Nguyễn Bỉnh Khiêm là nhà thơ đa tài nhưng lại sống trong thời kỳ xã hội đầy rẫy những bất công. Khi phân tích bài thơ Nhàn của ông, tất cả chúng ta thấy được hình ảnh một ẩn sĩ thanh tao, nho nhã, vượt ta khỏi những tầm thường mực thước của cuộc sống nhiều bon chen danh lợi. Trong nội dung bài viết tại chỗ này, hãy cùng Bankstore khám phá, tìm hiểu, soạn bài cũng như phân tích bài thơ Nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêm để thấy được vẻ đẹp nội dung cũng như thẩm mỹ và nghệ thuật của bài thơ.
- Vị trí địa lý – Điều kiện tự nhiên và Đặc điểm dân cư – xã hội của Cộng hòa nhân dân Trung Hoa (Trung Quốc)
- Nêu Cảm nhận của em về nhân vật Ngô Tử Văn trong tác phẩm Chuyện chức phán sự đền Tản Viên
- Chiến tranh đặc biệt là gì và Diễn biến của cuộc chiến tranh đó? Điểm giống và khác giữa chiến tranh đặc biệt và cục bộ là gì?
- Khái niệm về da lộn là gì? Cách bảo quản và vệ sinh đồ dùng bằng da lộn
- AHBP là gì? Cùng tìm hiểu về AHBP
Bài giảng Nhàn – Tiết 1 – Môn Ngữ Văn lớp 10 – Cô Phạm Thị Thu Phương
► COMBO 5 CUỐN SÁCH LÀM THAY ĐỔI ĐIỂM SỐ MÔN NGỮ VĂN CỦA BẠN
►►► ĐẶT SÁCH NGAY https://www.hoconline.thaynhatdayvan.com
Bạn đang xem: Nêu cảm nhận và Phân tích bài thơ Nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêm – Ngữ Văn 10
Phạm Minh Nhật
Thầy Nhật Dạy Văn – Anh Tũn Dạy Văn
============================
► Trọn bộ video bài giảng ngữ văn lớp 10: https://goo.gl/epWver
► Trọn bộ video bài giảng ngữ văn lớp 11: https://goo.gl/YC99yc
► Trọn bộ video bài giảng ngữ văn lớp 12: https://goo.gl/XXPFK2
► Cách học ngữ văn hiệu quả, ghi nhớ nhanh: https://goo.gl/TKvDCs
► 14 bài giảng ngữ văn làm thay đổi cuộc đời bạn: https://goo.gl/P5CAeC
——
►Fan page: https://www.facebook.com/thaytun.teacher
►Group: https://goo.gl/ZkP8Rb
►Like & Subcribe để nhận những video bài giảng mới: https://goo.gl/h23vy7
►FB tác giả: https://www.facebook.com/thaynhat.dayvan
► Youtube: https://www.youtube.com/c/phamminhnha…
► Instagram: https://www.instagram.com/minhnhat.191
► Website: https://www.thaynhatdayvan.com
Xem thêm : Phân tích và Cảm nhận về hình tượng sông Đà trong tác phẩm Người lái đò sông Đà của Nguyễn Tuân
► Website học trực tuyến: http://www.hoconline.thaynhatdayvan.com
Phân tích bài thơ Nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêm Ngữ Văn 10 Phạm Minh Nhật
Tìm hiểu về tác giả và tác phẩm
Để phân tích bài thơ Nhàn một cách cụ thể và thâm thúy, trước hết tất cả chúng ta cần nắm được đôi nét về tác giả Nguyễn Bỉnh Khiêm và tác phẩm Nhan.
Đôi nét về tác giả Nguyễn Bỉnh Khiêm
- Nguyễn Bỉnh Khiêm (1491 – 1585). Ông là người dân có nhiều tài năng và đức trọng. Ông đi thi và đỗ đầu Trạng nguyên năm 45 tuổi dưới triều nhà Mạc.
- Sau lúc làm quan ông xin về quê nhà tại huyện Vĩnh Bảo, Hải Phòng Đất Cảng để ở ẩn, mở trường học xá, đồng thời cũng đào tạo được nhiều nhân tài.
- Khi Nguyễn Bỉnh Khiêm mất, vua nhà Mạc phong là Trình Quốc công. Tuyết Giang Phu Tử, Bạch Vân cư sĩ, Trạng Trình là những biệt danh gắn liền với ông.
- Các tác phẩm của Nguyễn Bỉnh Khiêm thường rất ý nghĩa, cô đọng, hàm súc, mang nét cổ điển nhưng cũng rất giàu phong vị dân gian, đậm màu suy tư và triết lý, đề cao chữ nhàn và xa lánh mọi ồn ào, bon chen của sự việc đời. Một số tác phẩm để đời của ông như Bạch Vân am thi tập, Bạch Vân quốc ngữ.
Giới thiệu bài thơ Nhàn
Nhàn là tác phẩm thơ chữ Nôm số 73, được trích trong Bạch Vân quốc ngữ. Nhan đề bài thơ do người đời sau đặt.
Phân tích bài thơ Nhàn theo bố cục tổng quan tác phẩm
Bài thơ Nhàn đây chính là tâm hồn tràn ngập nụ cười cùng với việc thanh tịnh trong tâm hồn tác giả. Có thể xem đây là vấn đề nhấn, là tinh thần chủ đạo của bài thơ. Chỉ với những câu thơ đường luật ngắn gọn đầy xúc tích mà Nguyễn Bỉnh Khiêm đã mang đến cho tất cả những người đọc một cuộc sống an nhàn nơi đồng quê êm ả. Đề – Thực – Luận – Kết, bài thơ Nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêm cũng đi theo trình tự như vậy. Để phân tích bài thơ Nhàn, tất cả chúng ta cùng tìm hiểu theo kết cấu này.
2 câu đầu: Hoàn cảnh sống của Nguyễn Bỉnh Khiêm
Ngay từ những đoạn mở đầu bài thơ, hai câu đề đã thể hiện sự giản dị đầy mộc mạc của người ẩn sĩ.
“Một mai một cuốc, một cần câu
Thơ thẩn dầu ai vui thú nào”
Với nhịp thơ nhẹ nhàng chậm rãi 2/2/2 và 4/3 khiến người đọc cảm nhận được sự ung dung đầy thư thái trong tâm hồn của người ẩn sĩ. Với những vật dụng đầy quen thuộc của người nông dân đã thể hiện được sự vất vả nhưng rất an nhàn và đầy thanh bình. Cuốc, mai, cần câu đều là những vật dụng quen thuộc chốn làng quê yên bình.
Vượt lên trên mọi lắng lo mọi sự bon chen của cuộc đời, người ẩn sĩ ấy đã tìm được cho mình những thú vui tao nhã thư thái. Khi phân tích bài thơ Nhàn, đặc biệt quan trọng ở hai câu thơ đầu này, tất cả chúng ta thấy được sự kiên định, cứng cỏi đồng thời là việc an nhàn với việc sử dụng điệp từ “một” ở ngay câu thơ đầu.
Sự thảnh thơi được bộc lộ qua từ láy “thơ thẩn” với một tâm thế điềm nhiên ung dung, không chút ưu phiền vướng bận. Đây có lẽ là một trong những nét đẹp của tứ thơ mà chỉ khi phân tích bài thơ nhàn tất cả chúng ta mới thấy rõ.
2 câu thực: Quan niệm sống của người ẩn sĩ
Tiếp tục phân tích bài thơ Nhàn qua hai câu thơ thực tất cả chúng ta thấy được quan điểm sống của Nguyễn Bỉnh Khiêm được thể hiện rất rõ ràng nét:
“Ta dại ta tìm nơi vắng vẻ
Người khôn người đến chốn lao xao”
tháng về ở ẩn, đây được nhìn nhận như quan điểm sống cũng là tuyên ngôn sống của Bạch Vân cư sĩ. Nguyễn Bỉnh Khiêm tự cho mình là “dại” khi tìm nơi vắng vẻ để sống, nhưng đây là cái “dại” khiến nhiều người phải ngưỡng mộ. Có thể thấy, nhà thơ rất khéo léo trong việc dùng từ ngữ độc đáo, lột tả được hết phong thái, sự đĩnh đạc, điềm nhiên đầy tự tại của ông.
Người cư sĩ nói rằng những người dân chọn chốn quan trường là những người dân “khôn”. Một cách khen đầy khéo léo mà tinh tế, khen mà chê, cũng luôn có thể là khen mình và chê người.
Sự đối lập tới từ tứ thơ cùng ngôn ngữ “dại” –”khôn”, “vắng vẻ” – “lao xao”. Nhà thơ tìm về nơi vắng vẻ để ở liệu có phải là trốn tránh trách nhiệm với nước hay là không? Với bản chất cũng như cốt cách của ông thì “nơi vắng vẻ” mới thực sự là nơi để ông sống đến suốt cuộc đời. Một tinh thần thanh đạm, một cốt cách thanh cao và một tâm hồn đáng ngưỡng mộ.
Xem thêm : Phát biểu Cảm nhận của bản thân về bài thơ Tây Tiến của nhà thơ Quang Dũng – Ngữ Văn 12
Quả thực, chỉ khi phân tích bài thơ nhàn, đặc biệt quan trọng đến câu thơ này, ta mới cảm nhận được sự thâm thúy trong ngòi bút của Nguyễn Bỉnh Khiêm.
2 câu luận: Cuộc sống giản dị của người ẩn sĩ tại quê nhà
Phân tích bài thơ nhàn qua tứ thơ tiếp theo, sự nho nhã, thanh tao đầy giản dị của Nguyễn Bỉnh Khiêm lại được bộc lộ rõ nét.
“Thu ăn măng trúc đông ăn giá
Xuân tắm hồ sen hạ tắm ao”
Đôi câu thơ đã bộc lộ hết cuộc sống cũng như thức ăn thanh đạm của người cư sĩ. Thức ăn thật sạch sẽ theo mùa, thu có măng, đông lại sở hữu giá, mỗi mùa đều tương ứng với thức ăn này mà mang đậm sắc thái quê nhà. Ngày thu có măng trúc ở trên rừng, ngày đông ăn giá.
Nhà thơ đã “khéo” khen thiên nhiên đất Bắc rất hào phòng, đầy đủ thức ăn theo mùa chỉ với đôi ba từ ngữ đắt giá. “Xuân tắm hồ sen hạ tắm ao” đã hỗ trợ nhà thơ phác họa vài đường nét nhẹ nhàng, đơn giản nhưng toát lên sự thanh tao không người nào sánh được.
Một cuộc sống bình dị, đời thường, yên bình dường như chỉ có tác giả và thiên nhiên với một quan hệ tâm giao hòa thân thiết. Việc phân tích bài thơ Nhàn cũng khiến tất cả chúng ta không những khâm phục tinh thần và tâm thế của nhà thơ, mà còn thêm yêu xứ sở, nơi có những miền quê yên bình và nên thơ.
2 câu kết: Triết lý sống Nhàn của nhà thơ
Cái tâm thế định cư nhàn nhã ấy tiếp tục được bộc lộ trong hai câu thơ cuối. Phân tích bài thơ Nhàn, người đọc thấy được nhãn quan tinh tế đầy tỏ tường của tác giả.
“Rượu, đến cội cây, ta sẽ uống,
Nhìn xem phú quý tựa nằm mơ”
Tuyết Giang Phu Tử một lần nữa lại khẳng định về lối sống nhàn của mình. Cuộc sống nơi thôn quê này đây chính là kết quả của một nhân cách, một trí tuệ khác thường. Tâm thế ấy nhận ra rằng công danh sự nghiệp, của cải hay là quyền quý và cao sang chỉ tựa như giấc nằm mơ. Cũng chính vì trí tuệ nâng cao nhân cách, làm cho lập trường thêm kiên định để Nguyễn Bỉnh Khiêm có đủ quyết tâm từ bỏ chốn quan trường lao xao danh lợi, tìm về nơi thiên nhiên vắng vẻ mà trong sạch, thanh cao để di dưỡng tinh thần, giữ vững hai chữ thiện lương.
Nhận xét về tâm thế tác giả khi phân tích bài thơ Nhàn
Phân tích bài thơ Nhàn, tất cả chúng ta thấy quan điểm nhàn của nhà thơ là quan điểm trí tuệ tinh tế của người ẩn sĩ, là cái nhìn mẫn tiệp chứ không phải để trốn tránh với việc quay sống lưng của xã hội.
Tác phẩm đã vẽ lên một nhà nho ở ẩn tại quê nhà với những thú vui lao động như bao nhiêu người nông dân khác. Nếu như những người dân nông dân coi việc đó là chán ngắt thì với Nguyễn Bỉnh Khiêm nó lại đây chính là thú vui, là việc thư thái ung dung và tự tại. Cuộc sống đạm bạc mà giản dị, thanh cao cùng với quan điểm “khôn- dại” ta thấy hiện lên trên người cư sĩ với một tâm hồn cao đẹp yêu thiên nhiên biết bao..
Dàn ý phân tích bài thơ Nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêm
Mở bài phân tích bài thơ Nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêm
- Sơ nét về tác giả Nguyễn Bỉnh Khiêm cùng với tác phẩm Nhàn của ông.
- Vắn tắt giá trị nội dung, thẩm mỹ và nghệ thuật cũng như ý nghĩa của bài thơ Nhàn.
Thân bài phân tích bài thơ Nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêm
- Hoàn cảnh sống của Nguyễn Bỉnh Khiêm.
- Quan niệm sống của người ẩn sĩ.
- Cuộc sống giản dị mộc mạc của người ẩn sĩ tại quê nhà.
- Bộc bạch triết lý sống “nhàn” của nhà thơ.
Kết bài phân tích bài thơ Nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêm
- Khẳng định giá trị của bài thơ cũng như ý nghĩa của tác phẩm.
- Bộc bạch cảm nhận của tôi khi phân tích bài thơ Nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêm.
Trên đây là những kiến thức để phân tích bài thơ Nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêm. Hy vọng nội dung bài viết đã cung cấp cho những bạn những thông tin có ích phục vụ cho quá trình nghiên cứu và học tập của tôi. Nếu có bất luận thắc mắc nào liên quan đến chủ đề phân tích bài thơ nhàn, mời bạn để lại nhận xét phía bên dưới để cùng Dinhnghia.vn trao đổi thêm nhé.
Xem thêm >>> Phân tích bài thơ Cảnh ngày hè của Nguyễn Trãi [Bài viết HAY NHẤT]
Xem thêm >>> Phân tích bài thơ Thuật Hoài của Phạm Ngũ Lão – Top bài HAY NHẤT!
Nguồn: https://bankstore.vn
Danh mục: Giáo Dục