em đã xem video bài giảng Việt Bắc – Tố Hữu của cô Phan Thị Mỹ Huệ trên kênh HỌC247 trung học phổ thông. Thông qua bài giảng giúp các em thấy được một thời kháng chiến gian khổ mà hào hùng, tình nghĩa thấm thiết của những người dân kháng chiến Việt Bắc. Đồng thời nhận thức được tính dân tộc bản địa đậm đà không chỉ trong nội dung mà còn ở hình thức thẩm mỹ và nghệ thuật của tác phẩm.

————————–

👉 Học trọn khóa: http://bit.ly/luyen-thi-THPTQG-NguVan

————————–

Theo dõi HỌC247 tại:

👉 Facebook: http://bit.ly/FBHoc247

👉 Youtube: http://bit.ly/hoc247tv

👉 Website: https://hoc247.net/

👉 App iOS: http://bit.ly/AppHoc247iOS

👉 App Android: http://bit.ly/AppHoc247and

————————–

Mong được sát cánh cùng các em học sinh

Trân trọng!

© Copyright by HỌC247 ❌ Do not Reup ❌

Tìm hiểu về tác giả Tố Hữu và tác phẩm Việt Bắc

Trước lúc phân tích đoạn 1 bài thơ Việt Bắc nói riêng hay cảm nhận về tác phẩm nói chung, người đọc cần nắm được đôi nét về tác giả và tác phẩm.

Giới thiệu nhà thơ Tố Hữu

Tố Hữu (sinh vào năm 1920 – mất năm 2002), tên khai sinh là Nguyễn Kim Thành. Ông sinh ra trong một gia đình nhà Nho nghèo giàu truyền thống văn chương ở Huế. Thuở bé, ông được cha dạy cho cách làm thơ theo lối cổ còn người mẹ dịu hiền đã vun đắp trong ông những tình cảm dào dạt bằng vốn ca dao, dân ca phong phú của mình.

Cái duyên văn chương đến với ông cũng từ này mà ra. Không chỉ vậy, chính vùng đất Thừa Thiên – Huế quê nhà thơ mộng, trữ tình đã ít nhiều tác động đến hồn thơ Tố Hữu. Bên cạnh những tác động từ gia đình, quê nhà, bản thân Tố Hữu cũng luôn tồn tại những năng khiếu sở trường rất đặc biệt quan trọng để tạo sự sự thành công trong sáng tác của ông. Đó là việc nhạy cảm và những trải nghiệm quý báu mà Tố Hữu đã đạt trong cuộc đời làm cách mệnh của mình. Và viết thơ cũng là phương pháp để tác giả thể hiện sự song hành của những tâm tư, nỗi niềm riêng mình với dãy phố cách mệnh mà ông theo đuổi.

Xem Thêm  Cách Phân tích bài thơ Ngắm trăng của Hồ Chí Minh - Văn Học lớp 8

Mười tám tuổi, Tố Hữu được đứng vào hàng ngũ của Đảng và dãy phố cách mệnh của ông gặp rất nhiều những thử thách, chông gai. Từ 1939-1942, Tố Hữu bị tóm gọn giam ở nhiều nhà ngục miền Trung và Tây Nguyên. Bằng sự gan góc của mình, tháng 3 năm 1942, Tố Hữu vượt ngục và bắt đầu hoạt động bí mật ở Thanh Hóa.

Năm 1945, ông làm Chủ tịch Ủy ban Khởi nghĩa ở Huế và từ thời điểm năm 1945 trở đi, cuộc đời ông vẫn tiếp tục gắn liền với những giai đoạn cách mệnh của nước nhà và chính vì sự tận tâm, uy tín trong làm nhiệm vụ mà ông đã được giao đảm nhiệm những nhiệm vụ quan trọng trong cỗ máy chính trị của Đảng và nhà nước.

Tố Hữu đã dùng những thử thách, những chuyển biến trong đời làm cách mệnh của mình làm chất liệu để sáng tác thơ ca và khi sáng tác, ông cũng nhằm phục vụ cho lí tưởng cộng sản mà mình theo đuổi. Những tập thơ Tố Hữu cho ra đời đây chính là minh chứng rõ rệt cho việc sát cánh giữa dãy phố thơ và dãy phố cách mệnh của ông:

  • “Từ ấy” (1937-1946): Đây là tập thơ thể hiện tiếng hát của người thanh niên cộng sản say mê lí tưởng và khát khao chiến đấu, sẵn sàng xả thân, hi sinh vì cách mệnh.
  • “Việt Bắc” (1947-1954): Tập thơ tập hợp những sáng tác trong thời kì kháng Pháp với nội dung truyền tụng công cuộc kháng chiến và con người kháng chiến.
  • “Gió lộng” (1955-1961): Tập thơ này gồm có những sáng tác để nói lên sự phấn chấn khi viết về thời kì xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc và nỗi thương nhớ với miền Nam còn chìm trong máu lửa, giặc thù.
  • “Ra trận” (1962-1972) và “Máu và hoa” (1972-1977): Hai tập thơ ra đời trong thời kì chống Mĩ ác liệt lê dài ở hai miền Nam-Bắc nhằm ngợi ca chủ nghĩa anh hùng cách mệnh, truyền thống kiên cường, quật cường cùng với niềm tin tương về con người và đất nước Việt Nam.
  • “Một tiếng đờn” (1992) và “Ta với ta” (1999): Đây là hai tập thơ đúc rút lại những chiêm nghiệm của tác giả về đoạn đường cách mệnh của dân tộc bản địa và dãy phố hoạt động của mình với giọng thơ trầm lắng, suy tư.

Hoàn cảnh ra đời bài thơ Việt Bắc

Bài thơ “Việt Bắc” là bài thơ được trích từ tập thơ cùng tên được sáng tác nhân một sự kiện mang tính chất lịch sử vẻ vang. Vào tháng 7 năm 1954, Hiệp định Giơ-ne-vơ được kí kết, miền Bắc được giải phóng và bắt tay vào xây dựng đất nước. Đến tháng 10 năm 1954, cơ quan TW Đảng và cơ quan chính phủ rời chiến khu Việt Bắc về TP. Hà Nội. Chính vì phải chia tay với vùng đất, với những con người đã từng gắn bó, Tố Hữu đã viết bài thơ này để ghi lại một giai đoạn hoạt động cách mệnh gian khổ nhưng vẻ vang ở chiến khu Việt Bắc.

phân tích đoạn 1 bài thơ việt bắc và hình ảnh minh họa

Phân tích đoạn 1 bài thơ Việt Bắc của tác giả Tố Hữu

Cuộc chia tay đầy lưu luyến giữa người ở lại với những người ra đi được thể hiện trọn vẹn qua những dòng thơ đầu. Khi phân tích đoạn 1 bài thơ Việt Bắc, ta sẽ thấy rất rõ ràng điều này.

Lời của người ở lại khi phân tích đoạn đầu bài thơ Việt Bắc

Mở đầu bài thơ là những lời ướm hỏi của người ở lại với những người cán bộ về xuôi:

“Mình về phần mình có nhớ ta

Mười lăm năm ấy thiết tha mặn nồng.

Mình về phần mình có nhớ không

Nhìn cây nhớ núi, nhìn sông nhớ nguồn?”

“Mười lăm năm” đã gợi ra khoảng tầm thời gian mà cảnh Việt Bắc và người Việt Bắc gắn bó với những người chiến sĩ. Dù gian lao và khó khăn đấy nhưng lại hết sức nghĩa tình, thân thiết. Ngoài việc sử dụng từ ngữ có tác dụng gợi thời gian nói trên, tác giả còn sử dụng cặp đại từ xưng hô quen thuộc “mình – ta” để thể hiện sự gần gũi, khắng khít trong tình cảm.

Khi phân tích đoạn 1 bài thơ Việt Bắc, ta thấy khoảng tầm thời gian ngần ấy năm đã qua thực sự đã để lại trong tâm trí người ở lại rất nhiều những nỗi nhớ, niềm thương đạt đến độ “thiết tha”, “mặn nồng” của cảm xúc. Không những thế, việc sử dụng kết đôi từng cặp những hình ảnh “cây”“núi”, “sông”“nguồn” mang đặc trưng của thiên nhiên, không gian Việt Bắc đã cho thấy một tình cảm gắn kết, hòa hợp rất khó có thể tách biệt, cắt chia.

Lời hỏi nhìn cây có nhớ núi, nhìn sông có nhớ nguồn là cách hỏi ý niệm liệu rằng khi nhìn thấy những điều gợi liên tưởng đến núi rừng, sông suối Việt Bắc, người đi cũng luôn tồn tại nhớ đến kẻ ở lại hay là không, và có nhớ đến ân tình tha thiết, gốc rễ và ngọn nguồn của quê nhà cách mệnh ở chốn này hay là không.

Xem Thêm  Phân tích và Nhận xét về nhân vật Đan Thiềm trong tác phẩm Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài

Từ “nhớ” được điệp lại trong khổ thơ như một lời khẳng định về tình cảm của người ở khi đối chiếu với người chiến sĩ. Dù không biết cảm xúc của người cán bộ về xuôi thế nào tuy vậy với những người dân ở lại thì “ta” rất nhớ “mình” và đó là nỗi nhớ rất sâu đậm và sẽ không còn bao giờ ngớt vơi. Phân tích đoạn 1 bài thơ Việt Bắc, người đọc nhận ra chỉ với bốn câu thơ này, tác giả đã thể hiện lời ướm hỏi rất chân tình, mộc mạc nhưng lại diễn tả được những tình cảm thân thiết, gắn bó của người Việt Bắc với cán bộ kháng chiến trong tâm trạng day dứt, băn khoăn.

Lời của người ra đi khi phân tích đoạn đầu bài thơ Việt Bắc

Đáp lại lời hỏi thực tâm ấy, người ra đi cũng nói lên hết những suy nghĩ, tâm tư chất chứa trong thâm tâm:

“Tiếng ai tha thiết bên cồn

Bâng khuâng trong dạ bồn chồn bước đi

Áo chàm đưa buổi phân li

Cầm tay nhau biết nói gì hôm nay…”

Phân tích đoạn 1 bài thơ Việt Bắc, ta thấy mặc dù không trực tiếp trả lời những thắc mắc xuất hiện trong vướng mắc của người ở lại, nhưng người cán bộ cách mệnh đã nghe được sự “bâng khuâng”, “bồn chồn” trong tiếng lòng của mình để rồi họ không biết phải làm gì, cũng không biết phải nói gì trong giây phút “cầm tay nhau” xúc động.

Thế nhưng, chính cử chỉ “cầm tay nhau” ấy đã nói lên tất cả những tình cảm thâm thúy mà người chiến sĩ giành cho đồng bào, con người Việt Bắc. Cách sử dụng phép tu từ hoán dụ thông qua hình ảnh “áo chàm” đã cho thấy hình ảnh con người Việt Bắc đã để lại những dấu ấn sâu đậm trong tâm trí của người cán bộ. Phân tích đoạn 1 bài thơ Việt Bắc, ta nhận ra “Áo chàm” vốn là màu áo của đồng bào Việt Bắc, màu gợi sự giản dị trong đời sống và bình dị ở cả tâm hồn lại xuất hiện trong khoảnh khắc chia tay.

Dường như, trong phút giây tiễn chân người chiến sĩ về xuôi thì không chỉ có một mà là cả nhân dân miền Bắc đều hiện hữu để từ biệt. Điều đó cho thấy họ đã xem những anh lính chiến sĩ trở thành những người dân thân thương, máu mủ để khi chia xa lại cảm thấy xót lòng, đau nhói. Chính vì cảm nhận được tấm lòng nhiệt thành khi đón tiếp cũng như sự luyến tiếc trong phút chia tay của người đồng bào giành cho mình mà các anh chiến sĩ cũng thấy trong thâm tâm mình sự quyến luyến, lưu luyến không nỡ rời.

Chính vì lẽ này mà hình ảnh “cầm tay nhau” mới gợi niềm xúc động lớn lao. Bao nhiêu tình thương, nỗi nhớ giờ đây có lẽ cũng không nhất thiết tỏ bày ra bằng lời nói nữa vì sự ngập ngừng, bỏ lửng trong lời nói được diễn đạt qua câu thơ đã nói lên tất cả những xúc động, nghẹn ngào của người chiến sĩ khi về xuôi. Phân tích đoạn 1 bài thơ Việt Bắc, ta nhận thấy thật sự ngôn ngữ lúc này đã trở nên vô hiệu hóa và không thể giúp người đi nói lên hết được những cảm nghĩ chất chứa trong thâm tâm. Vậy nên, sau phút chia tay quyến luyến, lưu luyến và chan chứa ân tình ấy, người cách mệnh đành ngậm ngùi “bồn chồn bước đi”“bâng khuâng trong dạ”.

Dấu ấn ca dao trong đoạn thơ đầu bài Việt Bắc

Khi phân tích đoạn 1 bài thơ Việt Bắc, người đọc có thể đơn giản dàng nhận thấy những dấu ấn ca dao trong cách thể hiện tâm trạng người đi kẻ ở của Tố Hữu. Trước hết, tác giả đã sử dụng hình thức lục bát và tạo dựng kết cấu đối đáp vốn là thể thơ và mô típ rất quen thuộc trong ca dao, dân ca của dân tộc bản địa:

“Lúc này mận mới hỏi đào

Vườn hồng đã có ai vào hay chưa

Mận hỏi thì đào xin thưa

Vườn hồng có lối nhưng chưa ai vào”

Có thể tìm được thêm nhiều trường hợp khác cũng luôn tồn tại lối đối đáp rất duyên dáng như vậy trong ca dao Việt Nam, ví như:

“Hoa cúc vàng nở ra hoa cúc tím

Em có chồng rồi trả yếm cho anh

Hoa cúc vàng nở ra hoa cúc xanh

Yếm em em mặc, yếm chi anh đòi”

Hay:

“Đố anh chi sắc hơn dao,

Chi sâu hơn bể, chi mạnh hơn trời?

Em ơi mắt sắc hơn dao,

Bụng sâu hơn bể, trán mạnh hơn trời.”

Ngoài lối đối đáp quen thuộc nói trên, bài thơ “Việt Bắc” nói chung và đoạn thơ tám câu đầu còn sử dụng cặp đại từ xưng hô “mình”“ta”, đó cũng là một dấu ấn rất đặc trưng của ca dao, dân ca:

“Mình về phần mình nhớ ta chăng!

Ta về ta nhớ hàm răng mình cười

Năm quan mua lấy miệng cười

Mười quan chẳng tiếc, tiếc người răng đen…

Mình về ta chẳng cho về

Ta nắm vạt áo ta đề câu thơ.”

Qua cách sử dụng cặp đại từ này mới thấy tác giả rất nỗ lực thể hiện tình cảm gắn bó sâu đậm của quân và dân. Thế nên, buổi chia tay thấy sao quyến luyến, quyến luyến trông tựa như khoảnh khắc chia xa của đôi lứa yêu nhau mà tình cảm đã mặn mà, da diết.

Xem Thêm  Trình bày Cảm nhận của bản thân về nhân vật Phương Định trong truyện Những ngôi sao xa xôi

Không những thế, khi phân tích đoạn 1 bài thơ Việt Bắc, ta nhận thấy nhà thơ đã và đang thể hiện ý thức trân trọng những quan niệm đạo lí tốt đẹp về phong thái sống thủy chung, son sắt của truyền thống dân tộc bản địa. Trong ca dao có không ít những câu cho thấy tình cảm “thiết tha”, “mặn nồng”, trước sau như một giống như sự thực tâm mà người chiến sĩ cách mệnh và đồng bào dân tộc bản địa giành cho nhau trong thơ Tố Hữu:

“Thuyền về có nhớ bến chăng

Bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền.”

“Trăng tròn chỉ có đêm rằm,

Tình ta tháng tháng năm năm vẫn tròn”

“Chừng nào cho sóng bỏ gành

Cù lao bỏ biển anh mới đành bỏ em.”

Nhận xét tác phẩm khi phân tích đoạn 1 bài thơ Việt Bắc

Phân tích đoạn 1 bài thơ Việt Bắc chỉ với tám câu thơ đầu, người đọc đơn giản dàng nhận ra Tố Hữu đã thể hiện tâm trạng day dứt, lưu luyến của người chiến sĩ cách mệnh và người đồng bào dân tộc bản địa trong hoàn cảnh chia tay. Nội dung ấy đã được chuyển tải thành công nhờ việc vận dụng nhuần nhuyễn thể thơ lục bát, kết cấu đối đáp “mình”“ta” quen thuộc và giọng điệu tâm tình ngọt ngào, tha thiết. Thế nên dù đơn giản, bình dị trong hình thức thể hiện nhưng Tố Hữu đã có thể diễn tả được ân nghĩa sâu đậm của tình quân dân trong hoàn cảnh chia tay.

Kết bài: Tóm lại, những câu thơ đầu của “Việt Bắc” đã bước đầu thể hiện sự tài hoa của người nghệ sĩ và tình cảm cao đẹp của người chiến sĩ cách mệnh, đồng thời góp phần làm nổi bật chất trữ tình, chính trị trong phong cách thơ Tố Hữu. Chính tâm tình tha thiết, thực tâm của người đi – kẻ ở trong phút chia tay được diễn đạt hết sức mượt mà, linh hoạt đã cho thấy tài năng thơ ca của Tố Hữu. Và, tâm trạng day dứt, quyến luyến là một biểu hiện cho thấy người cán bộ cách mệnh luôn luôn có ý thức trân trọng những tình cảm tốt đẹp mà nhân dân giành cho mình, đó cũng đây chính là động lực để họ có thể chiến đấu hết mình vì dân tộc bản địa, đất nước.

Dàn ý phân tích đoạn 1 bài thơ Việt Bắc của tác giả Tố Hữu

Để nắm được nội dung nội dung bài viết, các bạn cần phải lưu ý đến dàn ý phân tích đoạn 1 bài thơ Việt Bắc của Tố Hữu như sau.

Mở bài phân tích đoạn 1 bài thơ Việt Bắc

  • Giới thiệu bài thơ Việt Bắc và đoạn 1 của bài thơ.
  • Đôi nét về nhà thơ Tố Hữu cùng phong cách sáng tác của ông.
  • Nêu vị trí, hoàn cảnh sáng tác của tác phẩm Việt Bắc,

Thân bài phân tích đoạn 1 bài thơ Việt Bắc

  • Nêu cảm hứng chủ đạo của bài thơ Việt Bắc và ý nghĩa của đoạn 1 trong bài thơ.
  • Cuộc chia tay đầy lưu luyến giữa kẻ ở và người đi.
    • Phân tích đoạn đầu bài thơ Việt Bắc qua lời của người ở lại.
    • Phân tích đoạn đầu bài thơ Việt Bắc qua lời của người ra đi.
  • Nêu những dấu ấn ca dao trong đoạn đầu bài thơ Việt Bắc.

Kết bài phân tích đoạn 1 bài thơ Việt Bắc

  • Tóm tắt giá trị nội dung, giá trị thẩm mỹ và nghệ thuật cũng như ý nghĩa của đoạn đầu bài thơ Việt Bắc.
  • Khẳng định phong cách sáng tác thẩm mỹ và nghệ thuật độc đáo của nhà thơ Tố Hữu.
  • Giãi bày suy nghĩ của mình khi phân tích đoạn 1 bài thơ Việt Bắc.

Có thể thấy, Việt Bắc đây chính là cội nguồn của quê nhà cách mệnh. Và những câu thơ đây chính là tiếng lòng nhớ thương của nhân dân Việt Bắc với những người chiến sĩ cách mệnh và ngược lại. Nét đặc sắc của bài thơ đây chính là một khúc ca đằm thắm và yêu thương, ngọt ngào mà sâu lắng, thắm đượm vẻ đẹp trữ tình hòa quyện với chất triết lý cách mệnh. Trên đây là những phân tích đoạn 1 bài thơ Việt Bắc, mong rằng đã mang đến cho bạn những kiến thức hữu ích. Chúc bạn luôn học tốt!.

Xem thêm:

  • Tính dân tộc bản địa trong bài Việt Bắc của Tố Hữu – Ngữ Văn 12
  • Vẻ đẹp thiên nhiên trong bài thơ Việt Bắc của Tố Hữu – Ngữ Văn 12
  • Phân tích bức tranh tứ bình trong Việt Bắc của Tố Hữu – Ngữ Văn lớp 12
  • So sánh vẻ đẹp thiên nhiên và con người trong Việt Bắc và Đây thôn Vĩ Dạ

Tu khoa lien quan:

  • 8 câu đầu việt bắc liên hệ từ ấy
  • dàn ý 8 câu đầu bài thơ việt bắc
  • phân tích 8 câu thơ đầu bài việt bắc
  • cảm nhận 20 câu đầu bài thơ việt bắc
  • cảm nhận 10 câu đầu bài thơ việt bắc
  • bình giảng 8 câu đầu bài thơ việt bắc
  • cảm nhận của em về 8 câu đầu bài việt bắc
  • phân tích đoạn 1 bài thơ việt bắc của tố hữu

 

You May Also Like

About the Author: Nguyễn Thế Hoàng

Là một người đam mê tìm hiểu về kinh doanh, tài chính, ngân hàng, chuyên hỗ trợ tư vấn doanh nghiệp về các thủ tục pháp lý, cách thành lập công ty, làm báo cáo thuế, bảo hiểm.

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *