Hiểu Rõ Thuật Ngữ IPO là Gì – Tại Sao Doanh Nghiệp Nên Biết

Ngày này, thuật ngữ IPO được phổ biến khá rộng rãi. Đây có thể xem như là mục tiêu cuối cùng của nhiều công ty, nhưng cũng là nỗi khiếp đảm của nhiều công ty khác, bởi vì nó có thể đưa công ty trở thành một gã khổng lồ, hoặc kéo họ tới bờ vực của việc phá sản. Trong lịch sử vẻ vang thị trường chứng khoán, không khó để nhận thấy những thương vụ làm ăn IPO đình đám như Alibaba khiến giá trị công ty tăng hàng trăm tỷ đô, nhưng gần đó cũng luôn tồn tại những thương vụ làm ăn “yểu mệnh” vừa lên sàn đã phải tận mắt chứng kiến cảnh rớt giá thảm hại.Trong thời kỳ hội nhập hiện nay, IPO đã trở thành một khái niệm khá quen thuộc với những doanh nghiệp. Tuy nhiên, IPO là gì? IPO có tầm tác động ra sao tới sự phát triển công ty? Tại đây là những thông tin nên biết về IPO chúng tôi muốn chia sẻ đến bạn đọc. Mời các bạn cùng tham khảo!

IPO Là Gì? Những Thương Vụ IPO Đình Đám Nhất Lịch Sử

Ngày này, thuật ngữ IPO được phổ biến khá rộng rãi. Đây có thể xem như là mục tiêu cuối cùng của nhiều công ty, nhưng cũng là nỗi khiếp đảm của nhiều công ty khác, bởi vì nó có thể đưa công ty trở thành một gã khổng lồ, hoặc kéo họ tới bờ vực của việc phá sản. Trong lịch sử vẻ vang thị trường chứng khoán, không khó để nhận thấy những thương vụ làm ăn IPO đình đám như Alibaba khiến giá trị công ty tăng hàng trăm tỷ đô, nhưng gần đó cũng luôn tồn tại những thương vụ làm ăn “yểu mệnh” vừa lên sàn đã phải tận mắt chứng kiến cảnh rớt giá thảm hại.

 

Nguồn: saga.vn, genk.vn, vietnambiz.vn, vietnambiz.vn, bstyle.vn, thanhnien.vn, vneconomy.vn, tinnhanhchungkhoan.vn, vietnambiz.vn, cafef.vn, vneconomy.vn, vtv.vn

I. Tìm hiểu chung về IPO

Trước lúc quyết định hay đăng ký phát hành IPO. Tất cả chúng ta cần nắm vững được IPO là gì và những vấn đề khác có liên quan.

1. IPO là gì?

Có thể hiểu đơn giản, IPO là một khái niệm chỉ lần đầu tiên phát hành hoặc niêm yết cổ phiếu trên thị trường thị trường chứng khoán của một doanh nghiệp nào đó. IPO là viết tắt của cụm từ Initial Public Offering.

Khái niệm IPO là gì?

Đây là quá trình một công ty tư nhân có thể công khai với hiệp hội cộng đồng. Bằng phương pháp bán cổ phiếu của mình cho hiệp hội cộng đồng. Nó có thể là một công ty mới, trẻ hoặc một công ty cũ quyết định được niêm yết trên một sàn thanh toán.

Các công ty có thể tăng vốn CP với việc trợ giúp của IPO bằng phương pháp phát hành cổ phiếu mới ra hiệp hội cộng đồng hoặc các cổ đông hiện tại có thể bán CP của mình cho hiệp hội cộng đồng mà không cần tăng vốn mới.

IPO là viết tắt của cụm từ Initial Public Offering

Một công ty rao bán cổ phiếu ra hiệp hội cộng đồng không nên phải hoàn trả vốn cho những nhà góp vốn đầu tư công.

Công ty cung cấp cổ phiếu của mình với việc giúp đỡ của đa số ngân hàng góp vốn đầu tư. Được gọi là “tổ chức phát hành”. Sau thời điểm IPO, cổ phiếu của công ty được thanh toán trên một thị trường mở. Những cổ phiếu này còn có thể được tiếp tục bán bởi các nhà góp vốn đầu tư thông qua thanh toán thị trường thứ cấp.

2. Khi nào có thể thực hiện phát hành IPO?

Có một số điều cần xem xét trước lúc quyết định liệu thời gian có đúng để IPO hay là không:

  • Bạn cũng có thể dự báo hiệu suất tài chính trong tương lai. Không có bất kì ai có thể dự đoán chính xác về tương lai. Nhưng dự báo doanh thu và ngân sách không chính xác có thể tác động xấu đến việc định giá và khả năng tăng nợ hoặc vốn chủ sở hữu trong tương lai.

Khi nào có thể thực hiện phát hành IPO

  • Đội ngũ phù hợp được đưa ra để hướng dẫn công ty vượt qua giai đoạn tiếp theo
  • Công ty của bạn đã sẵn sàng truy thuế kiểm toán
  • Các kỳ vọng định giá là thực tế
  • Công ty có một chiến lược để phát triển kinh doanh và mang lại cho những nhà góp vốn đầu tư tiềm năng lợi nhuận mà người ta mong đợi

Tuy nhiên, ngay cả những lúc thời gian phù hợp để công khai, không phải tất cả những công ty đều thực hiện IPO.

Xem Thêm  Định nghĩa 6 sigma - Lợi ích Ví Dụ Cụ Thể về 6 sigma

3. Mục đích của việc hoạt động IPO là gì?

Các công ty tiến hành hoạt động IPO bởi một số mục đích như sau:

  • Nâng cao hình ảnh và vị thế của công ty so với hiệp hội cộng đồng và phía bên ngoài thị trường. Từ đó nâng cao giá trị của thương hiệu và uy tín công ty trong mắt hiệp hội cộng đồng
  • Nhằm tăng cơ hội có thể huy động được vốn góp vốn đầu tư từ những nhà góp vốn đầu tư mạo hiểm hoặc nhà góp vốn đầu tư thiên thần

Mục đích của việc hoạt động IPO là gì?

  • Có cơ hội cao trong việc mở rộng quy mô của công ty
  • Phát hành IPO giúp các công ty thu về nhiều lợi ích hơn so với việc phát hành trái phiếu
  • Tăng sức hút so với các nguồn nhân lực có năng lực cao. Khiến đội ngũ nhân viên của công ty hoặc doanh nghiệp trở nên chuyên nghiệp hơn
  • IPO là bước đệm giúp các công ty đơn giản dàng hơn trong việc sáp nhập hoặc hợp tác với những doanh nghiệp khác. Đặc biệt quan trọng là những doanh nghiệp có quy mô nhỏ.

II. Ưu điểm của IPO là gì?

Rất nhiều công ty hiện nay đều muốn phát hành công khai lần đầu IPO trên thị trường thị trường chứng khoán bởi việc này mang đến nhiều lợi ích cho họ. Tại đây là một số ưu điểm nổi bật của IPO:

Những ưu điểm mà IPO mang lại

  • Giúp công ty mở rộng và ngày càng đa dạng hóa hơn vốn chủ sở hữu
  • Giúp công ty tiếp cận với thị trường nhanh hơn
  • Tăng sự nhận diện của hiệp hội cộng đồng so với công ty. Nhờ đó giúp công ty mở rộng hình ảnh thương hiệu và thu về nhiều doanh thu, lợi nhuận hơn
  • Tạo xét tuyển đơn giản dàng hơn cho hoạt động Mvàamp;A

III. Nhược điểm của IPO là gì?

Các công ty có thể phải đối mặt với một số bất lợi để công khai và có khả năng phải chọn các chiến lược thay thế khi tiến hành thực hiện phát hành IPO. Một số nhược điểm chính gồm có:

IPO có nhược điểm gì không

  • IPO rất tốn kém và ngân sách duy trì công ty đại chúng đang diễn ra và thường không liên quan tới các ngân sách kinh doanh khác.
  • Công ty trở nên nên phải tiết lộ thông tin tài chính, kế toán, thuế và các thông tin kinh doanh khác. Trong những tiết lộ này, nó có thể phải tiết lộ công khai những bí mật và phương thức kinh doanh có thể giúp các đối thủ cạnh tranh.
  • Tốn nhiều thời gian, công sức của con người và sự chú ý nhiều hơn
  • Có nhiều nguy cơ khi kêu gọi góp vốn đầu tư, sẽ gặp khó khăn và bất lợi hơn trước đây khi thực hiện IPO nếu quá trình niêm yết giá không được thông qua
  • Rất đơn giản gặp phải nhiều vấn đề kiện tụng hoặc các vấn đề khác có liên quan đến pháp lý
  • Làm tăng quyền hạn của hội đồng quản trị và các cổ đông. Do đó chủ công ty sẽ khó khăn hơn trong việc kiểm soát và thông qua ý kiến về những hoạt động sinh hoạt của công ty
  • Việc quản lý và điều hành công ty có thể gặp biến động do sự thay đổi của giá cổ phiếu
  • Các chiến lược được sử dụng để làm tăng giá trị cổ phiếu của một công ty đại chúng. Ví như sử dụng nợ vượt mức để sở hữ lại cổ phiếu, có thể làm tăng rủi ro và sự bất ổn trong công ty.
  • Sự lãnh đạo và quản trị cứng nhắc của ban giám đốc có thể khiến việc giữ chân các nhà quản lý giỏi sẵn sàng đồng ý rủi ro trở nên khó khăn hơn.
  • Có sẵn cổ phiếu công khai yên cầu nỗ lực, ngân sách và rủi ro đáng kể mà một công ty có thể quyết định không thực hiện. Sót lại riêng tư vẫn là một lựa chọn . Thay vì công khai, các công ty cũng luôn tồn tại thể mời chào mua. Ngoài ra, có thể có một số lựa chọn thay thế mà các công ty có thể khám phá.
  • Chủ sở hữu ban đầu có thể không thể bán cổ phiếu của họ ngay lập tức. Vì làm như vậy có thể làm giảm giá cổ phiếu.

IV. Quá trình thực hiện IPO

Gồm có 5 bước chính như sau:

  • Lựa chọn ngân hàng góp vốn đầu tư
  • Tạo hồ sơ theo quy định
  • Định giá doanh nghiệp
  • Ổn định
  • Chuyển sang cạnh tranh thị trường

1. Bước 1: Lựa chọn ngân hàng góp vốn đầu tư

Bước đầu tiên trong quy trình IPO là chọn một ngân hàng góp vốn đầu tư để tư vấn cho công ty về IPO của mình và cung cấp dịch vụ bảo lãnh phát hành. Các ngân hàng góp vốn đầu tư được lựa chọn theo những tiêu chí sau:

  • Uy tín
  • Chất lượng sản phẩm và dịch vụ nghiên cứu
  • Kinh nghiệm trong ngành
  • Khả năng phân phối của ngân hàng tốt. Điều này nghĩa là ngân hàng góp vốn đầu tư có thể cung cấp thị trường chứng khoán đã phát hành cho nhiều nhà góp vốn đầu tư tổ chức hơn hoặc cho nhiều nhà góp vốn đầu tư member hơn.
  • Có thể có quan hệ trước với ngân hàng góp vốn đầu tư
Xem Thêm  Khái niệm về Demodex là gì? BẬT MÍ những bí mật đáng sợ mang tên Demodex

2. Bước 2: Tạo hồ sơ theo quy định

Bảo lãnh phát hành là quá trình một ngân hàng góp vốn đầu tư (bảo lãnh phát hành) hoạt động như một nhà môi giới giữa công ty phát hành. Và hiệp hội cộng đồng góp vốn đầu tư để giúp công ty phát hành bán bộ cổ phiếu ban đầu. Tại đây là những cách sắp xếp bảo lãnh phát hành phổ biến:

a. Cam kết của công ty

Theo thỏa thuận hợp tác như vậy, công ty bảo lãnh mua toàn bộ ưu đãi và bán lại CP cho hiệp hội cộng đồng góp vốn đầu tư. Sự sắp xếp bảo lãnh của công ty đảm bảo cho công ty phát hành sẽ có được một khoản tiền cụ thể được huy động.

b. Thỏa thuận hợp tác nỗ lực tốt nhất

Theo thỏa thuận hợp tác như vậy, bảo lãnh phát hành không đảm bảo số tiền mà người ta sẽ tăng cho công ty phát hành. Nó chỉ bán thị trường chứng khoán thay mặt cho công ty.

c. Tổ chức bảo lãnh phát hành

Các dịch vụ công cộng có thể được quản lý bởi một đơn vị bảo lãnh phát hành (được quản lý duy nhất) hoặc bởi nhiều người quản lý. Khi có nhiều người quản lý, một ngân hàng góp vốn đầu tư được chọn làm người quản lý chính hoặc người điều hành sổ sách. Như vậy, ngân hàng góp vốn đầu tư chính tạo thành một tập đoàn gồm các tổ chức bảo lãnh bằng phương pháp hình thành các liên minh chiến lược với những ngân hàng khác, mỗi ngân hàng sau đó bán một phần của IPO. Điều này nhằm đa dạng hóa rủi ro IPO giữa nhiều ngân hàng.

3. Bước 3: Định giá doanh nghiệp

Định giá doanh nghiệp được thực hiện ngay sau thời điểm IPO được chấp thuận, ngày có hiệu lực được quyết định. Vào trong ngày trước thời gian ngày có hiệu lực, công ty phát hành và bảo lãnh phát hành quyết định giá rao bán (tức là giá mà cổ phiếu sẽ tiến hành bán bởi công ty phát hành) và số lượng cổ phiếu chính xác sẽ tiến hành bán.

Quyết định giá rao bán rất quan trọng vì đó là giá mà công ty phát hành tăng vốn cho chính nó. Tuy nhiên, sau thời điểm cổ phiếu bắt đầu thanh toán trên thị trường thứ cấp, tiền được huy động thông qua việc bán cổ phiếu của công ty, chứ không phải là bảo lãnh phát hành. Các yếu tố sau tác động đến giá rao bán:

  • Sự thành công/thất bại của roadshow (như được ghi trong sổ đặt hàng)
  • Mục tiêu của công ty
  • Tham dự của nền kinh tế thị trường thị trường

IPO thường được định giá thấp để đảm nói rằng vấn đề đăng ký/được đăng ký đầy đủ bởi các nhà góp vốn đầu tư công, ngay cả những lúc nó dẫn đến việc công ty phát hành không sở hữu và nhận được toàn bộ giá trị cổ phiếu của mình.

Nếu một IPO được định giá thấp, các nhà góp vốn đầu tư của IPO dự kiến sẽ tăng giá cổ phiếu vào trong ngày rao bán. Điều này làm tăng nhu cầu cho nhà góp vốn đầu tư. Hơn nữa, việc định giá thấp sẽ bù đắp cho những nhà góp vốn đầu tư về rủi ro mà người ta gặp phải khi góp vốn đầu tư vào IPO. Một ưu đãi được đăng ký vượt mức từ 2 đến 3 lần được nhìn nhận là một IPO tốt.

4. Bước 4: Ổn định

Sau thời điểm vấn đề được đưa ra thị trường, bảo lãnh phát hành phải cung cấp các khuyến nghị phân tích, ổn định sau thị trường và tạo thị trường cho cổ phiếu phát hành.

Các bảo lãnh phát hành thực hiện ổn định sau thị trường trong trường hợp mất cân bằng đơn hàng bằng phương pháp mua cổ phiếu ở tầm mức giá rao bán hoặc thấp hơn nó.

Những hoạt động bình ổn chỉ có thể được thực hiện trong một thời gian ngắn. Tuy nhiên, trong thời gian này, bảo lãnh phát hành có quyền tự do thanh toán và tác động đến giá của cổ phiếu vì các lệnh cấm so với thao túng giá bị đình chỉ.

5. Bước 5: Chuyển sang cạnh tranh thị trường

Giai đoạn cuối cùng của quá trình IPO là quá trình chuyển đổi sang cạnh tranh thị trường. Giai đoạn này sẽ bắt đầu sau 25 ngày kể từ lúc rao bán công khai lần đầu.

Trong giai đoạn này, các nhà góp vốn đầu tư chuyển từ dựa vào các tiết lộ và bản cáo bạch bắt buộc sang dựa vào các lực lượng thị trường để biết thông tin liên quan đến cổ phiếu của họ. Sau thời điểm hết thời hạn 25 ngày, các nhà bảo lãnh có thể cung cấp các ước tính liên quan đến thu nhập và định giá của công ty phát hành. Do đó, bảo lãnh phát hành đảm nhận vai trò cố vấn và xếp loại một khi vấn đề đã được thực hiện.

Xem Thêm  Debut là gì? Những thuật ngữ liên quan và Ý nghĩa của debut

6. Số liệu để xếp loại quá trình IPO thành công

Các số liệu sau đây được sử dụng để xếp loại hiệu suất của IPO:

  • Vốn hóa thị trường: IPO được nhìn nhận là thành công nếu vốn hóa thị trường của công ty bằng hoặc to ra nhiều thêm vốn hóa thị trường của đa số đối thủ cạnh tranh trong ngành trong vòng 30 ngày Tính từ lúc lần rao bán công khai ban đầu. Công thức tính vốn hóa thị trường như sau:

Vốn hóa thị trường = Giá cổ phiếu x Tổng số cổ phiếu đang lưu hành của công ty

  • Định giá thị trường: IPO được nhìn nhận là thành công nếu chênh lệch giữa giá rao bán và vốn hóa thị trường của công ty phát hành 30 ngày sau thời điểm IPO dưới 20%.

V. Tham dự và thủ tục đăng ký IPO

Bất kỳ công ty hay doanh nghiệp nào nếu muốn phát hành IPO ra thị trường đều cần phải đảm bảo những xét tuyển và thủ tục đăng ký bắt buộc.

1. Tham dự thực hiện IPO tại Việt Nam

Nếu doanh nghiệp muốn thực hiện IPO tại Việt Nam, cần có đủ những xét tuyển chung như sau:

  • Có trên 10 tỷ vốn điều lệ tại thời điểm đăng ký IPO
  • Hoạt động trước lúc đăng ký IPO của doanh nghiệp phải sinh lời
  • Xây dựng kế hoạch sử dụng vốn khả thi, đã được kiểm tra và xét duyệt bởi hội đồng

Tham dự để thực hiện IPO ở Việt Nam

Ngoài những xét tuyển chung như trê, một số công ty, doanh nghiệp còn tồn tại xét tuyển riêng như sau:

a. So với công ty xây dựng (Hạ tầng)

  • Có tối thiểu 1 dự án, dự án liên quan đến nghành của công ty, do chính công ty làm chủ
  • Các thành viên trong Hội đồng quản trị của công ty và tất cả cổ đông đều phải ký kết về trách nhiệm của mình với cách thức phát hành cổ phiếu hoặc sử dụng vốn của công ty trước lúc phát hành IPO
  • Công ty phải được những tổ chức thị trường chứng khoán, tài chính lớn đứng ra chịu trách nhiệm bảo lãnh
  • Công ty phải chịu sự kiểm soát các đợt bán cổ phiếu hoặc sử dụng vốn của ngân hàng góp vốn đầu tư chính

b. So với công ty có vốn góp vốn đầu tư nước ngoài

  • Công ty có vốn góp vốn đầu tư nước ngoài chỉ được chấp thuận phát hành IPO khi đã đăng ký chuyển đổi thành công ty CP và được đồng ý
  • Có thông báo rõ ràng và cụ thể ra phía bên ngoài thị trường về thời gian rao bán cổ phiếu.
  • Có hồ sơ rao bán cổ phiếu rõ ràng thông qua các công ty thị trường chứng khoán
  • Phải xây dựng kế hoạch cụ thể, rõ ràng và tốt nhất về các phương án sử dụng vốn cũng như các kế hoạch xây dựng. Đồng thời, tất cả những kế hoạch này đều phải được những thành viên Hội đồng quản trị kiểm tra và đồng ý.

2. Thủ tục thực hiện IPO tại Việt Nam

Việc phát hành IPO tại thị trường Việt Nam cần tuân theo những thủ tục nhất định. Tại đây là những loại sách vở và giấy tờ nên phải có nếu muốn đăng ký thực hiện IPO:

  • Điều lệ công ty/doanh nghiệp
  • Đơn xin phát hành công ty/doanh nghiệp
  • Thông báo chính thức của đại hội cổ đông về việc phát hành cổ phiếu
  • Bản sao công chứng các giấy phép: giấy phép thành lập công ty, giấy đăng ký kinh doanh của công ty/doanh nghiệp, bản giải trình rõ ràng tài chính và tình hình hoạt động kinh doanh trong hai năm gần đây nhất của công ty/doanh nghiệp

VI. Những rủi ro có thể gặp phải khi thực hiện IPO

Bên cạnh những lợi ích công ty/doanh nghiệp nhận được khi thực hiện IPO, nó còn tồn tại một số rủi ro như sau:

  • giá thành thực hiện đưa cổ phiếu công ty lên sàn tương đối cao, sẽ đơn giản mất quyền kiểm soát công ty nếu có sai sót
  • Khi cổ phiếu lên sàn, các thành viên ban quản trị phải có trách nhiệm với công ty cao hơn nữa
  • Sẽ phát sinh rất nhiều khoản ngân sách, thủ tục sau thời điểm cổ phiếu được niêm yết trên sàn
  • Các chính sách, hoạt động mua bán cổ phiếu phải thay đổi theo chính sách của Chính phủ nước nhà, tác động không nhỏ đến chính sách phát triển đã đề ra trước đó của công ty
  • Phải thường xuyên công bố tình hình hoạt động của công ty cho cổ đông xã hội
  • Luôn bị áp lực bởi việc duy trì tốc độ tăng trưởng

Trên đây là những chia sẻ rõ ràng của chúng tôi về IPO và quá trình phát hành IPO. Hy vong qua nội dung bài viết của chúng tôi, các các bạn sẽ đạt được những thông tin hữu ích và giúp công ty của mình đưa ra những quyết định đúng đắn. Chúc các bạn thành công!

 

 

 

You May Also Like

About the Author: Nguyễn Thế Hoàng

Là một người đam mê tìm hiểu về kinh doanh, tài chính, ngân hàng, chuyên hỗ trợ tư vấn doanh nghiệp về các thủ tục pháp lý, cách thành lập công ty, làm báo cáo thuế, bảo hiểm.