Nêu cảm nghĩ về bài thơ Cảnh khuya của Hồ Chí Minh – Ngữ Văn 7

Hồ Chí Minh không chỉ là một chiến sĩ mà còn một thi sĩ. Phân tích và cảm nghĩ về bài thơ Cảnh khuya trong lớp học Ngữ Văn 7 không những cho những người đọc thấy được vẻ đẹp nội dung cũng như thẩm mỹ và làm đẹp của tác phẩm, mà còn thể hiện phong cách thẩm mỹ và làm đẹp đặc sắc trong ngòi bút của Hồ Chí Minh. Trong nội dung bài viết tiếp sau đây, hãy cùng Bankstore soạn bài, phân tích, bình giảng cũng như cảm nghĩ về bài thơ Cảnh khuya.

Mở bài: Cảnh khuya là một trong những thi phẩm nổi bật cho ngòi bút của Hồ Chí Minh. Đây được xem như một bài thơ thất ngôn tứ tuyệt cực hay – một trong những tác phẩm vịnh trăng đẹp tuyệt vời nhất của Người. Khi cảm nghĩ về bài thơ Cảnh khuya, ta nhận thấy rằng giữa chốn núi rừng Việt Bắc ấy, dù ánh trăng đẹp và minh mông đến mấy thì lòng Bác bỏ vẫn luôn thao thức vì nỗi nhớ nhà. Cảm hứng về thiên nhiên đã hòa quyện với tình yêu nước thâm thúy.

Bạn đang xem: Nêu cảm nghĩ về bài thơ Cảnh khuya của Hồ Chí Minh – Ngữ Văn 7

[Học Online] CẢNH KHUYA _ Ngữ văn 7 _ TS. Trần Thị Vân Anh

1. Tác giả

Chủ tịch Hồ Chí Minh (1890 – 1969) không chỉ là vị lãnh tụ cách mệnh kiệt xuất của nhân dân Việt Nam mà còn là một một nhà thơ, nhà văn lớn, nhà văn hoá lớn của dân tộc bản địa và nhân loại. Với quan điểm văn chương là vũ khí phục vụ cho việc nghiệp cách mệnh, trong cuộc hành trình dài khắp năm châu bốn biển tìm con phố cứu nước cứu dân, Người đã để lại những tác phẩm chính luận, những truyện ngắn đặc sắc: Bản án chính sách thực dân Pháp, “Vi hành”, Lời kêu gọi của bà Trưng Trắc,… Ngày 2 – 9 – 1945, trước toàn thể quốc dân đồng bào, trước công luận thế giới, Người đã đọc bản Tuyên ngôn Độc lập bất hủ, khai sinh nước Việt Nam dân chủ cộng hoà.

2. Tác phẩm

Cảnh khuya và Rằm tháng riêng là hai bài thơ thất ngôn tứ tuyệt hay được Bác bỏ viết trong trong time đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp. Hai bài thơ thể hiện tình cảm với thiên nhiên, tình yêu so với đất nước và phong thái ung dung tự tại của Bác bỏ Hồ.

Hai câu thơ đầu của bài Cảnh khuya miêu tả cảnh trăng sáng về khuya. Tiếng suối chảy trong đêm yên tĩnh nghe trong trẻo như tiếng hát xa. Trăng sáng lồng bóng cây cổ thụ, rồi xuyên qua từng khe lá rải xuống mặt đất như hoa. Cảnh trong hai câu thơ đầy thơ mộng, trong trẻo, dịu dàng và ấm áp.

Hai câu thơ cuối của bài thơ là cái tình say đắm của tác giả trước vẻ đẹp của thiên nhiên. Nói theo cách một trong những lí do khiến “người chưa ngủ” ấy đó chính là vì cảnh thiên nhiên quá đẹp. Người vì say đắm trước vẻ đẹp thiên nhiên mà không nỡ ngủ. Song hai câu thơ cuối còn khắc hoạ một phương diện khác của Hồ Chí Minh. Bác bỏ “chưa ngủ” không chỉ bởi thiên nhiên quá đẹp và quá ư quyến rũ mà còn bởi “Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà”. Cụm từ “chưa ngủ” được nhắc lại hai lần gắn với nỗi băn khoăn về vận nước, điều đó đủ cho thấy tấm lòng thiết tha vì dân vì nước của Bác bỏ Hồ.

Trăng vào hành lang cửa số đòi thơ

Việc quân đang bận xin chờ hôm sau.

(Tin thắng trận)

– Người ngắm trăng soi ngoài hành lang cửa số

Trăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ.

(Ngắm trăng)

Đôi nét về Hồ Chí Minh và bài thơ Cảnh khuya

Để phát biểu cảm nghĩ về bài thơ Cảnh khuya một cách cụ thể và thâm thúy, trước hết, người đọc cần nắm được đôi nét về tác giả và tác phẩm.

Giới thiệu về tác giả Hồ Chí Minh

• Hồ Chí Minh (1890 – 1969) tên thật là Nguyễn Tất Thành, trong thời kỳ tìm đường cứu nước còn tồn tại bí danh là Nguyễn Ái Quốc. Người được sinh ra trong gia đình nhà nho nghèo ở làng Kim Liên, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An.
• Hồ Chí Minh là linh hồn của tương đối nhiều cuộc kháng chiến trường kỳ của dân tộc bản địa ta. Người không chỉ được nghe biết là một chiến sĩ mà còn được nhắc đến như một thi sĩ với nhiều tác phẩm có mức giá trị.
• Phân tích và cảm nghĩ về bài thơ Cảnh khuya cũng như một số tác phẩm khác sẽ cho tất cả chúng ta thấy được phong cách thẩm mỹ và làm đẹp cũng như tài năng của Người. Những gì mà Bác bỏ để lại cho dân tộc bản địa là vô giá, là giá trị tinh thần to lớn soi sáng cho những cuộc kháng chiến đi đến thắng lợi. Tư tưởng Hồ Chí Minh là tài sản tinh thần của Đảng và dân tộc bản địa ta.

Đôi nét về bài thơ Cảnh khuya

• Bài thơ Cảnh khuya được Tác giả trong năm 1947 – là năm đầu tiên Hồ Chí Minh cùng Bộ chỉ huy kháng chiến đóng ở chiến khu Việt Bắc. Như vậy, bài thơ được ra đời trong thời kỳ đầu của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, khi cuộc cách mệnh của dân tộc bản địa vẫn đang đứng trước vô vàn những khó khăn.
• Tác phẩm là nơi quy tụ của nhiều vẻ đẹp khác nhau. Khi phát biểu cảm nghĩ về bài thơ Cảnh khuya, ta thấy tác phẩm đã thể hiện sinh động quan niệm thẩm mỹ, nhân sinh cao đẹp cùng phong cách thẩm mỹ và làm đẹp độc đáo của người chiến sĩ cách mệnh đồng thời là một nhà thơ lớn.

Phát biểu cảm nghĩ về bài thơ Cảnh khuya của Hồ Chí Minh

Phân tích và phát biểu cảm nghĩ về bài thơ Cảnh khuya

Khi soạn bài, bình giảng, phân tích hay phát biểu cảm nghĩ về bài thơ Cảnh khuya, tất cả chúng ta cùng cần đi theo dòng thơ của tác phẩm. Nét đặc sắc trong nội dung, sự độc đáo trong thẩm mỹ và làm đẹp sẽ tiến hành bộc lộ đầy đủ khi người đọc hòa cùng tâm trạng của thi nhân.

Hai câu thơ đầu: Khung cảnh Việt Bắc nên thơ và giàu sức sống

Mở đầu bài thơ là khung cảnh thiên nhiên đẹp tuyệt của núi rừng Pác Bó – nơi Người đang hoạt động Cách mệnh. Tất cả chúng ta cùng phát biểu cảm nghĩ về bài thơ Cảnh khuya qua những nét vẽ của người chiến sĩ – thi sĩ ấy.

Xem thêm : Phân tích và Nêu cảm nhận về hình tượng người lái đò sông Đà trong tùy bút của Nguyễn Tuân

“Tiếng suối trong như tiếng hát xa

Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa”

Những hình ảnh được chọn lọc hết sức tài hoa với một vẻ đẹp vừa đậm đà sắc màu dân gian lại vừa trang nghiêm cổ kính từ những câu từ bình dị đầy hàm súc. Thật tài tình biết bao khi chỉ qua hai dòng thơ ngắn ngủi mà chứa đựng cả hình vật, ánh sáng và âm thanh. Trên nền cảnh sắc ấy, núi rừng Việt Bắc hiện lên thật thanh tịnh, vắng vẻ mà cũng đầy huyền ảo bởi ánh trăng, bởi tiếng suối thanh như điệu nhạc êm mà ngân hát không ngừng nghỉ. Cảm nghĩ về bài thơ Cảnh khuya qua hai vần thơ ấy khiến người đọc liên tưởng đến Côn Sơn ca của Nguyễn Trãi:

“Côn Sơn có suối nước trong

Ta nghe nước chảy như cung cầm đàn”

Nếu như Nguyễn Trãi đã ví von tiếng suối như tiếng đàn thì Người lại ví tiếng suối như tiếng hát. Nếu như Nguyễn Trãi tả cảnh vật thì Bác bỏ lại cảm nhận âm thanh chứ không miêu tả. Này cũng là một nét thẩm mỹ và làm đẹp đặc sắc cũng như sự tinh tế trong tâm hồn của Người. Với biện pháp so sánh độc đáo, tiếng suối chảy đã được ví von như tiếng hát xa khiến cảnh vật như trở nên có linh hồn, có tâm tình như tâm trạng của thi nhân vậy.

Câu thơ thứ hai rất giàu giá trị tạo hình. Trong quá trình phân tích và phát biểu cảm nghĩ về bài thơ Cảnh khuya, ta thấy câu thơ này được Bác bỏ tạo nên như một bức tranh tử vi phong thủy trầm mặc, có tầng lớp và đường nét rất riêng. Không gian vời vợi đa chiều được mở rộng ngay trước mắt người đọc. Khi nhìn lên ta thấy có hình ảnh vầng trăng cao cổ thụ – một nét họa có tính cổ điển và trang nghiêm. Nhìn xuống, người đọc lại thấy bóng trăng và cây cổ thụ lại đan cài lồng vào nhau với những cây lá ở dưới qua nét bút nhỏ và tinh tế. Không gian ba tầng giàu hình ảnh được gợi lên một cách tinh tế với nhiều sắc màu cả cổ điển lẫn tân tiến, từ gam màu đen trắng đến những sắc màu nổi bật từ cây lá hoa lá…

Phát biểu cảm nghĩ về bài thơ Cảnh khuya, ta như thấy rằng, phải chăng bởi tâm hồn của Người tinh tế và giàu chất thơ. Bác bỏ không chỉ nhìn nhận hiện tượng kỳ lạ sự vật trong quan hệ tự nhiên mà còn phát hiện ra những vẻ đẹp độc đáo của chúng trong mối giao hòa với thiên nhiên. Người không hay tả nhiều trong những vần thơ của mình, nhưng cảnh vật lại hiện lên vô cùng sinh động và giàu sức sống. Lấy cái động để tả cái tĩnh, lấy cái tĩnh để miêu tả cái động, lấy cái nội tâm để bộc bạch cái tự nhiên… đây là nét đặc sắc mà chỉ đến khi cảm nghĩ về bài thơ cảnh khuya nói riêng cũng như các tác phẩm của Bác bỏ nói chung, người đọc mới nhận ra một cách thâm thúy.

Các sự vật sự việc trong thơ Bác bỏ hiện lên trong quan hệ chặt chẽ quấn quýt và lồng ghép vào nhau. Đã hơn một lần ta phát giác điều này trong những thi phẩm của Người.

Vân ủng trùng sơn, sơn ủng vân

(Núi ấp ủ mây, mây ấp núi)

(Mới ra tù, tập leo núi)

Tử hà, bạch tuyết bão thanh san

(Ráng đào, tuyết trắng ấp non lam)

(Trông Thiên Sơn)

Xuân giang xuân thuỷ tiếp xuân thiên

(Sông xuân nước lẫn màu trời thêm xuân)

(Rằm tháng giêng)

Sao đưa thuyền chạy, thuyền chờ trăng theo

Xem thêm : Cloramin B: Tìm hiểu khái niệm – Công dụng và Cách sử dụng

(Đi thuyền trên sông Đáy)

Khi cảm nghĩ về bài thơ cảnh khuya, ta nhận thấy hai câu thơ đầu đã đưa người đọc đến một thế giới huyền ảo đầy trong trẻo với việc nổi bật của phong cách “thi trung hữu họa” và “thi trung hữu nhạc” cùng với việc cô đúc trong vẻ đẹp cổ điển của thơ Đường đã được quy tụ và phát huy trong một tâm hồn nghệ sĩ lớn. Đó là những vần thơ như vừa khắc đậm lại như vừa mở chuyển cho những vần thơ tiếp theo.

Hai câu thơ sau: Tình yêu thiên nhiên hòa quyện với lòng yêu nước

“Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ.

Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà.”

Đến đây, cái hồn của tạo vật đã tác động mạnh mẽ đến trái tim nhạy cảm của người nghệ sĩ. Đó phải chăng là nguyên nhân khiến người chưa ngủ? Hai câu thơ tiếp theo đã lí giải điều này. Người không xao xuyến và thao thức sao được trước ánh trăng đẹp mê hồn, không trăn trở sao được trước toàn cảnh nước nhà lúc ấy.

Phát biểu cảm nghĩ về bài thơ Cảnh khuya cũng như các vần thơ tứ tuyệt khác của Bác bỏ, tất cả chúng ta nhận thấy rằng ít có bài thơ nào lại giảng nghĩa thẳng như vậy. Đó phải chăng cũng là một nét độc đáo trong phong cách thẩm mỹ và làm đẹp của Bác bỏ. Thơ của Người vô cùng chân thực, dung dị mà mộc mạc. Nghệ thuật và thẩm mỹ ấy như chính được hóa thân từ tâm hồn của Bác bỏ vậy. Một thẩm mỹ và làm đẹp không hề bị ép mình trong câu từ, không lệ thuộc vào thủ pháp mà cứ tự nhiên bộc bạch tâm trạng và nỗi lòng của nhân vật trữ tình. Cũng chính bởi điều đó những tác phẩm của Người luôn có sức lay động thâm thúy đến tâm hồn bạn đọc.

Thơ của Bác bỏ mang trọn nỗi lòng và tâm tư của Người. Khi miêu tả cảnh vật thiên nhiên thì Người lại khéo léo thể hiện được chiều sâu tâm trạng của nhân vật trữ tình. Câu kết khép lại một cách trọn vẹn và đầy tự nhiên bởi Bác bỏ luôn canh cánh một nỗi lòng vì đất nước, vì Tổ quốc. Có lẽ cũng bởi Người chưa thể đã chiếm lĩnh giấc ngủ trọn vẹn khi nước nhà không được độc lập tự do. Người từng viết “Nghìn năm bâng khuâng hồn nước cũ” cho tới những vần thơ thao thức trong tù: “Trằn trọc bâng khuâng giấc chẳng lành…”.

Khi mà lúc này cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp mới bắt nguồn vào giai đoạn gian khổ, khi cả non sông hiện nay đang bị kẻ thù giày xéo thì Bác bỏ hiếm có những đêm nghỉ ngơi thanh thản. Trong đêm trăng đẹp nơi núi rừng Việt Bắc ấy, khi nỗi lòng canh cánh nghĩ suy về trận chiến đấu, về nước nhà đã khiến Người tạo nên những vần thơ hết sức độc đáo và tự nhiên này.

Phát biểu cảm nghĩ về bài thơ Cảnh khuya, ta nhận thấy rằng tác phẩm đã nêu lên một sự mẫu mực và thống nhất cao độ trong ý chí chiến đấu của người chiến sĩ cũng như lòng yêu thiên nhiên đã hòa cùng với tình yêu tổ quốc của người thi sĩ.

Tình yêu tổ quốc minh mông vĩ đại, ý chí chiến đấu vì đất nước vì tổ quốc khiến Người nhìn thiên nhiên như giàu đẹp hơn và ngược lại, tình yêu thiên nhiên cảnh vật cũng là nguồn động lực to lớn thúc đẩy người thêm “nỗi nước nhà”. Đó cũng đó chính là nguyên nhân cho hệ quả về việc thống nhất một cách tất yếu giữa tình yêu thiên nhiên với trách nhiệm lịch sử hào hùng – cách mệnh. Này cũng đó chính là vẻ đẹp độc đáo của con người cách mệnh ở thời đại mới.

Nhận xét vẻ đẹp nội dung và thẩm mỹ và làm đẹp của bài thơ

Nhan đề bài thơ là “Cảnh khuya” nhưng lại nặng nỗi nước nhà. Cái tình trong thơ đã khiến khung cảnh thiên nhiên trở nên man mác, đậm tình và như có hồn hơn. Tiếng gọi của nước nhà luôn cánh cánh trong Bác bỏ, để rồi khi phát giác tiếng suối Bác bỏ đã viết lên thành tiếng hát vọng sâu của núi rừng Việt Bắc.

Đến đâu, khi phân tích và phát biểu cảm nghĩ về bài thơ Cảnh khuya, ta nhận thấy rằng chính nhân sinh quan cách mệnh đã tạo ra sự tình yêu của người chiến sĩ. Cảnh khuya đâu riêng gì có chuyện cảnh mà còn mang tâm hồn và tâm tư của Người. Tác phẩm đã hỗ trợ người đọc khẳng định thiên nhiên trong thơ của Người – Thiên nhiên ấy là việc biểu đạt đặc biệt quan trọng của một tầm nhìn và một quan niệm triết lý nhân sinh đầy tiến bộ với những xúc cảm thẩm mĩ cao đẹp.

Sau Nhật kí trong tù, thì chính trong time tháng ở Việt Bắc là thời kỳ mà Bác bỏ làm thơ nhiều hơn hết. Từ những tác phẩm ấy của Người toát lên tình cảm thiết tha so với thiên nhiên đất nước đồng thời cũng là tinh thần trách nhiệm lớn lao của vị lãnh tụ đang chèo lái con thuyền kháng chiến. Chưa dừng lại ở đó, những thi phẩm ấy cũng làm toát lên phong thái ung dung, sáng sủa của một con người luôn vững tin ở tương lai.

Người đó chính là một lãnh tụ cách mệnh thiên tài của dân tộc bản địa nhưng đồng thời cũng là một nhà thơ sánh vai cùng những thi nhân của Đông Tây kim cổ. Trong trong time tháng chiến đấu gian khổ chống thực dân Pháp xâm lược, bên cạnh những chiến lược đánh đuổi giặc tài tình, Người còn tồn tại những vần thơ khiến lòng người rung động. Bài thơ Cảnh khuya như một minh chứng chân thực và sinh động nhất cho điều này.

Đã hơn một lần tất cả chúng ta xúc động trước tấm lòng cao quý và nhân ái của Người. Nhưng mỗi lần đọc lại Cảnh khuya, ta lại cảm thấy bổi hổi với những tâm tình của một người mà cả cuộc đời chưa bao giờ nghỉ ngơi, chưa bao giờ an mình trong giấc ngủ. Phát biểu cảm nghĩ về bài thơ Cảnh khuya đã thể hiện tâm tình của một người chiến sĩ, đồng thời cũng cho thấy tài năng và phong cách thẩm mỹ và làm đẹp độc đáo trong thơ của Hồ Chí Minh.

Giờ đây, khi đất nước đã được hòa bình và tự do, tất cả chúng ta đã có thể thỏa sức ngắm trăng lung linh huyền ảo lại như thấy bóng hình của Người ung dung mỉm cười dưới khung trời tự do ấy. Cảm nghĩ về bài thơ Cảnh khuya đó chính là thi phẩm điển hình của người chiến sĩ – thi sĩ luôn mang trong mình nỗi lòng về đất nước nhân dân.

Xem thêm >>> Phát biểu cảm nghĩ về bài thơ Rằm tháng giêng của Hồ Chí Minh

Xem thêm >>> Phân tích bài thơ Qua đèo ngang của Bà huyện Thanh Quan

Tu khoa lien quan

• soạn bài cảnh khuya
• bình giảng bài thơ cảnh khuya
• phân tích bài thơ cảnh khuya
• cảm nghĩ về bài cảnh khuya ngắn gọn
• cảm nghĩ về bài cảnh khuya ngắn nhất
• đoạn văn cảm nhận về bài cảnh khuya
• cảm nghĩ về bài thơ cảnh khuya ngắn gọn
• dàn ý phát biểu cảm nghĩ về bài thơ cảnh khuya
• phát biểu cảm nghĩ về bài thơ cảnh khuya rằm tháng giêng
• phát biểu cảm nghĩ về bài thơ cảnh khuya lớp ngắn gọn
• phát biểu cảm nghĩ về bài thơ cảnh khuya lớp 7 hay nhất

Nguồn: https://bankstore.vn
Danh mục: Giáo Dục