Cho vay ngang hàng là gì ? Ưu và nhược điểm P2P Lending?

1. Vay Ngang hàng là gì?

Quan điểm 1:

Vay Ngang hàng được hiểu là hình thức cho vay tiền giữa các cá nhân. Được phát triển từ việc giao dịch giữa cá nhân với nhau, nguyên tắc này đã được mở rộng sang nhiều lĩnh vực khác trong kinh doanh, gọi là Kinh doanh Ngang hàng. Trong lĩnh vực tài chính, vay Ngang hàng đã hình thành khái niệm về việc cung cấp nền tảng cho những người có nhu cầu vay vốn và những người có tiền nhàn rỗi muốn đầu tư để gặp nhau và giao dịch. Đây là một thị trường vay vốn trong đó không chỉ có cá nhân mà còn có cả doanh nghiệp, tổ chức chính phủ, tổ chức phi chính phủ, ngân hàng và quỹ đầu tư bảo hiểm. Thị trường này hoàn toàn khác biệt so với mô hình truyền thống của dịch vụ tài chính.

Trong quá trình phát triển, đã có nhiều định nghĩa về vay Ngang hàng. Theo Jeremy Mandell từ công ty luật Morrison & Foerster, vay Ngang hàng là hoạt động tạo điều kiện để đầu tư ngoài hệ thống ngân hàng tiêu dùng thông thường, thông qua việc kết nối trực tiếp người vay với người cho vay hoặc nhà đầu tư qua một nền tảng trực tuyến.

Theo trang web tài chính Investopedia, vay Ngang hàng là một phương pháp cho vay tiền tạo điều kiện thuận lợi cho cá nhân vay và cho vay trực tiếp mà không cần tổ chức tài chính làm trung gian. Vay Ngang hàng ám chỉ đến các khoản vay không có tài sản đảm bảo giữa người cho vay và người vay thông qua các nền tảng trực tuyến mà không cần sự trung gian của bất kỳ tổ chức tài chính nào.

Theo Bách khoa toàn thư mở Wikipedia, Vay Ngang hàng (tiếng Anh: Peer-to-peer lending, viết tắt là P2P) là thực tế cho vay tiền cho cá nhân hoặc doanh nghiệp thông qua dịch vụ trực tuyến phù hợp với người cho vay và người vay.

Theo Vụ Chính sách tiền tệ, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) (2020), Vay Ngang hàng là sự trao đổi tài chính trực tuyến giữa các cá nhân hoặc tổ chức mà không thông qua trung gian như các tổ chức tài chính truyền thống. Ngân hàng có thể đóng vai trò nhất định tùy theo luật pháp của từng quốc gia, có thể hoạt động như một đơn vị lưu trữ cung cấp tài khoản cho nền tảng và xử lý giao dịch.

Do đó, vay Ngang hàng (P2P lending), còn được gọi là vay giữa cá nhân (Person-to-Person) hay P2P, hoặc cho vay tại chỗ (Marketplace Lending), là một mô hình kinh doanh mới sử dụng công nghệ số để kết nối trực tiếp người đi vay với người cho vay (nhà đầu tư) mà không thông qua trung gian tài chính truyền thống. Tham gia P2P bao gồm nhà đầu tư (người cho vay), người vay và các công ty P2P cung cấp nền tảng kết nối và hỗ trợ người cho vay và người vay. Các công ty P2P lending cung cấp nền tảng giao dịch trực tuyến để người vay trực tiếp kết nối với người cho vay. Tất cả các giao dịch vay và trả nợ giữa người vay và người cho vay được ghi nhận và lưu trữ trên nền tảng giao dịch trực tuyến bằng các bảng điện tử. Vay Ngang hàng được thực hiện dựa trên công nghệ thông tin, và các công ty hoạt động trong lĩnh vực này sử dụng công nghệ Big Data để thu thập dữ liệu của cả hai bên và thu phí dịch vụ từ cả nhà đầu tư và người vay. Ngoài việc kết nối thông tin, một số công ty P2P Lending có thể cung cấp các dịch vụ hỗ trợ như xác minh danh tính khách hàng (e-KYC), đánh giá tín dụng, định giá khoản vay và tài sản đảm bảo, mua/bán lại khoản vay, thu hồi nợ v.v…

Phương thức hoạt động của P2P lending dựa trên kết nối trực tuyến, nhà cung cấp dịch vụ sử dụng các hệ thống truyền thông và mạng xã hội tích hợp trong phần mềm chuyên dụng để đưa ra các cơ chế đánh giá tín dụng và thông tin về số tiền vay, lãi suất, thời gian vay và mức độ rủi ro. Dựa vào các thông tin này, người cho vay (gọi là nhà đầu tư) đăng ký yêu cầu vay. Các công ty P2P sử dụng nền tảng công nghệ để phối hợp yêu cầu của cả hai bên và thu phí từ cả hai bên. Nhà đầu tư có thể chọn người vay hoặc chia nhỏ số tiền vay cho nhiều người khác nhau.

Về bản chất, vay Ngang hàng là một hoạt động tài chính nhằm đáp ứng nhu cầu vốn trên thị trường bằng cách chuyển vốn từ nơi có thừa vốn sang nơi thiếu vốn mà không cần thông qua trung gian, kết nối giữa cá nhân có vốn nhàn rỗi và cá nhân có nhu cầu vốn thông qua ứng dụng trực tuyến hoặc kết nối trực tiếp và thu phí dịch vụ. Các công ty vay Ngang hàng thường không phải là người trực tiếp cho vay, mà chỉ đóng vai trò tạo ra không gian kết nối là các nền tảng cho vay Ngang hàng cho các bên tham gia và cung cấp các dịch vụ đơn giản hóa quy trình vay và cho vay.

Khác với hoạt động kinh doanh của ngân hàng truyền thống, ngân hàng đóng vai trò là trung gian và quản lý việc huy động vốn và cấp tín dụng. Lợi nhuận của ngân hàng chủ yếu đến từ chênh lệch lãi suất huy động và lãi suất cho vay cao hơn. Trong thị trường P2P Lending, các nền tảng chỉ thu phí hoa hồng từ các bên khi một giao dịch thành công, còn lãi suất được xác định theo cơ chế của từng nền tảng và lợi nhuận từ lãi được chia đều cho các bên cho vay theo tỷ lệ tài trợ. Ngoài ra, nhà cung cấp dịch vụ còn đóng vai trò là một nhà tư vấn tài chính: đánh giá độ tin cậy của người vay, cung cấp thông tin giải ngân, đôn đốc thu hồi nợ và đại diện của người cho vay trong việc thu nợ.

Tổng quát, vay Ngang hàng là hoạt động tài chính được xây dựng trên nền tảng công nghệ (P2P lending) kết nối trực tiếp giữa người vay và người cho vay mà không thông qua các trung gian tài chính. Tất cả các giao dịch vay và trả nợ giữa người vay và người cho vay được ghi nhận và lưu trữ trên nền tảng giao dịch trực tuyến bằng các bảng điện tử.

Quan điểm 2:

– Vay Ngang hàng (P2P lending) là một loại nền tảng cho phép cá nhân vay và cho vay mà không cần phụ thuộc vào các tổ chức tài chính thông thường để kiểm soát các giao dịch. Còn được gọi là crowdlending hoặc vay xã hội, hình thức này kết nối trực tiếp người vay và người cho vay thông qua trang web hoặc ứng dụng. Vay Ngang hàng là hình thức vay tiền trực tiếp mà không cần sự tham gia của các tổ chức tài chính truyền thống trong giao dịch. Vay P2P thường được thực hiện thông qua các nền tảng trực tuyến phù hợp với người cho vay và người vay tiềm năng.

– Vay P2P cung cấp cả khoản vay có tài sản đảm bảo và không có tài sản đảm bảo. Tuy nhiên, hầu hết các khoản vay trong vay Ngang hàng là vay không có tài sản đảm bảo. Các khoản vay có tài sản đảm bảo là rất hiếm và thường được hỗ trợ bởi các tài sản cao cấp. Do những đặc điểm riêng, vay Ngang hàng được xem là một nguồn tài chính thay thế. Vay Ngang hàng (P2P lending) cho phép cá nhân nhận các khoản vay trực tiếp từ các cá nhân khác, cắt bỏ vai trò trung gian của các tổ chức tài chính. Trang web hỗ trợ vay P2P đã phổ biến để áp dụng nó như một phương thức tài trợ thay thế.

– Trang web vay P2P kết nối người vay trực tiếp với nhà đầu tư. Trang web thiết lập tỷ lệ lãi suất và điều khoản và cho phép các giao dịch. Những người cho vay P2P là những nhà đầu tư cá nhân muốn có lợi từ khoản tiết kiệm tiền mặt của họ, tốt hơn so với lãi suất ngân hàng hoặc các ưu đãi từ chứng chỉ tiền gửi ngắn hạn. Người vay P2P tìm kiếm một giải pháp thay thế cho các ngân hàng truyền thống hoặc một tỷ lệ lãi suất tốt hơn so với các ngân hàng hiện có.

– Trang web vay P2P kết nối người vay trực tiếp với nhà đầu tư. Mỗi trang web thiết lập tỷ giá và các điều khoản và cho phép giao dịch. Hầu hết các trang web có một loạt mức lãi suất dựa trên mức độ tín nhiệm của người vay.

You May Also Like

About the Author: Nguyễn Thế Hoàng

Là một người đam mê tìm hiểu về kinh doanh, tài chính, ngân hàng, chuyên hỗ trợ tư vấn doanh nghiệp về các thủ tục pháp lý, cách thành lập công ty, làm báo cáo thuế, bảo hiểm.