X
    Categories: Giáo Dục

Phân tích và Nêu cảm nhận của bài thơ Bánh trôi nước của Hồ Xuân Hương [BÀI VIẾT HAY NHẤT]

Phân tích bài thơ Bánh trôi nước của Hồ Xuân Hương để thấy vẻ đẹp hình thể cũng như tâm hồn của người con gái với thân phận bé nhỏ, bị phụ thuộc chìm nổi trong xã hội xưa mà vẫn luôn giữ gìn trọn vẹn nhân cách và phẩm giá của mình. Nếu như đến với thơ của Bà Huyện Thanh Quan, ta thấy được sự trang nhã mang tính cung đình, lại man mác một nỗi buồn hoài cổ thì đến với tiếng thơ của Hồ Xuân Hương, ta lại thấy những đề tài dân dã, ý thơ rắn rỏi mà lại thâm thúy đầy thâm thúy. Bánh trôi nước đã thể hiện tiếng nói khẳng định giá trị tâm hồn của người phụ nữ đồng thời bộc bạch sự oán ghét bất công… Trong nội dung nội dung bài viết tiếp sau đây, Bankstore sẽ cùng bạn tìm hiểu cũng như phân tích bài thơ Bánh trôi nước của nữ sĩ Hồ Xuân Hương.

Mở bài: Hồ Xuân Hương là một nữ sĩ tài danh của văn học trung đại Việt Nam và bà đã để lại nhiều tác phẩm có ấn tượng sâu đậm trong tâm người đọc. Nhắc đến những sáng tác tiêu biểu cho tư tưởng và phong cách thẩm mỹ và nghệ thuật độc đáo của nhà thơ, chắc hẳn bài thơ “Bánh trôi nước” là một chiếc tên không thể thiếu:

“Thân em vừa trắng lại vừa tròn

Bảy nổi ba chìm với nước non

Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn

Mà em vẫn giữ tấm lòng son”

Bánh trôi nước – Ngữ văn 7 – Cô Tạ Minh Thủy


Ngâm Thơ Hồ Xuân Hương – Những Bài Thơ Hay Qua Giọng Ngâm Của NSUT Thúy Đạt 2017

♪ Ngâm thơ Xuân Quỳnh https://goo.gl/EAI6OL

♪ Ca trù 2016 https://goo.gl/5IgUEc

♪ Cải lương tân cổ mới https://goo.gl/QFA6A3

♪ Nhạc phật giáo hay 2016 https://goo.gl/Hz6b9D

♪ Like và ĐĂNG KÝ để theo dõi những sản phẩm tiên tiến nhất của chúng tôi nhé!

▶ Theo dõi kênh Giải Trí Thuần Việt https://goo.gl/qk4zBS

▶ Theo dõi fanpage facebook.com/CaiLuongVN1

List bài thơ:

1. Bánh Trôi Nước

2. Cái Nợ Chồng Con

3. Đánh Đu

4. Làm Lẽ

5. Tranh Tố Nữ

6. Vịnh Cái Quạt

——————

► © Bản quyền thuộc về BH Tiếp thị quảng cáo Corp

Giới thiệu nữ sĩ Hồ Xuân Hương và tác phẩm Bánh trôi nước

Trước lúc cảm nhận hay phân tích bài thơ Bánh trôi nước, người đọc cần nắm được những ý chính về Hồ Xuân Hương cùng tác phẩm.

Đôi nét về tác giả Hồ Xuân Hương

Hồ Xuân Hương là một nhà thơ nữ có nhiều đóng góp quan trọng cho văn học dân tộc bản địa, cụ thể là trong nền văn học trung đại của nước ta. Cho tới hiện nay, việc Hồ Xuân Hương có lai lịch thế nào vẫn còn là một một thắc mắc bỏ ngỏ vì người ta vẫn chưa tìm được nguồn tư liệu nào tin cậy ghi chép thông tin về nhà thơ.

Tuy nhiên, nhân gian xưa nay vẫn cho là bà là con gái của Hồ Phi Diễn (1704 – ?), quê ở làng Quỳnh Đôi, huyện Quỳnh Lưu, Nghệ An. Trong lần Hồ Phi Diễn ra Bắc để học xá thì đã gặp gỡ và lấy một người vợ lẽ quê ở Thành Phố Bắc Ninh và sinh ra Hồ Xuân Hương, ông đưa gia đình mình về sống tại phường Khán Xuân ở gần Hồ Tây (thuộc thủ đô).

Hồ Xuân Hương vốn là một người dân có tố chất thông minh và khả năng văn thi phú xuất sắc tuy nhiên cuộc đời lại lắm nỗi đa đoan. Bà được gả cho đi từ sớm và trải qua hai lần xây dựng gia đình, bà vẫn không giành được một cuộc sống của một gia đình sự sung sướng vì cả hai lần ấy, bà đều là vợ lẽ.

Về sự việc nghiệp văn chương, Hồ Xuân Hương đã để lại cho đời một tập thơ “Lưu hương kí” viết bằng chữ Hán và khoảng tầm 50 tác phẩm thơ viết bằng chữ Nôm. Chính số lượng lớn tác phẩm là chữ Nôm cùng với việc thể hiện đầy ấn tượng trong mỗi bài thơ nên bà được mệnh danh là “Bà chúa thơ Nôm”.

Nội dung chính bài thơ Bánh trôi nước

Tác phẩm “Bánh trôi nước” được viết bằng thể thơ thất ngôn tứ tuyệt. Bài thơ viết về một món ăn dân dã trong đời sống dân gian là món bánh trôi nước. Thế nhưng ẩn sau lớp nghĩa về đề tài món ăn ấy lại là sự việc khẳng định và ca tụng vẻ đẹp của người phụ nữ, đồng thời cũng góp phần lên tiếng tố cáo quyết sách xã hội phong kiến bất công với họ. Phân tích bài thơ Bánh trôi nước, ta thấy đây đây chính là tầng nghĩa làm ra giá trị của bài thơ.

Phân tích bài thơ Bánh trôi nước của Hồ Xuân Hương

Khi chọn một món ăn truyền thống của dân tộc bản địa làm đề tài trong tác phẩm của mình, Hồ Xuân Hương đã làm cho tác phẩm của mình trở nên độc đáo trong thời đại nền văn học trung đại thường lấy những những hình ảnh mang tính chuẩn mực của mây, hoa, tuyết nguyệt là cảm hứng sáng tác.

Tuy đối tượng người sử dụng nhà thơ viết chỉ là một loại bánh bình dị nhưng giá trị của bài thơ không chỉ đơn thuần nằm ở việc giới thiệu một món ăn. Nếu chỉ đơn giản như vậy thì tác phẩm sẽ không còn thể hiện được phong cách độc đáo của một tài năng như Hồ Xuân Hương. Khi phân tích bài thơ Bánh trôi nước, ta thấy tác phẩm được hiểu theo hai lớp nghĩa: miêu tả bánh trôi nước là lớp nghĩa phía ngoài và đằng sau đó là lớp nghĩa mang giá trị nhân đạo thâm thúy: khẳng định, sự ca tụng vẻ đẹp, phẩm chất của người phụ nữ sống trong quyết sách phong kiến đầy rẫy những ngang trái, bất công.

Hình ảnh bánh trôi nước trong câu thơ thứ nhất

Mở đầu tác phẩm, nữ sĩ viết:

“Thân em vừa trắng lại vừa tròn”

Khi phân tích bài thơ Bánh trôi nước, người đọc nhận thấy câu thơ mở đầu đã giới thiệu về hình ảnh của chiếc bánh trôi có thực trong cuộc sống. Đó là loại bánh được làm từ bột nếp, được nhào nhặn và nấu chín bằng phương pháp luộc. Cụm từ “vừa trắng lại vừa tròn” đã gợi ra hình ảnh chiếc bánh trôi làm từ một nếp trắng mịn và có hình dạng tròn trịa, xinh xắn. Dường như khi bộc bạch về “thân em…”, chiếc bánh đang tự giới thiệu về tay đầy tự hào về cái dáng hình trắng xinh ấy. Cụm từ “thân em…” vốn là một kết cấu quen thuộc trong rất nhiều những bài ca dao trữ tình. Ví như:

“Thân em như trái bần trôi

Gió dập sóng dồi biết tắp vào đâu”

Hay:

“Thân em như tấm lụa đào

Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai”

Trường hợp cụm từ “thân em” xuất hiện trong những bài ca dao nói trên thường được sử dụng với ý nghĩa gợi lên thân phận còn trong câu thơ này của Hồ Xuân Hương, cụm từ ấy lại là chủ thể của vẻ đẹp về dáng hình. Nhưng câu thơ không đơn thuần chỉ miêu tả về hình ảnh chiếc bánh trôi. Thông qua hình ảnh của chiếc bánh ấy, Hồ Xuân Hương đã khéo léo liên tưởng đến hình ảnh của người phụ nữ…

Nhờ vào tài năng quan sát của mình, Hồ Xuân Hương đã phát hiện ra những nét tương đồng giữa chiếc bánh trôi với lại hình ảnh của người phụ nữ. Người phụ nữ ấy có vẻ đẹp ngoại hình nổi bật với làn da trắng trẻo, mịn màng và một vóc dáng tròn trịa, đầy đặn và phúc hậu.

Thân phận chìm nổi của người phụ nữ xưa trong câu thơ thứ hai và ba

“Bảy nổi ba chìm với nước non”

Chiếc bánh trôi sau khoản thời gian đã được nặn thành hình sẽ tiến hành đem luộc. Những chiếc bánh để sở hữu thể chín được thì phải trải qua giai đoạn lúc thì “chìm” khi lại“nổi”. Tác giả đã rất cụ thể trong việc miêu tả công việc luộc bánh này. Đằng sau câu chữ miêu tả về giai đoạn đun nấu của bánh trôi, nhà thơ lại hướng đến hình ảnh của người phụ nữ với việc vất vả và gian nan. Họ vốn là những bông hoa xinh xắn, tươi mát với vẻ đẹp ngoại hình thế nhưng khi có vẻ đẹp ấy không có nghĩa là sẽ sở hữu được một cuộc đời sự sung sướng…

Phân tích bài thơ Bánh trôi nước sẽ thấy trong xã hội phong kiến, người phụ nữ với số phận giống như chiếc bánh trôi kia, cũng đều có lúc vui sướng nhưng cũng không khỏi bao lần khổ đau. Câu thơ có sử dụng thành ngữ “bảy nổi ba chìm” đây chính là để thể hiện sự long đong, vất vả của họ. “Thân em” duyên dáng, diễm kiều là thế nhưng lại phải chịu sống cơ cực, lầm than trong cảnh “nước non” trời đất rộng lớn và mênh mông. Câu thơ xuất hiện như một lời thở than của người phụ nữ, họ tự cảm nhận, ý thức được vẻ đẹp của mình thế nhưng phải chịu cảnh sống lênh đênh, chìm nổi, phải chịu sự bất công của xã hội.

Người phụ nữ xinh đẹp nhưng phải chịu cảnh sống cập kênh, nổi trôi vô định và lại còn không thể tự quyết định được cuộc đời của chính mình mình, giống như chiếc bánh trôi kia, ngon hay dở, “rắn” hay “nát” cũng là vì bàn tay người nặn tạo nên:

“Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn”

Người nặn có khéo léo, cẩn thận thì chiếc bánh làm ra sẽ thơm ngon nhưng nếu người nặn vụng về thì tất yếu chiếc bánh đó đôi khi bị vỡ vụn. Hình ảnh tả thực này cũng đều có mối liên hệ với thân phận của người phụ nữ trong xã hội xưa. Họ không thể tự quyền quyết định cuộc đời của mình. Dù là sung sướng hay khổ đau, xấu số hay viên mãn thì cũng không phải do họ tự định đoạt mà điều đó phụ thuộc vào “kẻ nặn”, vào những con người khác trong xã hội…

Những đối tượng người sử dụng, những điều cho phối, quyết định cuộc đời người phụ nữ được nhắc tới ở đây có thể là người nắm quyền hành, những người dân phái mạnh và thậm chí còn là những tập tục hà khắc của một xã hội có sự bất đồng đẳng nam nữ. Khi phân tích bài thơ Bánh trôi nước, ta thấy đây mới đây chính là điều mà tác giả hướng đến thông qua sự đề cập về hình ảnh chiếc bánh trôi.

Vẻ đẹp tâm hồn đáng trân trọng của người phụ nữ trong câu thơ cuối

Dù sống trong hoàn cảnh bị phụ thuộc vào người khác, dù phải mang thân phận lênh đênh, nổi chìm nhưng những người dân phụ nữ ấy lại vẫn sống và giữ gìn trọn vẹn những phẩm chất vô cùng quý giá của mình:

“Mà em vẫn giữ tấm lòng son”

Chiếc bánh trôi khi chín thì lớp bột trắng phía ngoài sẽ là lớp áo bảo vệ cho nhân bánh đỏ bên trong. Và chính nhân bánh đỏ ngọt bên trong ấy sẽ làm cho mùi vị của chiếc bánh trở nên thơm ngon, hấp dẫn. Chiếc bánh trải qua giai đoạn chìm nổi và có thể “rắn” và bị nát dưới bàn tay của “kẻ nặn” nhưng nhân bánh bên trong – “tấm lòng son” của nó trước sau vẫn ngọt ngào.

Người phụ nữ xa xưa cũng như vậy, dù cho họ phải sống một đời vô định, cập kênh chìm nổi và nhất là phải sống phụ thuộc vào người khác nhưng có một điều chắc chắn rằng những khổ đau, xấu số ấy sẽ không còn thể nào làm cho những người dân phụ ấy mất đi những vẻ đẹp đáng quý. Cụ thể hơn, họ sẽ vẫn luôn giữ gìn “tấm lòng son” của sự việc thủy chung, nghĩa tình.

Phân tích bài thơ Bánh trôi nước sẽ thấy câu kết của bài thơ đặt trong quan hệ với câu thơ thứ ba ở phía trên đã tạo nên ý nghĩa tăng tiến cho nội dung câu thơ thông qua cặp từ mang tính liên kết là “dù”“mà”. Chính nhờ ý nghĩa của cặp từ liên kết này mà tiếng than chua xót cho phận mình được thể hiện trong những câu thơ trước này đã nhường chỗ cho việc khẳng định, đôi khi còn là một lòng quyết tâm mà người phụ nữ thể hiện trong việc sẽ lưu lại gìn vẻ đẹp của phẩm giá con người đến cùng mà không có một chút gì thay đổi.

Dù cho cuộc đời có lắm những giông gió, bão tố, dù có bị mọi người ức hiếp, chi phối thì “tấm lòng son” của người phụ nữ chắc chắn không không bao giờ suy chuyển. Bài thơ kết thúc ở màu son đỏ thắm nồng của một vẻ đẹp cao quý. Chính vì sự son sắt, nồng thắm đó đã hỗ trợ cho tất cả những người phụ nữ hoàn toàn có thể kiêu hãnh về những vẻ đẹp của mình, tấm lòng son vốn là phẩm chất đáng quý của người phụ nữ và một khi đã trải qua những thử thách bởi những ngang trái, gian nan trong cuộc sống chắc chắn nó sẽ trở nên rực rỡ hơn và khiến cho tất cả những người phụ nữ trở nên hoàn hảo hơn.

Nhận định tác phẩm khi phân tích bài thơ Bánh trôi nước

Phân tích bài thơ Bánh trôi nước sẽ thấy tác phẩm đã gây được ấn tượng sâu đậm trong tâm người đọc ở cả nội dung và đặc điểm thẩm mỹ và nghệ thuật của nó. Điều này được thể hiện ngay từ phần mở đầu của bài thơ bởi sự xuất hiện của cụm từ “thân em” rất quen thuộc trong ca dao. Không chỉ vậy, bài thơ còn thành công trong việc xây dựng hình ảnh về người phụ nữ luôn có ý thức về vẻ đẹp cũng như những phẩm chất đáng quý của mình. Ngoài, cách chọn đề tài độc đáo, thủ pháp nhân hóa, ẩn dụ được sử dụng khéo léo, linh hoạt đã hỗ trợ cho nhà thơ thể hiện được những phẩm chất cao quý của người phụ nữ và phần nào thể hiện sự ngang trái, bí quẩn của xã hội phong kiến.

Kết bài: Thông qua bài thơ “Bánh trôi nước”, Hồ Xuân Hương đã thể hiện được sự ca tụng khi đối chiếu với những vẻ đẹp cao quý của người phụ nữ. Đồng thời cũng cất lên tiếng nói tố cáo mạnh mẽ xã hội phong kiến áp bức, vùi dập không chút tiếc thương và đã tước đi quyền được lựa chọn sống sự sung sướng ở họ. Chính vì vậy, bản thân mỗi người đọc sẽ thấu hiểu và đồng cảm với những phận đời phụ nữ trong xã hội xưa. Tác phẩm này của Bà chúa thơ Nôm khi chuyển tải những ý nghĩa lớn lao này đã trở thành một trong những tác phẩm độc đáo của nhà thơ. Nhất là lúc chính bà là người mạnh dạn nói lên tiếng nói của phái nữ thì bài thơ lại càng tạo nên ấn tượng mạnh trong tâm người đọc bởi cá tính riêng biệt của tác giả.

Dàn ý phân tích bài thơ Bánh trôi nước của Hồ Xuân Hương

Để giúp cho bạn nắm được nội dung chính trong nội dung bài viết cũng như giá trị của tác phẩm, tiếp sau đây Bankstore sẽ giúp cho bạn khái quát để lập dàn ý phân tích bài thơ Bánh trôi nước.

Mở bài phân tích bài thơ Bánh trôi nước của Hồ Xuân Hương

  • Giới thiệu khái quát những nét nổi bật về nữ sĩ Hồ Xuân Hương.
  • Nhấn mạnh vấn đề giá trị và ý nghĩa của bài thơ Bánh trôi nước.

Thân bài phân tích bài thơ Bánh trôi nước của Hồ Xuân Hương

  1. Câu thơ thứ nhất: Hình ảnh nhân hóa về bánh trôi nước.
  2. Câu thơ thứ hai và thứ ba: Thân phận chìm nổi cập kênh của người phụ nữ.
  3. Câu thơ cuối: Vẻ đẹp tâm hồn và nhân phẩm đáng trân trọng của người phụ nữ xưa.

Kết bài phân tích bài thơ Bánh trôi nước của Hồ Xuân Hương

  • Tổng kết giá trị nội dung của bài thơ Bánh trôi nước: Bài thơ Nôm cho thấy tình cảm gắn bó thiết tha của tác giả khi đối chiếu với nền văn hóa truyền thống dân tộc bản địa. Chiếc bánh trôi bình dị của quê nhà đã đi vào hồn thơ của nữ sĩ để rồi trở thành một kiệt tác của dân tộc bản địa.
  • Nhận định thẩm mỹ và nghệ thuật của tác phẩm: Bài thơ Bánh trôi nước với thẩm mỹ và nghệ thuật nhân hóa, ẩn dụ đồng thời cũng vận dụng sáng tạo tục ngữ, cách nói và cách cảm của dân gian để tạo nên được những vần thơ đậm đà và đầy hàm súc mang phong cách Hồ Xuân Hương.

Như vậy, bài thơ Bánh trôi nước là những lời giãi bày tâm sự, là những bộc bạch giản dị thực tình của tác giả về số phận bèo nổi, cập kênh của những người dân phụ nữ trong xã hội xưa. Thông qua đó, nữ sĩ cũng giãi bày sự oán ghét bất công khi đối chiếu với xã hội đương thời đồng thời khẳng định giá trị tâm hồn của những người dân phụ nữ.

Bankstore đã giúp cho bạn phân tích bài thơ Bánh trôi nước. Hy vọng kiến thức trong nội dung bài viết sẽ cung cấp cho bạn những ý văn hay trong quá trình tìm hiểu, cảm nhận cũng như phân tích bài thơ Bánh trôi nước của Hồ Xuân Hương. Chúc bạn luôn học tập tốt!.

Xem rõ ràng và cụ thể:

Xem thêm:

  • Phân tích bài thơ Qua đèo ngang của Bà huyện Thanh Quan – Ngữ Văn 7
  • Phát biểu cảm nghĩ về bài thơ Cảnh khuya của Hồ Chí Minh – Ngữ Văn 7
  • Phát biểu cảm nghĩ về bài thơ Rằm tháng giêng của Hồ Chí Minh

Tu khoa lien quan:

  • cảm nghĩ về bài thơ bánh trôi nước
  • bài thơ bánh trôi nước có mấy lớp nghĩa
  • hoàn cảnh sáng tác bài thơ bánh trôi nước
  • hình ảnh người phụ nữ trong bài thơ bánh trôi nước
  • nghĩa tường minh và hàm ý trong bài thơ bánh trôi nước

 

Nguyễn Thế Hoàng: Là một người đam mê tìm hiểu về kinh doanh, tài chính, ngân hàng, chuyên hỗ trợ tư vấn doanh nghiệp về các thủ tục pháp lý, cách thành lập công ty, làm báo cáo thuế, bảo hiểm.