Nghệ thuật tả cảnh ngụ tình là gì? Nghệ thuật này được thể hiện rõ nét trong tác phẩm Truyện Kiều của Nguyễn Du

Văn học trung đại được nghe biết qua nhiều văn pháp thẩm mỹ và nghệ thuật nổi bật. Trong số đó, văn pháp thẩm mỹ và nghệ thuật tả cảnh ngụ tình là một đặc sắc thường thấy trong nhiều tác phẩm. Để nắm rõ hơn khái niệm tả cảnh ngụ tình là gì, đặc điểm của thẩm mỹ và nghệ thuật tả cảnh ngụ tình được thể hiện qua tác phẩm truyện Kiều như nào…hãy cùng tham khảo ngay nội dung bài viết sau đây của Bankstore.vn, chắc chắn bạn sẽ sở hữu thêm những kiến thức hữu ích cho mình về văn pháp thẩm mỹ và nghệ thuật tả cảnh ngụ tình!.

Kiều ở lầu Ngưng Bích – Ngữ văn lớp 9 – cô giáo Chử Thu Trang

Phân tích bài thơ Kiều ở lầu Ngưng Bích ngữ văn lớp 9 Trích ” Truyện Kiều” của Nguyễn Du |Ôn thi vào lớp 10| Văn học trung đại |Học kì 1, học kì 2, hk1,hk2, tập 1, tập 2|soạn bài, bài giảng, phân tích tác phẩm

♦Giáo viên Nguyễn Tuyết Nhung :

Bạn đang xem: Nghệ thuật tả cảnh ngụ tình là gì? Nghệ thuật này được thể hiện rõ nét trong tác phẩm Truyện Kiều của Nguyễn Du

► Facbook: https://goo.gl/EhpyBp

► Khóa học của cô:Khóa ngữ văn lớp 9: https://goo.gl/WcWvnD

Các bạn hãy nhanh tay like và subscribe để nhận được đầy đủ bộ tài liệu quan trọng, các video chữa đề và bài tập cụ thể chi tiết nhất tại:

►Website giúp học tốt: http://giuphoctot.vn/

►Fanpage: https://www.facebook.com/giuphoctot.v…

►Hotline: 0965012186

———–¤¤¤¤¤¤¤¤————

‡Nhiều bạn luôn than thở rằng học Văn khó, học Văn dài, học Văn phải học thuộc, học Văn buồn ngủ; bí từ không biết làm thế nào viết văn cho dài, làm thế nào nội dung bài viết chặt chẽ, hấp dẫn và thuyết phục người đọc… Tất cả những khó khăn và thử thách này sẽ hoàn toàn tan biến lúc các em học Văn và sát cánh đồng hành sáng tạo với cô Nhung. Đến với những bài giảng của cô Nhung, các các bạn sẽ cảm thấy văn học là một thế giới phong phú đa sắc tố giúp người học bồi dưỡng năng lực thẩm mĩ, cảm nhận được cái hay cái đẹp trong cuộc sống, thẩm thấu được suy nghĩ của người khác và thấu hiểu hơn về chính mình mình. Văn học còn là một nhân học, hướng con người đến Chân – Thiện – Mĩ và còn là một môn công cụ giúp tất cả chúng ta có năng lực ngôn ngữ tốt, trình bày lưu loát và thuyết phục những vấn đề trong cuộc sống sau này. Văn học giúp tất cả chúng ta hiểu chính mình, hiểu người và hiểu cuộc sống hơn.

———–¤¤¤¤¤¤¤¤————

Nội dung tác phẩm phân tích bài thơ , giáo án Kiều ở lầu Ngưng Bích (Trích Truyện Kiều)

Trước lầu Ngưng Bích khoá xuân

Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung

Bốn bề bát ngát xa trông

Cát vàng cồn nọ bụi trần dặm kia

Bẽ bàng mây sớm đèn khuya

Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng

Tưởng người dưới nguyệt chén đồng

Tin sương luống những rày trong mai chờ

Bên trời góc bể bơ vơ

Tấm son gột rửa bao giờ cho phai

Xót người tựa cửa hôm mai

Quạt nồng ấp lạnh những ai đó giờ

Sân Lai cách mấy nắng mưa

Có khi gốc tử đã vừa người ôm

Buồn trông cửa bể chiều hôm

Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa

Buồn trông ngọn nước mới sa

Hoa trôi man mác biết là về đâu

Buồn trông nội cỏ rầu rầu

Chân trời mặt đất một màu xanh xanh

Buồn trông gió cuốn mặt duềnh

Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi

Câu 1:

Trong sáu câu thơ đầu, khung cảnh thiên nhiên trước lầu Ngưng Bích với không gian, thời gian được nhìn qua con mắt của nhân vật, bộc lộ hoàn cảnh tâm trạng cô đơn, tội nghiệp của Thuý Kiều:

– Kiều bị giam lỏng trong lầu Ngưng Bích: khoá xuân

– Vẻ mênh mông, chống chếnh của không gian tô đậm tình cảnh cô đơn, trơ trọi của Kiều: non xa, trăng gần, bốn bề bát ngát, xa trông, non xa, trăng gần … Đúng là: Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng.

– Hình ảnh trăng, mây sớm đèn khuya biểu đạt sự quay vòng của thời gian. Cùng với những hình ảnh gợi tả không gian, sự tuần hoàn đều đặn của thời gian càng nhấn đậm thêm tình cảnh cô đơn, buồn bã của Kiều.

Câu 2:

Tám câu thơ tiếp theo trực tiếp nói lên nỗi nhớ thương của Kiều. Đầu tiên Kiều nhớ tới Kim Trọng. Điều này vừa phù hợp quy luật tâm lý (những người dân trẻ tuổi bao giờ cũng nhớ người yêu trước), vừa thể hiện sự tinh tế của ngòi bút Nguyễn Du. Nhớ Kim Trọng, nàng nhớ lời thề ước dưới trăng, thương chàng Kim Trọng đêm ngày đau đáu trông chờ uổng công vô ích.

Tiếp đó, Nàng nhớ đến cha mẹ. Nàng thương xót cha mẹ già yêu mà nàng không được chăm sóc. Nàng tưởng tượng cảnh nơi quê nhà tất cả đã đổi thay mà sự đổi thay lớn số 1 là cha mẹ ngày một thêm già yếu. Lần nào khi nhớ về cha mẹ, Kiều cũng “nhớ ơn chín chữ cao sâu” và luôn hối hận tôi đã phụ công sinh thành, phụ công nuôi dậy con cái của cha mẹ. Cũng là nỗi nhớ nhưng cách nhớ lại khác nhau với những lí do khác nhau nên cách thể lúc này cũng khác nhau.

Trong cảnh ngộ ở lầu Ngưng Bích, Kiều là người đáng thương nhất. Nhưng nàng đã quên cảnh ngộ bản thân để nghĩ về Kim Trọng, nghĩ về cha mẹ. Những suy nghĩ này cho thấy Kiều là người tình chung thủy, người con hiếu thảo, người phụ nữ có tấm lòng vị tha đáng trọng.

———–¤¤¤¤¤¤¤¤————

♥Giuphoctot.vn luôn sát cánh đồng hành cùng bạn! ♥

Thế nào là thẩm mỹ và nghệ thuật tả cảnh ngụ tình?

Thẩm mỹ tả cảnh ngụ tình là một thi pháp quen thuộc trong văn học trung đại. Đặc trưng của văn học trung đại là sùng cổ, phi ngã và ước lệ. Ước lệ trong thơ văn trung đại đây chính là sử dụng hình ảnh tượng trưng để gợi tả nhưng chủ yếu là gợi nhiều hơn tả. Chính vì vậy những văn pháp được sử dụng chủ yếu trong văn học trung đại là văn pháp chấm phá, văn pháp đòn kích bẩy, văn pháp lấy động tả tĩnh, văn pháp lấy điểm tả diện,… nhưng trong đó nổi bật nhất phải nhắc đến văn pháp tả cảnh ngụ tình. Tả cảnh ngụ tình đây chính là văn pháp bằng việc miêu tả cảnh vật thiên nhiên hoặc cuộc sống xung quanh để từ đó khắc họa tâm trạng, suy nghĩ và cảm xúc của chủ thể trữ tình. Có thể thấy, ngụ tình mới là chính còn cái cảnh chỉ nhằm làm nổi bật cái tình.

Văn pháp tả cảnh ngụ tình được sử dụng phổ biến trong các sáng tác trung đại. Bởi lẽ do sự ràng buộc khắt khe về mặt niêm luật, thể thơ nên với một số lượng từ nhất định nhưng lại phải diễn tả được cái tình thâm thúy và khái quát nỗi niềm cả một đời người một kiếp người thì khả năng gợi tả ấy phải tới từ việc sử dụng từ ngữ, văn pháp thẩm mỹ và nghệ thuật.

Và còn bởi lẽ “ý tại ngôn ngoại” ý nằm ở bề sâu ngôn ngữ ngoài điều tác giả thể hiện trực tiếp trên mặt bằng câu chữ. Và còn vì cảnh vật thiên nhiên ấy đều nhuốm màu tâm trạng của nhân vật trữ tình. Cảnh sẽ chỉ là cảnh vật vô hồn nếu nó không được nhìn nhận qua trái tim của nhân vật trữ tình, của chính tác giả. Hình ảnh người phụ nữ trong văn học trung đại xuất hiện nhiều trong các tác phẩm văn học cùng với văn pháp thẩm mỹ và nghệ thuật tả cảnh ngụ tình.

Văn pháp tả cảnh ngụ tình là gì trong Truyện Kiều?

Bên cạnh việc sử dụng nhuần nhị thể thơ lục bát dân tộc bản địa, điều làm ra sự riêng biệt độc đáo của Truyện Kiều ở phương diện thẩm mỹ và nghệ thuật, còn là một tài năng sử dụng các văn pháp thẩm mỹ và nghệ thuật đặc sắc. Trong số đó phải nhắc đến văn pháp tả cảnh ngụ tình. Đây là văn pháp được Nguyễn Du sử dụng với tần số dày đặc trong Truyện Kiều.

Thẩm mỹ tả cảnh ngụ tình trong Cảnh ngày xuân

Phân tích đoạn trích Cảnh ngày xuân, ta thấy chỉ với vỏn vẹn hơn 20 dòng thơ nhưng nói theo cách nó đã bộc lộ được cả cuộc đời gian truân sắp đến với Kiều. Mở đầu thiên nhiên ngày xuân là một bức tranh thanh khiết với

“Ngày xuân con én đưa thoi

Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi

Cỏ non xanh tận chân trời

Cành lê trắng điểm một vài bông hoa”

Khung cảnh ngày xuân được hiện ra qua những chuỗi hình ảnh đặc trưng là cánh én, là nắng xuân, là cỏ non, là cành lê. Nhưng ngày xuân được Nguyễn Du lựa chọn không phải là lúc đang độ mới chớm hay xuân sắc xuân thì căng tràn mà ông lại lựa chọn thời điểm cuối xuân.

Có thể nói rằng cuối xuân thiên nhiên dường như nỗ lực bung tỏa những sức sống đang rạo rực còn sót lại để sẵn sàng cho thời khắc giao mùa sắp đến. Trong cả cái thời điểm tả thiên nhiên ta cũng cảm nhận được một nỗi niềm. Dường như thể một sự nuối tiếc “đã ngoài sáu mươi” nghĩa là thời gian tươi đẹp sắp kết thúc.

Bức tranh thiên nhiên được hiện lên với màu xanh là gam màu chủ đạo. “Cỏ non xanh tận chân trời” có cảm tưởng thảm cỏ thiên nhiên ấy nối dài đến cuối trời hài hòa cùng với sắc xanh của nền trời. Một khung cảnh bình dị tươi mát hiện lên. Trên khung nền ấy được điểm tô thêm bởi sắc trắng của hoa lê.

Tượng trưng cho ngày xuân ta thường nghĩ đến hoa mai với màu vàng ấm áp, hoa đào với sắc hồng tỏa sáng. Nhưng Nguyễn Du lại lựa chọn điểm tô vào bức tranh xuân của mình bằng hình ảnh của hoa lê trắng. White color ấy vừa gợi sự thanh khiết và còn là sự việc trong trắng của tâm hồn người thiếu nữ chỉ vừa “xuân xanh xấp xỉ tới tuần cập kê”. Nhưng hoa lê thanh khiết cao cao tại thượng là thế nhưng cũng rất đỗi mỏng manh dễ dàng tan vỡ. Hoa lê cũng như thân phận người phụ nữ “sắc tài chi lắm cho trời đất ghen”, càng tài sắc lại càng truân chuyên. Có phải vì lẽ này mà Nguyễn Du đã lựa chọn hoa lê cho bức tranh xuân này.

Không chỉ miêu tả thiên nhiên ông còn miêu tả cảnh sinh hoạt nhộn nhịp của con người:

“Thanh minh trong tiết tháng ba

Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh

Gần xa nô nức yến anh

Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân

Dập dìu tài tử giai nhân

Ngựa xe như nước áo quần như nêm”

Khung cảnh ngày hội nhộn nhịp đông vui. Nhưng ta vẫn có cảm giác dường như khung cảnh ấy vẫn thoáng một nét buồn. Khung cảnh nhộn nhịp nhưng không thấy sự xuất hiện của chị em Kiều. Thúy Kiều dường như không hòa tâm hồn vào thú vui ấy. Giữa khung cảnh ấy, Kiều dường như tách bạch ra, nàng lạc lõng trong thú vui của mọi người. Nụ cười ngoại cảnh không tác động đến tâm trạng của nàng.

Cuối bức tranh là một khung cảnh thiên nhiên, nhưng khung cảnh này sẽ không tươi vui đầy sức sống nữa…

“Tà tà bóng ngả về tây

Chị em thơ thẩn dang tay ra về

Xem thêm : Phát biểu Cảm nhận bài thơ Sóng của nhà thơ Xuân Quỳnh – Ngữ Văn 12

Nao nao làn nước uốn quanh

Nhịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang”

Khung cảnh xuân được nhìn trong một thời khắc thật buồn. Đó là thời khắc ngày tàn. Mặt trời ngả bóng, cả không gian như chùng xuống. Đó là giây phút con người sống thật với bản thân mình, suy nghĩ về cuộc đời mình. Đến bức tranh này chị em Thúy Kiều Thúy Vân mới xuất hiện trực tiếp trong bức tranh xuân. Nhưng chị em không xuất hiện với những hoạt động vui tươi nhộn nhịp của dòng người đi viếng mộ mà lại xuất hiện trong cảnh ra về dường như xung quanh cũng chẳng còn vui tươi nhộn nhịp như ban ngày.

Từ láy “nao nao” được sử dụng thật đắc. Đó vừa là cái điệu chảy lững lờ êm trôi của làn nước nhỏ vừa là tâm trạng xốn xang nhuộm nỗi niềm đầy bâng khuâng, một nỗi buồn vô định thấm đẫm cả đất trời và cả lòng người. Cảnh vật vẫn thế vẫn là những đường nét thanh tao nhưng tâm trạng lòng người đã khác.

Sự thay đổi về thời gian sự thay đổi về khung cảnh cũng đây chính là một ý niệm đầy dụng tâm của Nguyễn Du. Bởi đó dường như một sự dự báo cho số phận của Kiều. Bức tranh đầu đây chính là cuộc sống “êm đềm trướng rủ màn che” của Thúy Kiều. Đó là những ngày tháng vô ưu vô lo sống trong sự chở che của cha mẹ. Con bức tranh xuân thứ hai đây chính là nét gãy khúc trong cuộc đời Kiều. Sóng gió truân chuyên, lận đận sẽ bắt đầu mở ra với cuộc đời nhỏ bé của nàng. Cuộc đời Kiều sẽ rẽ ngang trong một diễn biến khác.

Sau khung cảnh này Kiều sẽ lần lượt gặp những nhân vật có sự tác động với cuộc đời mình. Đó là Kim Trọng – tình đầu khắc cốt ghi tâm, là Đạm Tiên – người tri âm đồng thanh đồng khí. Chỉ vài đường nét thôi nhưng không chỉ là khung cảnh mà trong đó còn là một một nỗi niềm xót xa, dự báo tương lai cho cuộc đời người con gái tài hoa bạc phận.

Hình ảnh nàng Kiều hồng nhan bạc phận qua ngòi bút tả cảnh ngụ tình

Văn pháp tả cảnh ngụ tình khi Kiều ở lầu Ngưng Bích

Thân phận người phụ nữ trong xã hội phong kiến phần nào được tái hiện qua cuộc đời bèo nổi của nàng Kiều. Trong những ngày tháng bị giam cầm tại lầu Ngưng Bích, đối diện với Kiều chỉ là nỗi cô đơn. Tuy bị trói chặt nơi lầu Ngưng Bích nhưng tâm hồn, tầm nhìn của nào thì cũng chỉ hướng ra phía khung cảnh bên phía ngoài

“Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân

Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung

Bốn bề bát ngát xa trông

Bẽ bàng mây sớm đèn khuya

Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng”

Khi phân tích đoạn trích Kiều ở lầu Ngưng Bích, ta thấy nàng một mình nơi đất khách quê người, đối diện với bao sóng gió của cuộc đời. tổ ấm gặp gia biến, Kiều phải bán mình chuộc cha, đau đớn cắt đứt duyên tình đẹp đẽ của nàng và Kim Trọng. Những tưởng bấy nhiêu sóng gió ấy đã đủ lớn nhưng đau đớn hơn khi Kiều phát hiện hóa ra mình không phải được Mã Giám Sinh lấy làm vợ lẽ mà nàng bị bán vào lầu xanh làm kỹ nữ. Nhục nhã ê chề lại thêm sự bơ vơ nơi đất khách quê người. Nỗi niềm ấy biết tỏ bày cùng ai chỉ đành ký gửi cùng thiên nhiên.

Nàng luôn hướng tầm nhìn ra xa như một phương pháp để được tự do về mặt tinh thần. Thế nhưng không gian trước mặt rộng lớn cô liêu ấy liệu chăng đây chính là tương lai vô định đang chờ nàng. “Bẽ bàng” là sự việc đau đớn, xót xa. “Mây sớm đèn khuya” đây chính là hình ảnh ước lệ để chỉ sự thay đổi tuần hoàn của thời gian.

Thời gian tái diễn nào có ý nghĩa gì bởi lẽ tâm trạng của nàng đang đầy trống vắng. Sự tuần hoàn của thời gian tạo vật khiến cho nỗi cô đơn thêm chồng chất nhấn chìm cuộc đời nhỏ bé của nàng. Kiều như đứng tách mình khỏi thời gian, khỏi không gian. Bủa vây nàng chỉ có sự cô đơn. Thiên nhiên dường như cũng hiểu cho nỗi lòng của nàng. Đó là lí do vì sao Nguyễn Du khẳng định

“Cảnh nào cảnh chẳng đeo sầu

Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ”

Thiên nhiên cũng chia sớt nỗi niềm ấy cùng nàng. Nỗi buồn từ thiên nhiên thấm đẫm vào lòng người hay ngược lại nỗi buồn của lòng người thẩm thấu vào thiên nhiên.

“Buồn cảnh cửa bể chiều hôm

Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?

Buồn trông ngọn nước mới sa

Hoa trôi man mác biết là về đâu?

Buồn trôi nội cỏ rầu rầu

Chân trời mặt đất một màu xanh xanh

Buồn trông gió cuốn mặt duềnh

Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.”

Điệp ngữ “buồn trông” được tái diễn nhiều lần nhằm nhấn mạnh vấn đề nỗi buồn và ánh nhìn xa xăm của Kiều. Mỗi lần tái diễn đều là kết phù hợp với những hình ảnh thiên nhiên. Thiên ấy nên thơ với những đường nét thanh tú của cửa bể, cánh buồm, ngọn nước, hoa trôi, nội cỏ và tiếng sóng. Nhưng điểm chung những sự vật ấy đây chính là chúng đều nhỏ bé đều trôi nổi trên dòng đời cập kênh không sao tự định đoạt được. Và đó cũng đây chính là dự báo cho cuộc đời Kiều. Một cuộc đời cập kênh bị dòng đời xô đẩy.

“Hoa trôi man mác biết là về đâu?” cánh hoa dù tươi đẹp nhưng trước dòng sông ấy cánh hoa chỉ đành bất lực, bởi lẽ dù có nỗ lực chống cự thì kết quả vẫn vô vọng vẫn chỉ có thể trôi theo dòng chảy đã được định sẵn. Dòng sông hay đây chính là cuộc đời, cánh hoa hay chính thân phận con người tài hoa bạc phận. Tiếng sóng ầm ầm như khó chịu như gào thét. Phong ba rồi sẽ nổi lên nhấn chìm cuộc đời nàng. Thiên nhiên ấy là tượng trưng cho lý thuyết tài mệnh tương đố đeo bám cả cuộc đời những con người tài hoa bạc phận.

Nhận định tác dụng của biện pháp thẩm mỹ và nghệ thuật tả cảnh ngụ tình

Thẩm mỹ tả cảnh ngụ tình là một văn pháp quen thuộc. Nhưng mỗi nhà thơ đều phải sở hữu cách sử dụng riêng độc đáo để phục vụ cho mục đích sáng tác của thi nhân. Khung cảnh vừa là một phần làm phông nền cho diễn biến tình tiết để làm nổi bật nhân vật mà đó còn là một một nhân vật trữ tình mà tác giả gửi gắm thông điệp. Khung cảnh thiên nhiên luôn phảng phất ẩn chứa nỗi niềm của thi nhân.

Muốn hiểu sâu tác phẩm thì người đọc cần nhìn nhận chiêm nghiệm mỗi khung cảnh để nhận ra dụng ý của nhà thơ. Mỗi khung cảnh không chỉ tái hiện được thế giới trong tác phẩm mà còn là một góc nhìn cách nghĩ của thi nhân. Và đây còn là một một nét đẹp thẩm mỹ và nghệ thuật của văn học trung đại, trở thành một thủ pháp đặc trưng làm ra những kiệt tác sống mãi với thời gian.

Bất kỳ thủ pháp thẩm mỹ và nghệ thuật nào nói chung và văn pháp thẩm mỹ và nghệ thuật tả cảnh ngụ tình nói riêng đều thể hiện được tài năng và nỗi lòng của nhà thơ. Nó cho thấy sự liên kết trong mỗi cụ thể chi tiết được bàn tay người nghệ sĩ tạo dựng đầu công phu. Vì vậy khi đọc những tác phẩm ta đừng bỏ qua những yếu tố nhỏ như khung cảnh thiên nhiên, khung cảnh sinh hoạt vì nó cũng là một ý niệm của thi nhân chờ tất cả chúng ta lý giải.

Như vậy, nội dung bài viết trên đây về chủ đề văn pháp thẩm mỹ và nghệ thuật tả cảnh ngụ tình đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích. Hy vọng bạn đã tìm thấy lời giải đáp cho mình qua nội dung của nội dung bài viết của Bankstore.vn. Nếu có bất luận vướng mắc hay băn khoăn liên quan đến chủ đề thẩm mỹ và nghệ thuật tả cảnh ngụ tình, nhớ rằng để lại ở nhận xét phía bên dưới để cùng chúng tôi trao đổi thêm nhé. Chúc bạn luôn học tập tốt!.

Nguồn: https://bankstore.vn
Danh mục: Giáo Dục