X
    Categories: Giáo Dục

Phong trào Tây Sơn: Đặc điểm – Giá trị lịch sử và Vai trò

Trào lưu Tây Sơn là trào lưu khởi nghĩa nông dân được lãnh đạo bởi Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ, Nguyễn Lữ. Vai trò của trào lưu Tây Sơn đã lập ra triều đại Tây Sơn, giúp nước ta đi đến gần hơn việc thống nhất dân tộc bản địa sau hàng trăm năm bị chia cắt. Để làm rõ hơn về trào lưu này, Bankstore mang đến cho bạn nội dung bài viết vai trò của trào lưu Tây Sơn, hy vọng sẽ giúp ích cho bạn trong quá trình học tập và nghiên cứu.

MÔN LỊCH SỬ – LỚP 10 | BÀI 23: PHONG TRÀO TÂY SƠN CUỐI THẾ KỶ XVIII | 14H15 NGÀY 04.04.2020


Học trên truyền hình: Môn Lịch Sử – Lớp 10

Bài giảng: Bài 23: Trào lưu Tây Sơn và sự nghiệp thống nhất đất nước, bảo vệ Tổ quốc thời điểm cuối thế kỷ XVIII

Giáo viên: Nguyễn Thị Thu Hương – trung học phổ thông Phan Đình Phùng

1. Học trực tiếp khi phát sóng

– Các lớp học được phát trên Kênh 2 Truyền hình Thành Phố Hà Nội.

– Học sinh có thể học trực tuyến trên các nền tảng:

Youtube: https://www.youtube.com/hanoitvgo

Facebook: https://www.facebook.com/hoctrentruye…

Website: hanoitv.vn nhấn vào mục LIVE TV (Truyền hình trực tuyến)

2. Học lại qua theo dõi các lớp học đã phát sóng được up trên các hạ tầng:

– Youtube: https://www.youtube.com/hanoitvgo

– Facebook: https://www.facebook.com/hoctrentruye…

– Website hanoitv.vn: đăng nhập vào Video — Học trên truyền hình

– Ứng dụng App “HanoiClix” vào mục “Học Trên Mạng” để xem

Giáo viên dạy “Học trên truyền hình” là những người dân có kinh nghiệm trong giảng dạy các môn học được lựa chọn từ các trường trung học cơ sở và trung học phổ thông trên địa phận thành phố.

#Lịchsử10 #Hoctrentruyenhinh #HANOITV

Vai trò của trào lưu Tây Sơn với việc nghiệp thống nhất đất nước

  • Vào giữa thế kỷ XVIII, chính sách phong kiến ở Đàng Ngoài rơi vào khủng hoảng cục bộ thâm thúy, các trào lưu nông dân nổ ra đều bị đàn áp
  • Năm 1744, ở Đàng Trong chúa Nguyễn xưng vương, bắt tay xây dựng chính quyền trực thuộc TW, nước ta bị chia làm hai. Chính quyền sở tại Đàng Trong suy yếu, đời sống nhân dân vô cùng cực khổ. Các trào lưu nông dân ồ ạt phát triển nhanh ở Đàng Trong.
  • Năm 1771, ba đồng đội Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ, Nguyễn Lữ lãnh đạo khởi nghĩa nông dân ở Tây Sơn (Tỉnh Bình Định). Trong khoảng thời gian đầu, lực lượng nghĩa quân còn yếu nhưng nhờ việc giúp đỡ của người dân trong vùng nên lực lượng ngày càng mạnh. Từ một cuộc khởi nghĩa nông dân đã nhanh chóng trở thành trào lưu lật đổ chúa Nguyễn ở Đàng Trong.
  • Lực lượng Tây Sơn nổi tiếng đồng đẳng, không tham của dân, nghĩa quân lấy khẩu hiệu “lấy của người giàu chia cho những người nghèo” nên rất được quần chúng ủng hộ, đánh đâu thắng đó
  • Năm 1973, nghĩa quân thu được thành Quy Nhơn và nhanh chóng đánh xuống phía Nam, kiểm soát được vùng từ Tỉnh Quảng Ngãi đến Bình Thuận
  • Từ thời điểm năm 1776 – 1782, quân Tây Sơn nhiều lần đánh thành Gia Định. Đến tháng 3/1882, Nguyễn Huệ lần thứ tư đem quân đánh Gia Định. Nguyễn Ánh chống cự không được, trốn về Phú Quốc. Họ Nguyễn về cơ bản đã biết thành chinh phục.
  • Năm 1778, Nguyễn Nhạc tự xưng làm vua, lập ra triều đại Tây Sơn
  • Từ thời điểm năm 1786 – 1788, quân Tây Sơn tiến ra Bắc lật đổ tập đoàn Lê – Trịnh, thống nhất đất nước.

Vai trò của trào lưu Tây Sơn và các cuộc kháng chiến ở thời điểm cuối thế kỷ XVIII

Vào cuối thế kỷ XVIII, họ Nguyễn và họ Trịnh thất bại, cầu cứu phía bên ngoài, mở đường cho giặc tiến vào nước ta. Việc đánh đuổi quân Xiêm và đại phá quân Thanh đã thể hiện rõ vai trò của trào lưu Tây Sơn trong công cuộc chống giặc ngoại xâm, bảo vệ đất nước.

Kháng chiến chống quân Xiêm (1785)

  • Tháng 2/1784, Nguyễn Ánh thất thế cầu viện quân Xiêm (Thái Lan), Vua Xiêm cho tướng đem 2 vạn quân thủy, 300 phi thuyền, 3 vạn quân bộ tiến sang nước ta.
  • Ở thời gian cuối năm 1784, quân Xiêm chiếm khoảng nửa đất Nam Bộ, ra sức cướp bóc, phá hoại sẵn sàng chuẩn bị tấn công quân Tây Sơn.
  • Năm 1785, Nguyễn Huệ tổ chức trận đánh phục kích Rạch Gầm – Xoài Mút (trên sông Tiền – Tiền Giang) dẹp tan quân Xiêm, Nguyễn Ánh phải chạy sang Xiêm.
  • Đây là một thắng lợi lớn của nghĩa quân, tiêu diệt gần 4 vạn quân Xiêm, thể hiện được tài cầm quân của Nguyễn Huệ , đập tan mưu đồ xâm lược nước ta của quân Xiêm, nêu cao ý thức dân tộc bản địa và vai trò của trào lưu Tây Sơn.

Kháng chiến chống quân Thanh (1789)

  • Năm 1786, sau lúc đánh tan quân Xiêm, Nguyễn Huệ kéo quân ra Bắc để tiêu diệt họ Trịnh với danh nghĩa “Phù Lê diệt Trịnh”. Trịnh Tông tự Sát, họ Trịnh bị sụp đổ. Trên danh nghĩa, Nguyễn Huệ trao trả chính quyền trực thuộc cho vua Lê, nhưng trên thực tế ông nắm mọi quyền chính ở Bắc Hà. Vua Lê Hiển Tông gả công chúa Lê Ngọc Hân cho Nguyễn Huệ.
  • Tháng 7/1886, vua Lê Hiển Tông qua đời, vua Lê Chiêu Thống nối ngôi. Sau đó, Nguyễn Huệ đem Ngọc Hân rút về Nam (Phú Xuân)
  • Ở ngoài Bắc, Nguyễn Hữu Chỉnh giúp Lê Chiêu Thống phản bội Tây Sơn. Sau khoản thời gian bị quân Tây Sơn tiến đánh, vua Lê Chiêu Thống đã cầu viện quân Thanh. Vua Thanh đương thời là Càn Long cho Tôn Sĩ Nghị dẫn 29 vạn quân sang nước ta đánh phá quân Tây Sơn, chiếm đánh thành Thăng Long.
  • Ngày 25/11 năm Mậu Thân (22/12/1788), Nguyễn Huệ lên ngôi Nhà vua, lấy niên hiệu là Quang Trung chỉ huy quân tiến ra Bắc. Trên lối đi đã tạm dừng ở Nghệ An và Thanh Hoá để tuyển thêm binh lính.
  • Đêm 30 Tết (25/1/1789) , đại quân tiến công với khí thế từ lời Hiểu dụ của Vua Quang Trung: “Đánh cho để dài tóc, Đánh cho để đen răng, Đánh cho nó chích luân bất phản, Đánh cho nó phiến giáp bất hoàn, Đánh cho sử tri nam quốc anh hùng chi hữu chủ”.
  • Sau 5 ngày tiến công thần tốc, Mùng 5 Tết Kỷ Dậu 1789, nghĩa quân giành chiến thắng vang dội ở Ngọc Hồi – Quận Đống Đa, tiến vào thành Thăng Long vượt qua 29 vạn quân Thanh.
  • Sau 5 ngày tiến quân, mùng 5 Tết 1789 nghĩa quân Tây Sơn giành chiến thắng vang dội ở Ngọc Hồi – Quận Đống Đa tiến vào Thăng Long.
  • Tôn Sĩ Nghị dẫn tàn quân bỏ chạy nhưng trên đường bị quân Tây Sơn chặn đánh. Cuối cùng, Tôn Sĩ Nghị và vua Lê Chiêu Thống chạy về Trung Quốc, quân Thanh đại bại.

Vai trò của trào lưu Tây Sơn

  • Tiêu diệt tàn dư của tập đoàn phong kiến mục nát, bọn phản động trong nước.
  • Kháng chiến chống quân xâm lược Xiêm và Thanh, bước đầu thống nhất đất nước và bảo vệ toàn vẹn tổ quốc.

Vương triều Tây Sơn

Một số nét tiêu biểu về vương triều Tây Sơn

  • Năm 1778, Nguyễn Nhạc xưng Nhà vua ( niên hiệu Thái Đức) đóng đô tại Quy Nhơn, Vương triều Tây Sơn được thành lập.
  • Năm 1788, Nguyễn Huệ (niên hiệu Quang Trung) lên ngôi Nhà vua thống trị vùng đất từ Thuận Hóa trở ra Bắc.
  • Ở thời gian cuối năm 1788, Nguyễn Nhạc từ bỏ niên hiệu Thái Đức, chỉ xưng là “Tây Sơn Vương”
  • Sau khoản thời gian đánh tan quân Thanh, Nguyễn Huệ trở thành nhà lãnh đạo chất lượng cao của triều Tây Sơn và là vị vua duy nhất cai trị tại Việt Nam lúc bấy giờ.

Chính sách đối nội, đối ngoại của vua Quang Trung

  • Thành lập máy bộ chính quyền trực thuộc các cấp, phân phối đất đai cho nhân dân, khôi phục lại thủ công nghiệp trước kia bị cấm, kêu gọi quần chúng nhân dân khôi phục sản xuất.
  • Lập lại sổ hộ khẩu, tổ chức lại giáo dục, khuyến khích lựa chọn người tài cho đất nước. Thực hiện chính sách tự do tôn giáo. Bỏ chữ Hán là chữ viết chính thức thay vào đó chọn chữ Nôm là chữ viết chính thức tại những vùng đất mà vua Quang Trung cai trị.
  • Đối ngoại: thực hiện chính sách hòa hảo với nhà Thanh, quan hệ với những nước Lào và Chân Lạp rất tốt đẹp.
  • Năm 1792, vua Quang Trung qua đời. Con là Nguyễn Quang Toản lên ngôi lúc 9 tuổi (vua Cảnh Thịnh). Vua Cảnh Thịnh còn nhỏ, không đủ năng lực cai trị, nội bộ Tây Sơn xích mích các tướng tranh quyền, nhà Tây Sơn nhanh chóng suy yếu.
  • Năm 1802, Nguyễn Ánh tấn công, vương triều Tây Sơn hoàn toàn sụp đổ.

Nhận xét về triều đại Tây Sơn

  • Triều đại Tây Sơn chỉ tồn tại được 24 năm (1778 – 1802) nhưng đã đóng góp một vai trò rất lớn trong lịch sử hào hùng của dân tộc bản địa ta.
  • Trước hết, vai trò của trào lưu tây sơn đã khơi dậy ý chí chiến đấu của nhân dân, thể hiện sự đoàn kết dân tộc bản địa và sự lãnh đạo tài ba của những vị anh hùng.
  • Thứ hai, vai trò của trào lưu tây sơn, đưa đất nước ta tiến gần hơn đến công cuộc thống nhất đất nước, mở rộng lãnh thổ; kết thúc hàng trăm chia cắt, tranh giành quyền lực của đa số thế lực Mạc – Trịnh – Nguyễn kể từ thời điểm nhà Lê Sơ bị sụp đổ.

Người anh hùng áo vải Quang Trung – Nguyễn Huệ luôn luôn được sử sách lưu danh với nhiều chiến công chống giặc ngoại xâm và những cải cách quan trọng cho đất nước. Hy vọng những kiến thức trên đây sẽ phần nào giải đáp hết những thắc mắc của bạn. Nếu có ý kiến bổ sung về nội dung bài viết vai trò của trào lưu Tây Sơn, hãy trao đổi với Bankstore ở phần phản hồi ngay dưới nội dung bài viết này bạn nhé.

 

Nguyễn Thế Hoàng: Là một người đam mê tìm hiểu về kinh doanh, tài chính, ngân hàng, chuyên hỗ trợ tư vấn doanh nghiệp về các thủ tục pháp lý, cách thành lập công ty, làm báo cáo thuế, bảo hiểm.